De Carmina Burana van Verslaving

‘Het is alsof je de Carmina Burana van Carl Orff (1895-1982) voortdurend op de achtergrond hoort,' vertelde een cliënt me ooit over zijn eerste weken zonder sigaretten. ‘Soms zacht, bijna onhoorbaar, maar dan zwelt het muziekstuk aan tot een dreunend fortissimo dat je hele hoofd vult.' Die metafoor is me altijd bijgebleven, want het beschrijft precies wat ik jarenlang in de verslavingszorg heb ervaren: hoe mensen vechten tegen een symfonie van automatische processen die zich niet laat wegdenken. …