Top

Gepubliceerd in:

30-08-2017 | Artikel

De impact van hubdisfunctioneren op cognitie

Auteurs: Jolanda Derks, Linda Douw

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 5/2017

Samenvatting

De hersenen worden steeds vaker benaderd vanuit netwerkperspectief, waarbij de verbindingen tussen functionele hersengebieden en hun karakteristieke patronen in kaart gebracht worden. Belangrijke kenmerken van het hersennetwerk zijn optimale integratie en segregatie (het zogeheten small-worldprincipe). Daarnaast bevat het hersennetwerk een aantal gebieden die een centrale rol innemen in het netwerk, de zogenaamde hubs. Disfunctioneren van deze hubs is in verband gebracht met veel neurologische aandoeningen. Op basis van de resultaten van twee recente studies wordt het effect gedemonstreerd van een hersenbeschadiging op het falen van hersennetwerken door overbelasting van hubs (hub-overload). We beschrijven hoe de mate van hub-overload samenhangt met cognitief functioneren en zelfs postoperatieve veranderingen kan voorspellen.

vorige artikel Is ADHD een valide diagnose wanneer er sprake is van hoogbegaafdheid?

volgende artikel Effecten van muziektherapie bij mensen met dementie

Watts DJ, Strogatz SH. Collective dynamics of “small-world” networks. Nature. 1998;393(6684):440–2.CrossRefPubMed

Bullmore E, Sporns O. Complex brain networks: graph theoretical analysis of structural and functional systems. Nat Rev Neurosci. 2009;10(3):186–98.CrossRefPubMed

Stam CJ. Functional connectivity patterns of human magnetoencephalographic recordings: a “small-world” network? Neurosci Lett. 2004;355(1–2):25–8.CrossRefPubMed

Engel A, Konig P, Kreiter A, Singer W. Interhemispheric synchronization of oscillatory neuronal responses in cat visual cortex. Science. 1991;252(5009):1177–9.CrossRefPubMed

Gray CM, König P, Engel AK, Singer W. Oscillatory responses in cat visual cortex exhibit inter-columnar synchronization which reflects global stimulus properties. Nature. 1989;338(6213):334–7.CrossRefPubMed

Derks J, Reijneveld JC, Douw L. Neural network alterations underlie cognitive deficits in brain tumor patients. Curr Opin Oncol. 2014;26(6):627–33.CrossRefPubMed

Bosma I, Reijneveld JC, Klein M, Douw L, Dijk BW van, Heimans JJ, et al. Disturbed functional brain networks and neurocognitive function in low-grade glioma patients: a graph theoretical analysis of resting-state MEG. Nonlinear Biomed Phys. 2009;3(1):9.CrossRefPubMedPubMedCentral

Xu H, Ding S, Hu X, Yang K, Xiao C, Zou Y, et al. Reduced efficiency of functional brain network underlying intellectual decline in patients with low-grade glioma. Neurosci Lett. 2013;543:27–31.CrossRefPubMed

Douw L, Dellen E van, Groot M de, Heimans JJ, Klein M, Stam CJ, et al. Epilepsy is related to theta band brain connectivity and network topology in brain tumor patients. BMC Neurosci. 2010;11(1):103.CrossRefPubMedPubMedCentral

10.

Heuvel MP van den, Sporns O. Network hubs in the human brain. Trends Cogn Sci. 2013;17(12):683–96.CrossRefPubMed

11.

Guimerà R, Nunes Amaral LA. Functional cartography of complex metabolic networks. Nature. 2005;433(7028):895–900.CrossRefPubMedPubMedCentral

12.

Aerts H, Fias W, Caeyenberghs K, Marinazzo D. Brain networks under attack: robustness properties and the impact of lesions. Brain. 2016;139(12):3063–83.CrossRefPubMed

13.

Stam CJ. Modern network science of neurological disorders. Nat Rev Neurosci. 2014;15(10):683–95.CrossRefPubMed

14.

Crossley NA, Mechelli A, Scott J, Carletti F, Fox PT, McGuire P, et al. The hubs of the human connectome are generally implicated in the anatomy of brain disorders. Brain. 2014;137(8):2382–95.CrossRefPubMedPubMedCentral

15.

Buckner RL, Sepulcre J, Talukdar T, Krienen FM, Liu H, Hedden T, et al. Cortical hubs revealed by intrinsic functional connectivity: mapping, assessment of stability, and relation to Alzheimer’s disease. J Neurosci. 2009;29(6):1860–73.CrossRefPubMedPubMedCentral

16.

Haan W de, Mott K, Straaten ECW van, Scheltens P, Stam CJ. Activity dependent degeneration explains hub vulnerability in Alzheimer’s disease. Plos Comput Biol. 2012;8(8):e1002582.CrossRefPubMedPubMedCentral

17.

Jones DT, Knopman DS, Gunter JL, Graff-Radford J, Vemuri P, Boeve BF, et al. Cascading network failure across the Alzheimer’s disease spectrum. Brain. 2016;139(2):547–62.CrossRefPubMed

18.

Louis DN, Ohgaki H, Wiestler OD, Cavenee WK, Burger PC, Jouvet A, et al. The 2007 WHO classification of tumours of the central nervous system. Acta Neuropathol. 2007;114(2):97–109.CrossRefPubMedPubMedCentral

19.

Derks J, Dirkson AR, Witt Hamer PC de, Geest Q van, Hulst HE, Barkhof F, et al. Connectomic profile and clinical phenotype in newly diagnosed glioma patients. Neuroimage Clin. 2017;14:87–96.CrossRefPubMedPubMedCentral

20.

Jia H, Hu X, Deshpande G. Behavioral relevance of the dynamics of the functional brain connectome. Brain Connect. 2014;4(9):741–59.CrossRefPubMedPubMedCentral

21.

Taphoorn MJB, Klein M. Cognitive deficits in adult patients with brain tumours. Lancet Neurol. 2004;3(3):159–68.CrossRefPubMed

22.

Klein M, Duffau H, Witt Hamer PC de. Cognition and resective surgery for diffuse infiltrative glioma: an overview. J Neurooncol. 2012;108(2):309–18.CrossRefPubMedPubMedCentral

23.

Carbo EWS, Hillebrand A, Dellen E van, Tewarie P, Witt Hamer PC de, Baayen JC, et al. Dynamic hub load predicts cognitive decline after resective neurosurgery. Sci Rep. 2017;7:42117.CrossRefPubMedPubMedCentral

Titel: De impact van hubdisfunctioneren op cognitie
Auteurs: Jolanda Derks
Linda Douw
Publicatiedatum: 30-08-2017
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Neuropraxis / Uitgave 5/2017
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI: https://doi.org/10.1007/s12474-017-0164-5

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 5/2017

Woorden vooraf

Een neuropsychologische ontdekkingsreis in de wereld van muziek

Effecten van muziektherapie bij mensen met dementie

Is ADHD een valide diagnose wanneer er sprake is van hoogbegaafdheid?

De rol van event related potentials bij het onderzoek naar de erfelijkheid van hersendisfunctie