Skip to main content
Top
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 5/2016

15-09-2016

De Amsterdamse Dementie-Screeningstest (ADS) bij ouderen zonder neurocognitieve stoornis. Implicaties voor de klinische praktijk

Auteurs: Meta van Toutert, Han Diesfeldt, Dirk Hoek

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie | Uitgave 5/2016

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

De Amsterdamse Dementie-Screeningstest (ADS) bestaat uit zes subtests voor onderzoek van leren en geheugen (Visueel geheugen, Oriëntatie, Achtwoordentest), executieve functies (Meander), taal (Fluency) en visueel-constructievermogen (Natekenen). Normen dateren van voor 1989. Nieuwe gegevens zijn verzameld bij 102 ouderen (65–94 jaar), vrij van dementie of een andere cognitieve stoornis (MMSE > 24), en zelfstandig in de uitvoering van complexe instrumentele activiteiten van het dagelijks leven. Gezondheidsproblemen vormden geen uitsluitingscriterium. De resultaten zijn vergeleken met die van 741 personen met dementie.
Scores voor de subtest Fluency zijn gecorrigeerd voor individuele verschillen in leeftijd en opleiding. Voor de andere onderdelen van de ADS was dat niet nodig. Voor elke subtest is een grensscore bepaald, die door minder dan 5 % van de normale deelnemers werd behaald. Een dergelijke grensscore duidt op een ‘beperking’. Het aantal ‘beperkingen’ varieerde van 0 tot 3 voor normale deelnemers, en van 0 tot 6 voor deelnemers met dementie.
Voorspellende waarden van het aantal beperkingen voor het onderscheid tussen dementie en normale cognitieve veroudering zijn bepaald voor verschillende voorafkansen op afwezigheid van dementie (normale cognitie).
Bij normale ouderen zijn voor de Achtwoordentest naast de onmiddellijke reproductie ook de uitgestelde reproductie en herkenning onderzocht. Uitgestelde reproductie werd optimaal voorspeld door een regressiemodel met onmiddellijke reproductie, uitgestelde herkenning door een model met onmiddellijke en uitgestelde reproductie.
Diverse tabellen bieden de klinisch neuropsycholoog ondersteuning voor diagnostische beslissingen over de aanwezigheid of afwezigheid van een uitgebreide neurocognitieve stoornis (dementie).
Bijlagen
Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers
Literatuur
1.
go back to reference Lindeboom J, Jonker C. Amsterdamse Dementie-Screeningstest. Lisse: Swets and Zeitlinger; 1989. Lindeboom J, Jonker C. Amsterdamse Dementie-Screeningstest. Lisse: Swets and Zeitlinger; 1989.
2.
go back to reference Mulder J, Bouma A, Lindeboom J. Amsterdamse Dementie-Screeningstest (ADS-6). In: Bouma A, Mulder J, Lindeboom J, Schmand B (redactie). Handboek neuropsychologische diagnostiek. Tweede herziene druk. Amsterdam: Pearson Assessment and Information; 2012. pag. 765–74. Mulder J, Bouma A, Lindeboom J. Amsterdamse Dementie-Screeningstest (ADS-6). In: Bouma A, Mulder J, Lindeboom J, Schmand B (redactie). Handboek neuropsychologische diagnostiek. Tweede herziene druk. Amsterdam: Pearson Assessment and Information; 2012. pag. 765–74.
3.
go back to reference Strauss E, Sherman EMS, Spreen O. A compendium of neuropsychological tests. Administration, norms, and commentary, 3rd. ed. Oxford: Oxford University Press; 2006. Strauss E, Sherman EMS, Spreen O. A compendium of neuropsychological tests. Administration, norms, and commentary, 3rd. ed. Oxford: Oxford University Press; 2006.
4.
go back to reference Bordone V, Scherbov S, Steiber N. Smarter every day: the deceleration of population ageing in terms of cognition. Intelligence. 2015;52:90–6.CrossRef Bordone V, Scherbov S, Steiber N. Smarter every day: the deceleration of population ageing in terms of cognition. Intelligence. 2015;52:90–6.CrossRef
5.
go back to reference Toutert MC van. Een update van het onderscheidend vermogen van de Amsterdamse Dementie Screening Test. Heerlen: Open Universiteit; 2014. Toutert MC van. Een update van het onderscheidend vermogen van de Amsterdamse Dementie Screening Test. Heerlen: Open Universiteit; 2014.
6.
go back to reference Graaf A de, Deelman BG. Cognitieve Screening Test. Lisse: Swets en Zeitlinger; 1991. Graaf A de, Deelman BG. Cognitieve Screening Test. Lisse: Swets en Zeitlinger; 1991.
7.
go back to reference Lawton MP, Brody EM. Assessment of older people: self-maintaining and instrumental activities of daily living. Gerontologist. 1969;9:179–86.CrossRefPubMed Lawton MP, Brody EM. Assessment of older people: self-maintaining and instrumental activities of daily living. Gerontologist. 1969;9:179–86.CrossRefPubMed
8.
go back to reference Lindeboom J, Koene T, Matto D. De diagnostische waarde van tests voor mentale controle. Tijdschr Gerontol Geriatr. 1993;24:105–9.PubMed Lindeboom J, Koene T, Matto D. De diagnostische waarde van tests voor mentale controle. Tijdschr Gerontol Geriatr. 1993;24:105–9.PubMed
9.
go back to reference Diesfeldt HFA. Selectief gebruik van de Acht-Woordentest (AWt) in de psychogeriatrie. Tijdschr Gerontol Geriatr. 1998;29:292–7.PubMed Diesfeldt HFA. Selectief gebruik van de Acht-Woordentest (AWt) in de psychogeriatrie. Tijdschr Gerontol Geriatr. 1998;29:292–7.PubMed
10.
go back to reference Verhage F. Intelligentie en leeftijd bij volwassenen en bejaarden. Assen: Van Gorcum; 1964. Verhage F. Intelligentie en leeftijd bij volwassenen en bejaarden. Assen: Van Gorcum; 1964.
11.
go back to reference Robin X, Turck N, Hainard A, Tiberti N, Lisacek F, Sanchez JC, et al. pROC: an open-source package for R and S+ to analyze and compare ROC curves. BMC Bioinformatics. 2011;12:77.CrossRefPubMedPubMedCentral Robin X, Turck N, Hainard A, Tiberti N, Lisacek F, Sanchez JC, et al. pROC: an open-source package for R and S+ to analyze and compare ROC curves. BMC Bioinformatics. 2011;12:77.CrossRefPubMedPubMedCentral
12.
go back to reference Huisman M. De noodzaak van veerkracht. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2015;46:303–5.CrossRef Huisman M. De noodzaak van veerkracht. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2015;46:303–5.CrossRef
13.
go back to reference Diesfeldt HFA, Elst W van der, Jolles J. Klinische bruikbaarheid van categoriegebonden woordproductie voor het onderscheiden van dementie en normale cognitieve veroudering. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2009;40:54–71.PubMed Diesfeldt HFA, Elst W van der, Jolles J. Klinische bruikbaarheid van categoriegebonden woordproductie voor het onderscheiden van dementie en normale cognitieve veroudering. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2009;40:54–71.PubMed
14.
go back to reference Elst W van der, Boxtel MPJ van, Breukelen GJP van, Jolles J. Normative data for the Animal, Profession and Letter M Naming verbal fluency tests for Dutch speaking participants and the effects of age, education, and sex. J Int Neuropsychol Soc. 2006;12:80–9.PubMed Elst W van der, Boxtel MPJ van, Breukelen GJP van, Jolles J. Normative data for the Animal, Profession and Letter M Naming verbal fluency tests for Dutch speaking participants and the effects of age, education, and sex. J Int Neuropsychol Soc. 2006;12:80–9.PubMed
15.
go back to reference Diesfeldt HFA. Beïnvloedt opleiding de resultaten van de Amsterdamse Dementie-Screeningstest (ADS)? Tijdschr Gerontol Geriatr. 2002;33:264–71.PubMed Diesfeldt HFA. Beïnvloedt opleiding de resultaten van de Amsterdamse Dementie-Screeningstest (ADS)? Tijdschr Gerontol Geriatr. 2002;33:264–71.PubMed
16.
go back to reference Graham NL, Emery T, Hodges JR. Distinctive cognitive profiles in Alzheimer’s disease and subcortical vascular dementia. J Neurol Neurosurg Psychiatr. 2004;75:61–71.PubMedPubMedCentral Graham NL, Emery T, Hodges JR. Distinctive cognitive profiles in Alzheimer’s disease and subcortical vascular dementia. J Neurol Neurosurg Psychiatr. 2004;75:61–71.PubMedPubMedCentral
17.
go back to reference American Psychiatric Association. Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen (DSM-5). Nederlandse vertaling van Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th. ed. Amsterdam: Boom; 2014. American Psychiatric Association. Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen (DSM-5). Nederlandse vertaling van Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th. ed. Amsterdam: Boom; 2014.
18.
go back to reference Lindeboom J, Jonker C. Een korte test voor dementie-screening. Tijdschr Gerontol Geriatr. 1988;19:97–102.PubMed Lindeboom J, Jonker C. Een korte test voor dementie-screening. Tijdschr Gerontol Geriatr. 1988;19:97–102.PubMed
19.
go back to reference Diesfeldt HFA. Screeningstests voor dementie: overeenstemming tussen CST14 en ADS3 is onvolledig. Tijdschr Gerontol Geriatr. 1996;27:102–4.PubMed Diesfeldt HFA. Screeningstests voor dementie: overeenstemming tussen CST14 en ADS3 is onvolledig. Tijdschr Gerontol Geriatr. 1996;27:102–4.PubMed
20.
go back to reference Gavett BE. The value of Bayes’ theorem for interpreting abnormal test scores in cognitively healthy and clinical samples. J Int Neuropsychol Soc. 2015;21:249–57.CrossRefPubMed Gavett BE. The value of Bayes’ theorem for interpreting abnormal test scores in cognitively healthy and clinical samples. J Int Neuropsychol Soc. 2015;21:249–57.CrossRefPubMed
21.
go back to reference Verhey FRJ, Ramakers I, Jolles J, Scheltens P, Vernooij-Dassen M, Olde Rikkert MGM. Geheugenpoli’s in Nederland: ontwikkelingen sinds 1998. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2007;38:237–45.CrossRefPubMed Verhey FRJ, Ramakers I, Jolles J, Scheltens P, Vernooij-Dassen M, Olde Rikkert MGM. Geheugenpoli’s in Nederland: ontwikkelingen sinds 1998. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2007;38:237–45.CrossRefPubMed
22.
go back to reference Thissen AJAM, Van Bergen F, De Jonghe JFM, Kessels RPC, Dautzenberg PLJ. Bruikbaarheid en validiteit van de Nederlandse versie van de Montreal Cognitive Assessment (MoCA=D) bij het diagnosticeren van mild cognitive impairment. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2010;41:231–40.CrossRefPubMed Thissen AJAM, Van Bergen F, De Jonghe JFM, Kessels RPC, Dautzenberg PLJ. Bruikbaarheid en validiteit van de Nederlandse versie van de Montreal Cognitive Assessment (MoCA=D) bij het diagnosticeren van mild cognitive impairment. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2010;41:231–40.CrossRefPubMed
23.
go back to reference Ramakers IHGB, Verhey FRJ. Development of memory clinics in the Netherlands: 1998 to 2009. Aging Ment Health. 2011;15:34–9.CrossRefPubMed Ramakers IHGB, Verhey FRJ. Development of memory clinics in the Netherlands: 1998 to 2009. Aging Ment Health. 2011;15:34–9.CrossRefPubMed
25.
go back to reference Diesfeldt HFA. Constructvaliditeit van enkele tests voor episodisch geheugen in de psychogeriatrie. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2006;37:59–66.PubMed Diesfeldt HFA. Constructvaliditeit van enkele tests voor episodisch geheugen in de psychogeriatrie. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2006;37:59–66.PubMed
26.
go back to reference Persoon A, Kessels RPC, Joosten-Weyn Banningh L, Verkoelen J, Achterberg T van, Olde Rikkert MGM. Assessment of memory function: the relation between daily observation and neuropsychological test performance. Int Psychogeriatr. 2011;23:102–6.CrossRefPubMed Persoon A, Kessels RPC, Joosten-Weyn Banningh L, Verkoelen J, Achterberg T van, Olde Rikkert MGM. Assessment of memory function: the relation between daily observation and neuropsychological test performance. Int Psychogeriatr. 2011;23:102–6.CrossRefPubMed
27.
go back to reference Diesfeldt HFA. Visuographic tests of set shifting and inhibitory control. The contribution of constructional impairments. J Neuropsychol. 2009;3:93–105.CrossRefPubMed Diesfeldt HFA. Visuographic tests of set shifting and inhibitory control. The contribution of constructional impairments. J Neuropsychol. 2009;3:93–105.CrossRefPubMed
28.
go back to reference Goldberg E. The wisdom paradox. New York: Gotham Books; 2006. Goldberg E. The wisdom paradox. New York: Gotham Books; 2006.
Metagegevens
Titel
De Amsterdamse Dementie-Screeningstest (ADS) bij ouderen zonder neurocognitieve stoornis. Implicaties voor de klinische praktijk
Auteurs
Meta van Toutert
Han Diesfeldt
Dirk Hoek
Publicatiedatum
15-09-2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie / Uitgave 5/2016
Print ISSN: 0167-9228
Elektronisch ISSN: 1875-6832
DOI
https://doi.org/10.1007/s12439-016-0189-x

Andere artikelen Uitgave 5/2016

Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie 5/2016 Naar de uitgave

Signalementen

Signalementen