Skip to main content
Top

2013 | OriginalPaper | Hoofdstuk

12. Complementaire en alternatieve behandelmethoden (CAM’s)

Auteurs : N. van der Zouwe, F.S.A.M. van Dam, G.C. Roodbergen

Gepubliceerd in: Oncologie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Inleiding

Zorgverleners worden vaak geconfronteerd met vragen van patiënten over de zin van alternatieve behandelwijzen. Het antwoord is niet eenvoudig en hangt af van degene aan wie de vraag wordt gesteld. Er is vrijwel geen ander onderwerp in de gezondheidszorg waarover zorgverleners zo hartstochtelijk met elkaar van mening kunnen verschillen. Uit een onderzoek van de Consumentenbond uit 1992 bleek dat twee derde van de verpleegkundigen en de patiënten van mening was dat CAM vergoed moesten worden door de ziektekostenverzekeraars, terwijl onder artsen maar 11% deze mening was toegedaan.
Voetnoten
1
Het Moerman-dieet bestaat uit het eten van veel groenten en fruit, weinig vlees en veel vette vis, geen suiker, weinig koffie en veel groene thee. Daarnaast wordt vaak een aanvulling aanbevolen van vitaminen en mineralen. Het Houtsmuller-dieet is een variant op het Moerman-dieet. Naast voedingsadviezen en het advies om vitaminen, mineralen en sporenelementen in een zeer hoge dosering in te nemen, wordt genistein (uit soja) en haaienkraakbeen aangeraden, die de kanker zouden remmen.
 
Literatuur
go back to reference Armstrong, T.S. & Gilbert, M.R. (2008). Use of complementary and alternative medical therapy by patiënts with primary brain tumors. Curr Neurol Neurosci Rep, 8, 264-8.PubMedCrossRef Armstrong, T.S. & Gilbert, M.R. (2008). Use of complementary and alternative medical therapy by patiënts with primary brain tumors. Curr Neurol Neurosci Rep, 8, 264-8.PubMedCrossRef
go back to reference Bischop, F.L., Prescott, P., Chan, Y.K., Saville, J., Elm, E., von & Lewith, G.T. (2010). Prevalence of complementary medicine use in pediatric cancer: a systematic review. Pediatrics, 125, 4, 768-76.CrossRef Bischop, F.L., Prescott, P., Chan, Y.K., Saville, J., Elm, E., von & Lewith, G.T. (2010). Prevalence of complementary medicine use in pediatric cancer: a systematic review. Pediatrics, 125, 4, 768-76.CrossRef
go back to reference Boekhout, H., Beijnen, J.H., & Schellens, J.H.M. (2006) Symptoms and treatment in cancer Therapy-induced Early menopause, The Oncologist, 11, 641-645.PubMedCrossRef Boekhout, H., Beijnen, J.H., & Schellens, J.H.M. (2006) Symptoms and treatment in cancer Therapy-induced Early menopause, The Oncologist, 11, 641-645.PubMedCrossRef
go back to reference Cassileth, B.R.(1999). Complementary therapies: Overview and state of the art. Cancer Nursing, 22, 85-90.PubMedCrossRef Cassileth, B.R.(1999). Complementary therapies: Overview and state of the art. Cancer Nursing, 22, 85-90.PubMedCrossRef
go back to reference Dam, F.S.A.M. van. (1999). Houtsmuller is in, Moerman is uit: een onderzoek naar het gebruik van alternatieve diëten en andere alternatieve behandelingen door kankerpatiënten in 1999. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 143, 1421-1424.PubMed Dam, F.S.A.M. van. (1999). Houtsmuller is in, Moerman is uit: een onderzoek naar het gebruik van alternatieve diëten en andere alternatieve behandelingen door kankerpatiënten in 1999. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 143, 1421-1424.PubMed
go back to reference Dam, F.S.A.M. van, Goudsmit, M., Jonker, T., Eeltink, C.J. & Muller, M. (2003). Minder gebruik van alternatieve behandelingen door kankerpatiënten dan in 1999. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 147, 1731-1734.PubMed Dam, F.S.A.M. van, Goudsmit, M., Jonker, T., Eeltink, C.J. & Muller, M. (2003). Minder gebruik van alternatieve behandelingen door kankerpatiënten dan in 1999. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 147, 1731-1734.PubMed
go back to reference Damery, S., Gratus, C., Grieve, R., Warmington, S., Jones, J., Routledge, P. e.a. (2011). The use of herbal medicines by people with cancer: a cross-sectional study. British Journal of Cancer, 104, 927-933.PubMedCrossRef Damery, S., Gratus, C., Grieve, R., Warmington, S., Jones, J., Routledge, P. e.a. (2011). The use of herbal medicines by people with cancer: a cross-sectional study. British Journal of Cancer, 104, 927-933.PubMedCrossRef
go back to reference Ernst, E.& Cassileth, B.R. (1998). The prevalence of complementary/ alternative medicine in cancer: A systematic review. Cancer, 83, 777-782.PubMedCrossRef Ernst, E.& Cassileth, B.R. (1998). The prevalence of complementary/ alternative medicine in cancer: A systematic review. Cancer, 83, 777-782.PubMedCrossRef
go back to reference Fitch, M.I., Gray, R.E., Greenberg, M., Douglas, M.S., Labrecque, M., Pavlin, P., e.a. (1999). Oncology nurses’ perspectives on unconventional therapies. Cancer Nursing, 22, 90-96.PubMedCrossRef Fitch, M.I., Gray, R.E., Greenberg, M., Douglas, M.S., Labrecque, M., Pavlin, P., e.a. (1999). Oncology nurses’ perspectives on unconventional therapies. Cancer Nursing, 22, 90-96.PubMedCrossRef
go back to reference Gratus, C., Damery, S., Wilson, S., Warmington, S., Routledge, P., Grieve, R., e.a. (2009). The use of herbal medicines by people with cancer in the UK: a systematic review of the literature. QJM, 102, 831-42.PubMedCrossRef Gratus, C., Damery, S., Wilson, S., Warmington, S., Routledge, P., Grieve, R., e.a. (2009). The use of herbal medicines by people with cancer in the UK: a systematic review of the literature. QJM, 102, 831-42.PubMedCrossRef
go back to reference Han, E., Johnson, N., DelMelana, T., Glissmeyer, M. & Steinbock, K. (2011). Alternative therapy used as primary treatment for breast cancer negatively impacts outcomes. Annals of Surgical Oncology, 18, 912-916.PubMedCrossRef Han, E., Johnson, N., DelMelana, T., Glissmeyer, M. & Steinbock, K. (2011). Alternative therapy used as primary treatment for breast cancer negatively impacts outcomes. Annals of Surgical Oncology, 18, 912-916.PubMedCrossRef
go back to reference KNMG. Gedragsregel. De arts en niet-reguliere behandelwijze. Utrecht: KNMG, 1 april 2008. KNMG. Gedragsregel. De arts en niet-reguliere behandelwijze. Utrecht: KNMG, 1 april 2008.
go back to reference Micke, O., Buntzel, J., Kisters, K., Schafer, U., Micke, P. & Mucke, R. (2010). Complementary and alternative medicine in lung cancer patiënts: a neglected phenomenon? Ront Radiat Ther Oncol, 42, 198-205.CrossRef Micke, O., Buntzel, J., Kisters, K., Schafer, U., Micke, P. & Mucke, R. (2010). Complementary and alternative medicine in lung cancer patiënts: a neglected phenomenon? Ront Radiat Ther Oncol, 42, 198-205.CrossRef
go back to reference Schmidt, K. & Ernst, E. (2004). Assessing websites on complementary and alternative medicine for cancer. Annals of Oncology, 15, 733-742.PubMedCrossRef Schmidt, K. & Ernst, E. (2004). Assessing websites on complementary and alternative medicine for cancer. Annals of Oncology, 15, 733-742.PubMedCrossRef
go back to reference Sewitch, M.J. & Rajput, Y. (2010) A literature review of complementary and alternative medicine use by colorectal cancer patiënts. Complement Ther Clin Pract, 16, 52-6.PubMedCrossRef Sewitch, M.J. & Rajput, Y. (2010) A literature review of complementary and alternative medicine use by colorectal cancer patiënts. Complement Ther Clin Pract, 16, 52-6.PubMedCrossRef
go back to reference Zouwe, N. van der, Reurink, J., Engelsman, E., Hanewald, G.J.F.P. & Dam, F.S.A.M. van. (1982). Hoeveel kankerpatiënten in het Antoni van Leeuwenhoekhuis laten zich ook ‘alternatief’ behandelen. Tijdschrift Kanker, 17-20. Zouwe, N. van der, Reurink, J., Engelsman, E., Hanewald, G.J.F.P. & Dam, F.S.A.M. van. (1982). Hoeveel kankerpatiënten in het Antoni van Leeuwenhoekhuis laten zich ook ‘alternatief’ behandelen. Tijdschrift Kanker, 17-20.
go back to reference Zouwe, N. van der, Dam, F.S.A.M. van, Aaronson, N.K. & Hanewald, G.J.F.P. (1994). Alternatieve geneeswijzen bij kanker; omvang en achtergronden van het gebruik. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 138, 300-306.PubMed Zouwe, N. van der, Dam, F.S.A.M. van, Aaronson, N.K. & Hanewald, G.J.F.P. (1994). Alternatieve geneeswijzen bij kanker; omvang en achtergronden van het gebruik. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 138, 300-306.PubMed
Metagegevens
Titel
Complementaire en alternatieve behandelmethoden (CAM’s)
Auteurs
N. van der Zouwe
F.S.A.M. van Dam
G.C. Roodbergen
Copyright
2013
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-8871-4_12