Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

02-08-2017

De pedagogische waarde van cultureel bewustzijn

The best of both worlds

Auteurs: Annelieke van Dijk, Jaap Noorda

Gepubliceerd in: Jeugdbeleid | Uitgave 3/2017

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Kennis van je culturele roots, weten wie je bent en een doordacht toekomstplan zijn van grote betekenis voor de persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling van jongeren in het algemeen en jongeren uit etnische minderheidsgroepen in het bijzonder.
Met steun van het Europees Erasmus+-programma is een studieproject uitgevoerd in Londen en Amsterdam-Zuidoost naar het belang van cultureel bewustzijn in het jongerenwerk dat zich richt op jongeren met een Afrikaanse afkomst. Dit heeft geresulteerd in een literatuurstudie gecombineerd met een methodische vergelijking van initiatieven die vanuit het jongerenwerk in beide grootstedelijke gebieden voor jongeren uit etnische minderheidsgroepen worden ondernomen. In dit artikel worden de inzichten die dat heeft opgeleverd en de implicaties voor de vormgeving van jeugdbeleid over het voetlicht gebracht.
Voetnoten
1
Voor Amsterdam-Zuidoost met ca. 86.000 bewoners is bijna 20 fte structureel jongerenwerk en straathoekwerk beschikbaar. In Lewisham in Londen met een bevolking van ca. 300.000 inwoners betreft het daarentegen in 2016 naar schatting nog slechts een handvol professionele jongerenwerkers met een flexibele schil van tijdelijke projectmedewerkers en een uiterst beperkt budget, met de wetenschap dat dit in de komende jaren nog sterk zal afnemen.
 
2
Deze suggesties zijn mede gebaseerd op discussies over de pedagogische waarde van cultureel bewustzijn op de conferentie van 25 oktober 2016 in het Bijlmer Parktheater in Amsterdam-Zuidoost. Daar gingen zo’n 200 betrokkenen, waaronder jongerenwerkers, jeugdhulpverleners en medewerkers jeugdbeleid uit Nederland en Engeland, met elkaar in gesprek over de thematiek. Op basis van discussieverslagen en een korte enquête onder 68 bezoekers van de conferentie zijn de opvattingen, ideeën en suggesties die naar voren zijn gebracht verwerkt.
 
Literatuur
go back to reference Andriessen, I., Fernee, H., & Wittebrood, K. (2014). Ervaren discriminatie in Nederland. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau. Andriessen, I., Fernee, H., & Wittebrood, K. (2014). Ervaren discriminatie in Nederland. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau.
go back to reference Astell-Burt, T., Maynard, M. J., Lenguerrand, E., & Harding, S. (2012). Racism, ethnic density and psychological well-being through adolescence: evidence from the determinants of adolescent social well-being and health longitudinal study. Ethnicity and Health, 17, 71–87.CrossRef Astell-Burt, T., Maynard, M. J., Lenguerrand, E., & Harding, S. (2012). Racism, ethnic density and psychological well-being through adolescence: evidence from the determinants of adolescent social well-being and health longitudinal study. Ethnicity and Health, 17, 71–87.CrossRef
go back to reference Bosma, H. (2010). Identiteitsontwikkeling. In W. Slot & M. van Aken (Eds.), Psychologie van de adolescentie. Basisboek. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff. Bosma, H. (2010). Identiteitsontwikkeling. In W. Slot & M. van Aken (Eds.), Psychologie van de adolescentie. Basisboek. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff.
go back to reference Celik, C. (2015). Having a German passport will not make me German: reactive ethnicity and oppositional identity among disadvantaged male Turkish second-generation youth in Germany. Ethnic and Racial Studies, 38, 1646–1662.CrossRef Celik, C. (2015). Having a German passport will not make me German: reactive ethnicity and oppositional identity among disadvantaged male Turkish second-generation youth in Germany. Ethnic and Racial Studies, 38, 1646–1662.CrossRef
go back to reference DeGruy, J. (2005). Post traumatic slave syndrome: America’s legacy of enduring injury and healing. Portland: Uptone Press. DeGruy, J. (2005). Post traumatic slave syndrome: America’s legacy of enduring injury and healing. Portland: Uptone Press.
go back to reference Duyvendak, J. W., Engelen, E., & Haan, I. de (2008). Het bange Nederland. Amsterdam: Prometheus. Duyvendak, J. W., Engelen, E., & Haan, I. de (2008). Het bange Nederland. Amsterdam: Prometheus.
go back to reference Erikson, E. H. (1983). Identiteit, jeugd en crisis. Utrecht Antwerpen: Het Spectrum. Erikson, E. H. (1983). Identiteit, jeugd en crisis. Utrecht Antwerpen: Het Spectrum.
go back to reference Fanon, F. (1984). Zwarte huid, blanke maskers. Amsterdam: Van Gennep. Fanon, F. (1984). Zwarte huid, blanke maskers. Amsterdam: Van Gennep.
go back to reference Freire, P. (2005). Pedagogy of the oppressed: 30th anniversary edition. New York: Continuum International Publishing Group. Freire, P. (2005). Pedagogy of the oppressed: 30th anniversary edition. New York: Continuum International Publishing Group.
go back to reference Gijsberts, M., & Dagevos, J. (2012). Concentratie en wederzijdse beeldvorming tussen autochtonen en allochtonen. Migrantenstudies, 20, 145–168. Gijsberts, M., & Dagevos, J. (2012). Concentratie en wederzijdse beeldvorming tussen autochtonen en allochtonen. Migrantenstudies, 20, 145–168.
go back to reference Heath, A., & Cheung, S. (2006). Ethnic penalties in the labour market. Employers and discrimination. Research Report No. 341. London: Department for Work and Pensions. Heath, A., & Cheung, S. (2006). Ethnic penalties in the labour market. Employers and discrimination. Research Report No. 341. London: Department for Work and Pensions.
go back to reference Huijnk, W., & Dagevos, J. (2012). Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau. Huijnk, W., & Dagevos, J. (2012). Dichter bij elkaar? De sociaal-culturele positie van niet-westerse migranten in Nederland. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau.
go back to reference Jong, W. de (1998). Discriminatie. In R. Penninx, H. Münstermann & H. Entzinger (red.), Etnische minderheden. Groningen: Wolters Noordhoff. Jong, W. de (1998). Discriminatie. In R. Penninx, H. Münstermann & H. Entzinger (red.), Etnische minderheden. Groningen: Wolters Noordhoff.
go back to reference Kessler, R. C., Mickelson, K. D., & Williams, D. R. (2006). The prevalence, distribution, and mental health correlates of perceived discrimination in the United States. Journal of Health and Social Behavior, 40, 208–230.CrossRef Kessler, R. C., Mickelson, K. D., & Williams, D. R. (2006). The prevalence, distribution, and mental health correlates of perceived discrimination in the United States. Journal of Health and Social Behavior, 40, 208–230.CrossRef
go back to reference Meeus, W. (2010). The study of adolescent identity formation 2000–2010: a review of longitudinal research. Journal of Research on Adolescence, 21, 75–94.CrossRef Meeus, W. (2010). The study of adolescent identity formation 2000–2010: a review of longitudinal research. Journal of Research on Adolescence, 21, 75–94.CrossRef
go back to reference Meeus, W., Schoot, R. van de, Keijsers, L., & Branje, S. (2012). Identity statuses as developmental trajectories: a five-wave longitudinal study in early-to-middle and middle-to-late adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 41(8), 1008–1021.CrossRef Meeus, W., Schoot, R. van de, Keijsers, L., & Branje, S. (2012). Identity statuses as developmental trajectories: a five-wave longitudinal study in early-to-middle and middle-to-late adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 41(8), 1008–1021.CrossRef
go back to reference Morrison, C. (2007). Youth services and how they work with Black young people. In M. Sallah & C. Howson (red.), Working with black young people. Dorset: Russell House. Morrison, C. (2007). Youth services and how they work with Black young people. In M. Sallah & C. Howson (red.), Working with black young people. Dorset: Russell House.
go back to reference Nievers, E. (2007). Ervaren discriminatie en gedragsconsequenties. In I. Andriessen, J. Dagevos, E. Nievers & I. Boog (red.), Discriminatiemonitor niet-westerse allochtonen op de arbeidsmarkt 2007. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau. Nievers, E. (2007). Ervaren discriminatie en gedragsconsequenties. In I. Andriessen, J. Dagevos, E. Nievers & I. Boog (red.), Discriminatiemonitor niet-westerse allochtonen op de arbeidsmarkt 2007. Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau.
go back to reference Noorda, J., Dijk, A. van, & Reesink, D. (2017). De pedagogische waarde van cultureel bewustzijn. Het verleden en de toekomst van jongeren met een Afrikaanse achtergrond. Amsterdam: Erasmus+ Swazoom. Noorda, J., Dijk, A. van, & Reesink, D. (2017). De pedagogische waarde van cultureel bewustzijn. Het verleden en de toekomst van jongeren met een Afrikaanse achtergrond. Amsterdam: Erasmus+ Swazoom.
go back to reference Nyborg, V. M., & Curry, J. F. (2010). The impact of perceived racism: psychological symptoms among African American boys. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 32, 258–266.CrossRef Nyborg, V. M., & Curry, J. F. (2010). The impact of perceived racism: psychological symptoms among African American boys. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 32, 258–266.CrossRef
go back to reference Paradies, Y. (2006). A systematic review of empirical research on self-reported racism and health. International Journal of Epidemiology, 35, 888–901.CrossRef Paradies, Y. (2006). A systematic review of empirical research on self-reported racism and health. International Journal of Epidemiology, 35, 888–901.CrossRef
go back to reference Pettigrew, T. F., & Tropp, L. R. (2006). A meta-analytic test of intergroup contact theory. Journal of personality and social psychology, 90, 751–783.CrossRef Pettigrew, T. F., & Tropp, L. R. (2006). A meta-analytic test of intergroup contact theory. Journal of personality and social psychology, 90, 751–783.CrossRef
go back to reference Reid, O., Mims, S., & Higginbottom, L. (2004). Post traumatic slavery disorder. Dorchester: Pyramid Builders. Reid, O., Mims, S., & Higginbottom, L. (2004). Post traumatic slavery disorder. Dorchester: Pyramid Builders.
go back to reference Schwartz, S. J., Unger, J. B., Baezconde-Garbanati, L., Benet-Martinez, V., Meca, A., Zamboanga, B. L., Lorenzo-Blanco, E. I., Des Rosiers, S. E., Oshri, A., Sabet, R. F., Soto, D. W., Patarroyo, M., Huang, S., Villamar, J. A., Lizzi, K. M., & Szapocznik, J. (2015). Longitudinal trajectories of bicultural identity integration in recently immigrated Hispanic adolescents: links with mental health and family functioning. International Journal of Psychology, 50, 440–450.CrossRef Schwartz, S. J., Unger, J. B., Baezconde-Garbanati, L., Benet-Martinez, V., Meca, A., Zamboanga, B. L., Lorenzo-Blanco, E. I., Des Rosiers, S. E., Oshri, A., Sabet, R. F., Soto, D. W., Patarroyo, M., Huang, S., Villamar, J. A., Lizzi, K. M., & Szapocznik, J. (2015). Longitudinal trajectories of bicultural identity integration in recently immigrated Hispanic adolescents: links with mental health and family functioning. International Journal of Psychology, 50, 440–450.CrossRef
go back to reference Syed, M., & Mitchell, L. L. (2013). Race, ethnicity and emerging adulthood. Retrospect and prospects. Emerging Adulthood, 1, 83–95.CrossRef Syed, M., & Mitchell, L. L. (2013). Race, ethnicity and emerging adulthood. Retrospect and prospects. Emerging Adulthood, 1, 83–95.CrossRef
go back to reference Utsey, S. O., Giesbrecht, N., Hook, J., & Stanard, P. M. (2008). Cultural, sociofamilial, and psychological resources that inhibit psychological distress in African Americans exposed to stressful life events and race-related stress. Journal of Counseling Psychology, 55, 49–62.CrossRef Utsey, S. O., Giesbrecht, N., Hook, J., & Stanard, P. M. (2008). Cultural, sociofamilial, and psychological resources that inhibit psychological distress in African Americans exposed to stressful life events and race-related stress. Journal of Counseling Psychology, 55, 49–62.CrossRef
go back to reference Veenbaas, R., Noorda, J., Borsjes, M., & Westerhoff, H. (1986). Jongeren op straat. Jongerenwerk in de jaren tachtig. Den Haag: VUGA. Veenbaas, R., Noorda, J., Borsjes, M., & Westerhoff, H. (1986). Jongeren op straat. Jongerenwerk in de jaren tachtig. Den Haag: VUGA.
go back to reference Vedder, P. (2014). Cultuur, acculturatie en afwijkende ontwikkeling. In P. Prins & C. Braet (red.), Handboek Klinische Ontwikkelingspsychologie (pag. 187–208). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Vedder, P. (2014). Cultuur, acculturatie en afwijkende ontwikkeling. In P. Prins & C. Braet (red.), Handboek Klinische Ontwikkelingspsychologie (pag. 187–208). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Veling, W. A. (2008). Schizophrenia among ethnic minorities. Social and cultural explanations for the increased incidence of schizophrenia among first- and second-generation immigrants in the Netherlands. Rotterdam: Erasmus Universiteit Rotterdam. Veling, W. A. (2008). Schizophrenia among ethnic minorities. Social and cultural explanations for the increased incidence of schizophrenia among first- and second-generation immigrants in the Netherlands. Rotterdam: Erasmus Universiteit Rotterdam.
go back to reference Wissink, I. B., Deković, M., Yagmur, S., Stams, G. J., & Haan, M. de (2008). Ethnic identity, externalizing problem behaviour and the mediating role of self-esteem among Dutch, Turkish-Dutch and Moroccan-Dutch adolescents. Journal of adolescence, 31(2), 223–240.CrossRef Wissink, I. B., Deković, M., Yagmur, S., Stams, G. J., & Haan, M. de (2008). Ethnic identity, externalizing problem behaviour and the mediating role of self-esteem among Dutch, Turkish-Dutch and Moroccan-Dutch adolescents. Journal of adolescence, 31(2), 223–240.CrossRef
Metagegevens
Titel
De pedagogische waarde van cultureel bewustzijn
The best of both worlds
Auteurs
Annelieke van Dijk
Jaap Noorda
Publicatiedatum
02-08-2017
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Jeugdbeleid / Uitgave 3/2017
Print ISSN: 1873-9482
Elektronisch ISSN: 1876-6056
DOI
https://doi.org/10.1007/s12451-017-0154-x