Top

Optie A:

Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
Optie B:

Deel de link per e-mail
Link delen

vorige artikel Wel of niet reanimeren? Een verstrekkende besli...

volgende artikel Levenseindevragen

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander artikel

01-10-2014 | Artikelen | Uitgave 10/2014

Culturele aspecten van vragen rond het levenseinde

Tijdschrift:: Bijblijven > Uitgave 10/2014

Auteur:: Dr. Fuusje de Graaff

» Toegang tot de volledige tekst krijgen

Belangrijke opmerkingen

cultureel antropologe, onderzoeker en trainer bij Projectbureau MUTANT en de Haagse Hogeschool, Den Haag

Samenvatting

Iedere patiënt is uniek en ieder sterven is een uniek proces. Maar stervensbegeleiding verloopt in de ene familie gemakkelijker dan in de andere. Soms speelt een verschil in culturele achtergronden daarbij een prominente rol. Aansluiten bij wensen van patiënten of familieleden die je niet onderkent, niet verstaat of niet waardeert, is moeilijk. Hoe zorg je ook in die situaties voor optimale kennisdeling en een passende berichtgeving? Hoe geef je ook dan de nodige lichamelijke en geestelijke steun en hoe sluit je daarbij aan op wat de familie prettig vindt? Deze bijdrage beschrijft ervaringen en inzichten op dit gebied en biedt enkele concrete handvatten om problemen rond culturele verscheidenheid in de palliatieve zorg ‘experience-based’ aan te pakken.

Log in om toegang te krijgen

Hier inloggen

Met onderstaand(e) abonnement(en) heeft u direct toegang:

BSL Huisarts Totaal

Met BSL Huisarts Totaal blijft u op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in uw vak en bouwt u efficiënt aan uw vakkennis. U krijgt digitale toegang tot zo'n 30 boeken huisartsgeneeskunde en 3 vaktijdschriften. Alles om u nóg beter te maken in uw vak.

BSL Academy mbo Verzorging en Verpleegkunde

Meer informatie

Bijblijven

Bijblijven geeft inzicht in de huidige stand van zaken over onderwerpen die u als huisarts in uw dagelijkse praktijk tegenkomt. Bijblijven verschijnt 10 keer per jaar, waarbij in elk nummer een ander thema centraal staat.

Meer informatie

TBV Online Plus

Leden van de NVAB en NVVG hebben naast een abonnement op het Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde (TBV) ook online toegang tot vier tijdschriften.

Meer informatie

Stirbu I, Kunst AE, Vlems FA, Visser O, Bos V, Deville W, et al. Cancer mortality rates among first and second generation migrants in the Netherlands: Convergence toward the rates of the native Dutch population. Int J Cancer 2006;119:2665–72. PubMedCrossRef

Graaff FM de, Francke AL, Muisenbergh METC van den, Geest S van der. Communicatie en besluitvorming in de palliatieve zorg voor Turkse en Marokkaanse patiënten met kanker. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam; 2010.

Seeleman C, Suurmond J, Stronks K. Een arts van de wereld. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2005.

Wolf B, Dahhan N. Medische communicatie en etnische diversiteit. Assen: Koninklijke Van Gorkum BV; 2014.

Geraadpleegd september 2014 via www.huisarts-migrant.nl/index.php/kanker-en-palliatieve-zorg/

World Health Organization: Definition of palliative care. Geraadpleegd september 2014 via www.who.int/cancer/palliative/definition/en/

Yerden I. Tradities in de knel. Zorgverwachtingen en zorgpraktijk bij Turkse ouderen en hun kinderen in Nederland. Diemen: AMB; 2014.

www.pallialine.nl/allochtonen

Fransen MP, Stronks K, Essink-Bot ML. Gezondheidsvaardigheden: Stand van zaken. Achtergronddocument bij: Gezondheidsraad. Laaggeletterdheid te lijf. Signalering ethiek en gezondheid. Den Haag: Centrum voor ethiek en gezondheid (2011/1).

10.

Fransen MP, Harris VC, Essink-Bot ML. Beperkte gezondheidsvaardigheden bij patiënten van allochtone herkomst: Alleen een tolk inzetten is meestal niet genoeg. Ned Tijdschr Geneeskd 2013;157(14):A5581. PubMed

11.

Graaff FM de. Partners in palliative care. Perspectives of Turkish and Moroccan immigrants and Dutch professionals, Amsterdam: University of Amsterdam; 2012.

12.

Mistiaen P, Francke AL, Graaff FM de, Muijsenbergh METC van de. Handreiking Palliatieve zorg aan mensen met een niet-westerse achtergrond (en Achtergronddocument). Utrecht: Nivel/Pharos/IKN, 2011.

13.

Graaff FM de, Mistiaen P, Deville WLJM, Francke AL. Perspectives on care and communication involving incurably ill Turkish and Moroccan patients, relatives and professionals: a systematic literature review. BMC Palliative Care 2012;11:17. PubMedCentralPubMedCrossRef

14.

Graeff A de, Mistiaen P, Graaff FM de, Muijsenbergh M van den, Deville W, Galesloot C, Lamkaddem M, Geest S van der. Palliatieve zorg voor mensen met een niet-westerse achtergrond: een handreiking met adviezen. Nederlands-Vlaams Tijdschrift voor Palliatieve Zorg (NTPZ) 2012;(12)2:4–20.

15.

Geraadpleegd september 2014 via http://vvt.captise.nl/Actueel/Nieuwsdetails/tabid/78/ArticleID/384/mid/408/STEM-verschillende-manieren-van-omgaan-met-de-dood.aspx

16.

Geraadpleegd september 2014 via www.doodgewoonbespreekbaar.nl/Welketypebenjij/Deproactieve.aspx

17.

Suurmond J, Seeleman C. Shared decision making in an intercultural context. Barriers in the interaction between physicians and immigrant patients. Pat Educ Couns 2006;60(2):253–9. CrossRef

18.

Brink-Muinen A van den, Dulmen AM van, Schellevis FG, Bensing JM. Tweede Nationale studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: oog voor communicatie: huisarts-patiënt communicatie in Nederland. Utrecht: Nivel; 2004.

19.

Miccinesi G, Fischer S, Paci E, Onwuteaka-Philipsen, BD, Cartwright C, Heide A van der, Nilstun T, Norup M, Mortier F. Physicians’ attitudes towards end-of-life decisions: a comparison between seven countries. Social Science & Medicine 2005;60:1961/1974.

20.

Graaff FM de, Berg-Zwarteveld BM van den. Een allochtone patiënt. In: Hosson SM de, Graeff A de, Netters FJS, Verhagen CAHHVM. Probleemgeoriënteerd denken in de palliatieve zorg, een praktijkboek voor de opleiding en de kliniek. Utrecht: de Tijdstroom; 2012.

21.

Graaff FM de, Schalk M. Cultuurfacetten in de psychosociale zorg aan het levenseinde (concept).

22.

Graaff FM de, Francke AL, Muijsenbergh METC van de, Geest S van der. Understanding and improving communication and decision making in palliative care for Turkish and Moroccan immigrants: a multiperspective study. Ethnicity and Health January 9 2012.

23.

Betke P. Divers sterven…: een explorerend onderzoek naar palliatieve zorg in een verpleeghuis aan Turkse ouderen. Rotterdam: Rotterdam Erasmus Universiteit; 2005.

24.

Yerden I, Koutrike H van. Voor je familie zorgen? Dat is gewoon zo. Mantelzorg bij allochtonen. Mantelzorg bij Antillianen, Surinamers, Marokkanen en Turken in Nederland. Purmerend: Primo; 2007.

25.

Graaff FM de, Francke AL, Muijsenbergh METC van de, Geest S van der. Talking in triads: communication with Turkish and Moroccan immigrants in the palliative phase of cancer. J Clinical Nursing May 15 2012.

26.

Hoffer C. Volksgeloof en religieuze geneeswijzen onder moslims in Nederland. Een historisch-sociologische analyse van religieus-medisch denken en handelen. Leiden: Universiteit Leiden; 2000.

27.

Venhorst C. Islamitic death rituals in a small town context in the Netherlands: Explorations of a common praxis for professionals. OMEGA 2012;65(1):1–10. PubMed

Titel: Culturele aspecten van vragen rond het levenseinde
Auteur:: Dr. Fuusje de Graaff
Publicatiedatum: 01-10-2014
DOI: https://doi.org/10.1007/s12414-014-0072-z
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Tijdschrift: Bijblijven
Uitgave 10/2014
Print ISSN: 0168-9428
Elektronisch ISSN: 1876-4916

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander artikel

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Met onderstaand(e) abonnement(en) heeft u direct toegang:

BSL Huisarts Totaal

BSL Academy mbo Verzorging en Verpleegkunde

Bijblijven

TBV Online Plus

Andere artikelen Uitgave 10/2014

Bewust stoppen met eten en drinken om het overlijden te bespoedigen (STED)

Dilemma’s bij palliatieve sedatie

Van verzoek tot uitvoering: euthanasie en de rol van de SCEN-arts

Euthanasie ‘voor elkaar’: het Hoogeveense model

Levenseindevragen

Storm in euthanasieland