Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-10-2005 | Artikelen

De hygiënehypothese: een toenemende incidentie van allergische aandoeningen als gevolg van vaccinaties?

Auteurs: Dr. M. O. Hoekstra, T. F. W. Wolfs

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Kindergeneeskunde | Uitgave 5/2005

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

De laatste 30-40 jaar is een toename van allergie en astma geconstateerd in landen met een westerse levensstijl. Vanuit de hygiënehypothese redenerend werd de vraag gesteld of het verrichten van vaccinaties zou kunnen bijdragen aan de toename van allergische aandoeningen. Vanuit dierexperimenteel en epidemiologisch onderzoek is een dergelijke bijdrage met name voor het kinkhoestvaccin gesuggereerd. De resultaten van de verschillende epidemiologische onderzoeken naar dit onderwerp zijn echter niet eensluidend. Gebruikmakend van de beschikbare literatuur onderzochten wij of er een associatie bestaat tussen het optreden van allergische aandoeningen en/of astma en het gevaccineerd zijn met het kinkhoestvaccin. Gezocht is zowel in de Cochrane Library als in PubMed naar cohort- en interventiestudies. Deze zoekstrategie leverde vier reviewartikelen en acht originele onderzoeken op. Van enkele van de originele onderzoeken worden in dit artikel zowel de methodologie als de resultaten besproken. Op grond van deze kritische beoordeling van de onderzoeken komen wij tot de conclusie dat, ondanks de weinige onderzoeken die voorhanden zijn, het geven van kinkhoestvaccinatie hoogstwaarschijnlijk niet van invloed is op het ontstaan van een allergische aandoening.
Literatuur
go back to reference Peat JK, Berg RH van den, Green WF, et al. Changing prevalence of asthma in Australian children. BMJ 1994;308:1591-6.PubMed Peat JK, Berg RH van den, Green WF, et al. Changing prevalence of asthma in Australian children. BMJ 1994;308:1591-6.PubMed
go back to reference Von Mutius E, Martinez FD, Fritzsch C, et al. Prevalence of asthma and atopy in two areas of West and East Germany. Am J Respir Crit Care Med 1994;149:358-64. Von Mutius E, Martinez FD, Fritzsch C, et al. Prevalence of asthma and atopy in two areas of West and East Germany. Am J Respir Crit Care Med 1994;149:358-64.
go back to reference Mosmann TR, Sad S. The expanding universe of T-cell subsets: Th1, Th2 and more. Immunol Today 1996;17:139-46.CrossRef Mosmann TR, Sad S. The expanding universe of T-cell subsets: Th1, Th2 and more. Immunol Today 1996;17:139-46.CrossRef
go back to reference Pauwels R, Straeten M van der, Platteau B, Bazin H. The non-specific enhancement of allergy: in vivo effects of Bordetella pertussis vaccine on IgE synthesis. Allergy 1983;38:239-46.CrossRefPubMed Pauwels R, Straeten M van der, Platteau B, Bazin H. The non-specific enhancement of allergy: in vivo effects of Bordetella pertussis vaccine on IgE synthesis. Allergy 1983;38:239-46.CrossRefPubMed
go back to reference Wjst M, Dold S, Reitmeir P, et al. Pertussis infection and allergic sensitization. Ann Allergy 1994;73:450-4.PubMed Wjst M, Dold S, Reitmeir P, et al. Pertussis infection and allergic sensitization. Ann Allergy 1994;73:450-4.PubMed
go back to reference Rümke HC, Visser HKA. Vaccinaties op de kinderleeftijd anno 2004. I. Effectiviteit en acceptatie van het Rijksvaccinatieprogramma. Ned Tijdschr Geneeskd 2004;148:356-63.PubMed Rümke HC, Visser HKA. Vaccinaties op de kinderleeftijd anno 2004. I. Effectiviteit en acceptatie van het Rijksvaccinatieprogramma. Ned Tijdschr Geneeskd 2004;148:356-63.PubMed
go back to reference Rümke HC, Visser HKA. Vaccinaties op de kinderleeftijd anno 2004. II. Echte en vermeende bijwerkingen. Ned Tijdschr Geneeskd 2004;148:364-71.PubMed Rümke HC, Visser HKA. Vaccinaties op de kinderleeftijd anno 2004. II. Echte en vermeende bijwerkingen. Ned Tijdschr Geneeskd 2004;148:364-71.PubMed
go back to reference Koppen S, Groot R de, Neijens HJ, et al. No epidemiological evidence for infant vaccinations to cause allergic disease. Vaccine 2004;22:3375-85.CrossRefPubMed Koppen S, Groot R de, Neijens HJ, et al. No epidemiological evidence for infant vaccinations to cause allergic disease. Vaccine 2004;22:3375-85.CrossRefPubMed
go back to reference Von Hertzen LC, Haahtela T. Immunization and atopy: possible implications of ethnicity. J Allergy Clin Immunol 2004; 113:401-6. Von Hertzen LC, Haahtela T. Immunization and atopy: possible implications of ethnicity. J Allergy Clin Immunol 2004; 113:401-6.
go back to reference Gruber C, Nilsson L, Björksten B. Do early childhood immunizations influence the development of atopy and do they cause allergic reactions? Pediatr Allergy Immunol 2001;12: 296-301.CrossRefPubMed Gruber C, Nilsson L, Björksten B. Do early childhood immunizations influence the development of atopy and do they cause allergic reactions? Pediatr Allergy Immunol 2001;12: 296-301.CrossRefPubMed
go back to reference Kemp T, Pearce F, Crane J, et al. Is infant immunization a risk factor for childhood asthma or allergy? Epidemiology 1997;8: 678-80.CrossRefPubMed Kemp T, Pearce F, Crane J, et al. Is infant immunization a risk factor for childhood asthma or allergy? Epidemiology 1997;8: 678-80.CrossRefPubMed
go back to reference Odent MR, Culpin EE, Kimmel T. Pertussis vaccination and asthma: Is there a link? [letter]. JAMA 1994;272:592-3.CrossRefPubMed Odent MR, Culpin EE, Kimmel T. Pertussis vaccination and asthma: Is there a link? [letter]. JAMA 1994;272:592-3.CrossRefPubMed
go back to reference Hurwitz FL, Morgenstern H. Effects of diphteria-tetanus-pertussis or tetanus vaccination on allergies or allergy-related respiratory symptoms among children and adolescents in the United States. J Manipulative Physiol Ther 2000;23:81-90.CrossRefPubMed Hurwitz FL, Morgenstern H. Effects of diphteria-tetanus-pertussis or tetanus vaccination on allergies or allergy-related respiratory symptoms among children and adolescents in the United States. J Manipulative Physiol Ther 2000;23:81-90.CrossRefPubMed
go back to reference DeStefano F, Gu D, Kramarz P, et al.; Vaccin Safety Datalink Research Group. Childhood vaccinations and risk of asthma. Pediatr Infect Dis 2002;21:498-504.CrossRef DeStefano F, Gu D, Kramarz P, et al.; Vaccin Safety Datalink Research Group. Childhood vaccinations and risk of asthma. Pediatr Infect Dis 2002;21:498-504.CrossRef
go back to reference Henderson AJ, North K, Griffiths M, et al.; The Longitudinal Study of Pregnancy and Childhood Team. Pertussis vaccination and wheezing illnesses in young children: prospective cohort study. BMJ 1999;318:1173-6.PubMed Henderson AJ, North K, Griffiths M, et al.; The Longitudinal Study of Pregnancy and Childhood Team. Pertussis vaccination and wheezing illnesses in young children: prospective cohort study. BMJ 1999;318:1173-6.PubMed
go back to reference Maitra A, Sherriff A, Griffiths M, Henderson J; Avon Longitudinal Study of Parents and Children Study Team. Pertussis vaccination in infancy and asthma or allergy in later childhood: birth cohort study. BMJ 2004;328:925-6.CrossRefPubMed Maitra A, Sherriff A, Griffiths M, Henderson J; Avon Longitudinal Study of Parents and Children Study Team. Pertussis vaccination in infancy and asthma or allergy in later childhood: birth cohort study. BMJ 2004;328:925-6.CrossRefPubMed
go back to reference Nilsson L, Kjellman NIM, Bjorksten B. A randomized controlled trial of the effect of pertussis vaccines on atopic disease. Arch Pediatr Adolesc Med 1998;152:734-8.PubMed Nilsson L, Kjellman NIM, Bjorksten B. A randomized controlled trial of the effect of pertussis vaccines on atopic disease. Arch Pediatr Adolesc Med 1998;152:734-8.PubMed
go back to reference Nilsson L, Kjellman NIM, Bjorksten B. Allergic disease at the age of 7 years after Pertussis vaccination in infancy. Arch Pediatr Adolec Med 2003;157:1184-9.CrossRef Nilsson L, Kjellman NIM, Bjorksten B. Allergic disease at the age of 7 years after Pertussis vaccination in infancy. Arch Pediatr Adolec Med 2003;157:1184-9.CrossRef
Metagegevens
Titel
De hygiënehypothese: een toenemende incidentie van allergische aandoeningen als gevolg van vaccinaties?
Auteurs
Dr. M. O. Hoekstra
T. F. W. Wolfs
Publicatiedatum
01-10-2005
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Kindergeneeskunde / Uitgave 5/2005
Print ISSN: 0376-7442
Elektronisch ISSN: 1875-6840
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03061549

Andere artikelen Uitgave 5/2005

Tijdschrift voor Kindergeneeskunde 5/2005 Naar de uitgave

Boekbespreking

Boekbespreking