Top

Optie A:

Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
Optie B:

Deel de link per e-mail
Link delen

vorige artikel Cellulaire immunotherapie

volgende artikel Biologicals en vaccinatie

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander artikel

18-01-2018 | Uitgave 2/2018

Complicaties van behandeling met biologicals

Tijdschrift:: Bijblijven > Uitgave 2/2018

Auteur:: Dr. P. L. A. van Daele

» Toegang tot de volledige tekst krijgen

Samenvatting

Er is geen groep geneesmiddelen die zo snel groeit als de groep biologicals. Net als alle andere medicamenten hebben biologicals hun bijwerkingen. In deze bijdrage wordt op deze bijwerkingen ingegaan.

Log in om toegang te krijgen

Hier inloggen

Met onderstaand(e) abonnement(en) heeft u direct toegang:

BSL Huisarts Totaal

Met BSL Huisarts Totaal bouwt u efficiënt aan uw vakkennis. U krijgt digitale toegang tot boeken, veelgestelde vragen, casuïstiek en zes vaktijdschriften voor huisartsen. Daarnaast vindt u praktijkgerichte nascholing: geaccrediteerde e-learnings, web-tv’s en toetsen. Alles om u nóg beter te maken in uw vak.

BSL Academy mbo Verzorging en Verpleegkunde

Meer informatie

Bijblijven

Bijblijven geeft inzicht in de huidige stand van zaken over onderwerpen die u als huisarts in uw dagelijkse praktijk tegenkomt. Bijblijven verschijnt 10 keer per jaar, waarbij in elk nummer een ander thema centraal staat.

Meer informatie

TBV Online Plus

Leden van de NVAB en NVVG hebben naast een abonnement op het Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde (TBV) ook online toegang tot vier tijdschriften.

Meer informatie

Iasella CJ, Johnson HJ, Dunn MA. Adverse drug reactions. Clin Liver Dis. 2017;21(1):73–87. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27842776. CrossRefPubMed

Hausmann OV, Seitz M, Villiger PM, Pichler WJ. The complex clinical picture of side effects to biologicals. Med Clin North Am. 2010;94(4):791–804. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20609863. CrossRefPubMed

Pichler WJ. Adverse side-effects to biological agents. Allergy. 2006;61(8):912–20. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16867042. CrossRefPubMed

Stebbings R, Eastwood D, Poole S, Thorpe R. After TGN1412: recent developments in cytokine release assays. J Immunotoxicol. 2013;10(1):75–82. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22967038. CrossRefPubMed

Wadström H, Frisell T, Sparén P, Askling J, ARTIS study group. Do RA or TNF inhibitors increase the risk of cervical neoplasia or of recurrence of previous neoplasia? A nationwide study from Sweden. Ann Rheum Dis. 2016;75(7):1272–8. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26755797. CrossRefPubMed

Rotondo JC, Bononi I, Puozzo A, Govoni M, Foschi V, Lanza G, et al. Merkel cell carcinomas arising in autoimmune disease affected patients treated with biologic drugs, including anti-TNF. Clin Cancer Res. 2017;23(14):3929–34. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28174236. CrossRefPubMed

Pérez-De-Lis M, Retamozo S, Flores-Chávez A, Kostov B, Perez-Alvarez R, Brito-Zerón P, et al. Autoimmune diseases induced by biological agents. A review of 12,731 cases (BIOGEAS Registry). Expert Opin Drug Saf. 2017;16(11):1255–71. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28854831. CrossRefPubMed

Corsello SM, Barnabei A, Marchetti P, De Vecchis L, Salvatori R, Torino F. Endocrine side effects induced by immune checkpoint inhibitors. J Clin Endocrinol Metab. 2013;98(4):1361–75. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23471977. CrossRefPubMed

Van Cutsem E, Köhne C‑H, Hitre E, Zaluski J, Chien CC-R, Makhson A, et al. Cetuximab and chemotherapy as initial treatment for metastatic colorectal cancer. N Engl J Med. 2009;360(14):1408–17. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19339720. CrossRefPubMed

10.

Dieperink E, Willenbring M, Ho SB. Neuropsychiatric symptoms associated with hepatitis C and interferon alpha: a review. Am J Psychiatry. 2000;157(6):867–76. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10831463. CrossRefPubMed

11.

Singh JA, Cameron C, Noorbaloochi S, Cullis T, Tucker M, Christensen R, et al. Risk of serious infection in biological treatment of patients with rheumatoid arthritis: a systematic review and meta-analysis. Lancet. 2015;386(9990):258–65. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25975452. CrossRefPubMed

12.

Broeder AA den, Schers HJ. Serious infection due to biologicals: risk only mildly elevated in patients with rheumatoid arthritis. Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;2017:A9385. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26271174.

13.

Gómez-Reino JJ, Carmona L, Valverde VR, Mola EM, Montero MD, BIOBADASER Group. Treatment of rheumatoid arthritis with tumor necrosis factor inhibitors may predispose to significant increase in tuberculosis risk: a multicenter active-surveillance report. Arthritis Rheum. 2003;48(8):2122–7. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12905464. CrossRefPubMed

14.

Pérez-Alvarez R, Díaz-Lagares C, García-Hernández F, Lopez-Roses L, Brito-Zerón P, Pérez-de-Lis M, et al. Hepatitis B virus (HBV) reactivation in patients receiving tumor necrosis factor (TNF)-targeted therapy: analysis of 257 cases. Medicine (Baltimore). 2011;90(6):359–71. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22033451. CrossRef

15.

Loomba R, Liang TJ. Hepatitis B reactivation associated with immune suppressive and biological modifier therapies: current concepts, management strategies, and future directions. Gastroenterology. 2017;152(6):1297–309. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28219691. CrossRefPubMed

16.

Winthrop KL, Baddley JW, Chen L, Liu L, Grijalva CG, Delzell E, et al. Association between the initiation of anti-tumor necrosis factor therapy and the risk of herpes zoster. JAMA. 2013;309(9):887. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23462785. CrossRefPubMed

17.

Stallmach A, Hagel S, Bruns T. Adverse effects of biologics used for treating IBD. Best Pract Res Clin Gastroenterol. 2010;24(2):167–82. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20227030. CrossRefPubMed

18.

Saunte DM, Mrowietz U, Puig L, Zachariae C. Candida infections in patients with psoriasis and psoriatic arthritis treated with interleukin-17 inhibitors and their practical management. Br J Dermatol. 2017;177(1):47–62. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27580411. CrossRefPubMed

19.

Vallabhaneni S, Chiller TM. Fungal infections and new biologic therapies. Curr Rheumatol Rep. 2016;18(5):29. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27032792. CrossRefPubMed

20.

Lindenmeyer LP, Hegele V, Caregnato JP, Wüst D, Grazziotin L, Stoll P. Follow-up of patients receiving rituximab for diffuse large B cell lymphoma: an overview of systematic reviews. Ann Hematol. 2013;92(11):1451–9. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23748882. CrossRefPubMed

21.

Einarsson JT, Evert M, Geborek P, Saxne T, Lundgren M, Kapetanovic MC. Rituximab in clinical practice: dosage, drug adherence, Ig levels, infections, and drug antibodies. Clin Rheumatol. 2017;2017:12. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28980088.

22.

Kusumoto S, Tobinai K. Screening for and management of hepatitis B virus reactivation in patients treated with anti-B-cell therapy. Hematology. 2014;2014(1):576–83. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25696914. CrossRefPubMed

23.

Assen S van, Holvast A, Benne CA, Posthumus MD, Leeuwen MA van, Voskuyl AE, et al. Humoral responses after influenza vaccination are severely reduced in patients with rheumatoid arthritis treated with rituximab. Arthritis Rheum. 2010;62(1):75–81. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20039396. CrossRefPubMed

24.

Vermeer NS, Straus SMJM, Mantel-Teeuwisse AK, Hidalgo-Simon A, Egberts ACG, Leufkens HGM, et al. Drug-induced progressive multifocal leukoencephalopathy: lessons learned from contrasting natalizumab and rituximab. Clin Pharmacol Ther. 2015;98(5):542–50. Geraadpleegd via: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26347128. CrossRefPubMed

Titel: Complicaties van behandeling met biologicals
Auteur:: Dr. P. L. A. van Daele
Publicatiedatum: 18-01-2018
DOI: https://doi.org/10.1007/s12414-018-0282-x
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Tijdschrift: Bijblijven
Uitgave 2/2018
Print ISSN: 0168-9428
Elektronisch ISSN: 1876-4916

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Tip

Swipe om te navigeren naar een ander artikel

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Met onderstaand(e) abonnement(en) heeft u direct toegang:

BSL Huisarts Totaal

BSL Academy mbo Verzorging en Verpleegkunde

Bijblijven

TBV Online Plus

Andere artikelen Uitgave 2/2018

Behandeling met biologicals bij systeemziekten en ILD

Introductie in de immunologie

Welke assays kunnen de arts in de kliniek helpen

Immunotherapie in de oncologie

Biologicals: spectrum en targets

Redactioneel ten geleide