24. De mannelijke genitaliën

Omdat het andrologisch onderzoek intieme lichaamsdelen betreft en de patiënt daardoor vaker gespannen is, verdient de begeleiding extra aandacht. Bij inspectie wordt gekeken naar de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken, verzorging en afwijkingen van de penis en scrotum, zoals littekens, wratten, ulcera, roodheid, zwellingen en uitvloed. Palpatie van de penis wordt alleen op indicatie gedaan. Bij palpatie van het scrotum wordt de volledigheid van het vas deferens onderzocht en er wordt gelet op scrotale zwellingen die gelegen kunnen zijn in de huid of intrascrotaal: naast of rondom de testes. Bij de palpatie van de testes en epididymis wordt gelet op symmetrie, grootte, consistentie, oppervlakte en de aan- of afwezigheid van pijn. Tijdens het rectaal toucher wordt bij de inspectie gekeken naar de huid rondom de anus. Bij palpatie wordt de prostaat beoordeeld op grootte, symmetrie, oppervlak, aan- of afwezigheid van een sulcus, pijn, afgrensbaarheid en consistentie. Onder andere de volgende afwijkingen van de penis worden belicht: phimosis, balanitis, lichen sclerosis, hypospadie, meatusstenose, condylomata acuminata, syfilis, herpes genitalis en de ziekte van Peyronie. Bij afwijkingen aan het scrotum kan het gaan om testiculair dysgenesiesyndroom (TSD), testiscarcinoom, hydrokèle, spermatokèle, varicokèle, torsio testis, orchitis of epididymitis. Prostaatafwijkingen kunnen wijzen op bijvoorbeeld benigne prostaatvergroting, prostaatcarcinoom of prostatitis.