Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Bijblijven
Gepubliceerd in: Bijblijven 10/2014

01-10-2014 | Artikelen

Culturele aspecten van vragen rond het levenseinde

Auteur: Dr. Fuusje de Graaff

Gepubliceerd in: Bijblijven | Uitgave 10/2014

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Iedere patiënt is uniek en ieder sterven is een uniek proces. Maar stervensbegeleiding verloopt in de ene familie gemakkelijker dan in de andere. Soms speelt een verschil in culturele achtergronden daarbij een prominente rol. Aansluiten bij wensen van patiënten of familieleden die je niet onderkent, niet verstaat of niet waardeert, is moeilijk. Hoe zorg je ook in die situaties voor optimale kennisdeling en een passende berichtgeving? Hoe geef je ook dan de nodige lichamelijke en geestelijke steun en hoe sluit je daarbij aan op wat de familie prettig vindt? Deze bijdrage beschrijft ervaringen en inzichten op dit gebied en biedt enkele concrete handvatten om problemen rond culturele verscheidenheid in de palliatieve zorg ‘experience-based’ aan te pakken.
vorige artikel Wel of niet reanimeren? Een verstrekkende beslissing
volgende artikel Levenseindevragen
Literatuur
1.
Stirbu I, Kunst AE, Vlems FA, Visser O, Bos V, Deville W, et al. Cancer mortality rates among first and second generation migrants in the Netherlands: Convergence toward the rates of the native Dutch population. Int J Cancer 2006;119:2665–72.PubMedCrossRef
2.
Graaff FM de, Francke AL, Muisenbergh METC van den, Geest S van der. Communicatie en besluitvorming in de palliatieve zorg voor Turkse en Marokkaanse patiënten met kanker. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam; 2010.
3.
Seeleman C, Suurmond J, Stronks K. Een arts van de wereld. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2005.
4.
Wolf B, Dahhan N. Medische communicatie en etnische diversiteit. Assen: Koninklijke Van Gorkum BV; 2014.
5.
6.
7.
Yerden I. Tradities in de knel. Zorgverwachtingen en zorgpraktijk bij Turkse ouderen en hun kinderen in Nederland. Diemen: AMB; 2014.
8.
9.
Fransen MP, Stronks K, Essink-Bot ML. Gezondheidsvaardigheden: Stand van zaken. Achtergronddocument bij: Gezondheidsraad. Laaggeletterdheid te lijf. Signalering ethiek en gezondheid. Den Haag: Centrum voor ethiek en gezondheid (2011/1).
10.
Fransen MP, Harris VC, Essink-Bot ML. Beperkte gezondheidsvaardigheden bij patiënten van allochtone herkomst: Alleen een tolk inzetten is meestal niet genoeg. Ned Tijdschr Geneeskd 2013;157(14):A5581.PubMed
11.
Graaff FM de. Partners in palliative care. Perspectives of Turkish and Moroccan immigrants and Dutch professionals, Amsterdam: University of Amsterdam; 2012.
12.
Mistiaen P, Francke AL, Graaff FM de, Muijsenbergh METC van de. Handreiking Palliatieve zorg aan mensen met een niet-westerse achtergrond (en Achtergronddocument). Utrecht: Nivel/Pharos/IKN, 2011.
13.
Graaff FM de, Mistiaen P, Deville WLJM, Francke AL. Perspectives on care and communication involving incurably ill Turkish and Moroccan patients, relatives and professionals: a systematic literature review. BMC Palliative Care 2012;11:17.PubMedCentralPubMedCrossRef
14.
Graeff A de, Mistiaen P, Graaff FM de, Muijsenbergh M van den, Deville W, Galesloot C, Lamkaddem M, Geest S van der. Palliatieve zorg voor mensen met een niet-westerse achtergrond: een handreiking met adviezen. Nederlands-Vlaams Tijdschrift voor Palliatieve Zorg (NTPZ) 2012;(12)2:4–20.
15.
16.
17.
Suurmond J, Seeleman C. Shared decision making in an intercultural context. Barriers in the interaction between physicians and immigrant patients. Pat Educ Couns 2006;60(2):253–9.CrossRef
18.
Brink-Muinen A van den, Dulmen AM van, Schellevis FG, Bensing JM. Tweede Nationale studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: oog voor communicatie: huisarts-patiënt communicatie in Nederland. Utrecht: Nivel; 2004.
19.
Miccinesi G, Fischer S, Paci E, Onwuteaka-Philipsen, BD, Cartwright C, Heide A van der, Nilstun T, Norup M, Mortier F. Physicians’ attitudes towards end-of-life decisions: a comparison between seven countries. Social Science & Medicine 2005;60:1961/1974.
20.
Graaff FM de, Berg-Zwarteveld BM van den. Een allochtone patiënt. In: Hosson SM de, Graeff A de, Netters FJS, Verhagen CAHHVM. Probleemgeoriënteerd denken in de palliatieve zorg, een praktijkboek voor de opleiding en de kliniek. Utrecht: de Tijdstroom; 2012.
21.
Graaff FM de, Schalk M. Cultuurfacetten in de psychosociale zorg aan het levenseinde (concept).
22.
Graaff FM de, Francke AL, Muijsenbergh METC van de, Geest S van der. Understanding and improving communication and decision making in palliative care for Turkish and Moroccan immigrants: a multiperspective study. Ethnicity and Health January 9 2012.
23.
Betke P. Divers sterven…: een explorerend onderzoek naar palliatieve zorg in een verpleeghuis aan Turkse ouderen. Rotterdam: Rotterdam Erasmus Universiteit; 2005.
24.
Yerden I, Koutrike H van. Voor je familie zorgen? Dat is gewoon zo. Mantelzorg bij allochtonen. Mantelzorg bij Antillianen, Surinamers, Marokkanen en Turken in Nederland. Purmerend: Primo; 2007.
25.
Graaff FM de, Francke AL, Muijsenbergh METC van de, Geest S van der. Talking in triads: communication with Turkish and Moroccan immigrants in the palliative phase of cancer. J Clinical Nursing May 15 2012.
26.
Hoffer C. Volksgeloof en religieuze geneeswijzen onder moslims in Nederland. Een historisch-sociologische analyse van religieus-medisch denken en handelen. Leiden: Universiteit Leiden; 2000.
27.
Venhorst C. Islamitic death rituals in a small town context in the Netherlands: Explorations of a common praxis for professionals. OMEGA 2012;65(1):1–10.PubMed
Metagegevens
Titel
Culturele aspecten van vragen rond het levenseinde
Auteur
Dr. Fuusje de Graaff
Publicatiedatum
01-10-2014
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Bijblijven / Uitgave 10/2014
Print ISSN: 0168-9428
Elektronisch ISSN: 1876-4916
DOI
https://doi.org/10.1007/s12414-014-0072-z

Andere artikelen Uitgave 10/2014

Bijblijven 10/2014 Naar de uitgave

Artikelen

Van verzoek tot uitvoering: euthanasie en de rol van de SCEN-arts

EditorialNotes

Redactioneel ten geleide

Artikelen

Uitzichtloos en ondraaglijk lijden

Artikelen

Euthanasie ‘voor elkaar’: het Hoogeveense model

Artikelen

Storm in euthanasieland

Artikelen

Wel of niet reanimeren? Een verstrekkende beslissing