01-11-2014 | Onderzoek | Uitgave 11/2014
Collaborative stepped care is effectief bij angststoornissen
- Tijdschrift:
- Huisarts en wetenschap > Uitgave 11/2014
Belangrijke opmerkingen
GZZ inGeest, partner van VUmc, Postbus 74077, 1070 BB Amsterdam: dr. A.D.T. Muntingh, psycholoog en post-doc onderzoeker. Universiteit van Tilburg, afdeling Tranzo, Centrum voor Lichaam, Geest en Gezondheid, Tilburg: prof.dr. C.M. van der Feltz-Cornelis, psychiater, hoogleraar Sociale Psychiatrie (tevens GGz Breburg, Tilburg en Trimbos-instituut, Utrecht); VUmc, afdeling Huisartsgeneeskunde en EMGO+-Instituut, Amsterdam: dr. H.W.J. van Marwijk, huisarts, senior onderzoeker. LUMC, afdeling Psychiatrie, Leiden: prof.dr. Ph. Spinhoven, hoogleraar Klinische Psychologie (tevens Leiden Universiteit, faculteit Sociale Wetenschappen). Radboudumc, afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Nijmegen: prof.dr. W.J.J. Assendelft, hoogleraar Huisartsgeneeskunde. LUMC, afdeling Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, Leiden: dr. M.W.M. de Waal, senior onderzoeker. VUmc, afdeling Psychiatrie en het EMGO+ Instituut, Amsterdam: prof.dr. A.J.L.M. van Balkom, psychiater en hoogleraar Evidence Based Psychiatrie • Correspondentie: a.muntingh@ggzingeest.nl • Mogelijke belangenverstrengeling: het onderzoek werd gefinancierd door ZonMw (projectnummer: 1708294701).
Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd als: Muntingh A, Van der Feltz-Cornelis C, Van Marwijk H, Spinhoven P, Assendelft W, De Waal M, et al. Effectiveness of collaborative stepped care for anxiety disorders in primary care: a pragmatic cluster randomised controlled trial. Psychother Psychosom 2014;83:37-44. Publicatie gebeurt met toestemming van de uitgever.
Samenvatting
Muntingh ADT, Van der Feltz-Cornelis CM, Van Marwijk HWJ, Spinhoven Ph, Assendelft WJJ, De Waal MWM, Van Balkom AJLM. Collaborative stepped care is effectief bij angststoornissen. Huisarts Wet 2014;57(11):566–70.
Achtergrond
Angststoornissen komen veel voor en zijn vaak chronisch. Er zijn effectieve, evidence-based behandelingen beschikbaar voor de basis-GGZ, maar binnen de huisartsenpraktijk blijkt het lastig om bij zo’n kortdurende behandeling rekening te houden met het chronische karakter van angststoornissen. Hier kan het ‘collaborative stepped care model’ uitkomst bieden.
Methode
In een clustergerandomiseerd onderzoek vergeleken we collaborative stepped care met de gebruikelijke zorg in de Nederlandse huisartsenpraktijk. We randomiseerden 31 praktijkondersteuners geestelijke gezondheidszorg (POH-GGZ), werkzaam in 43 praktijken. De helft van de POH’s-GGZ en de huisartsen kreeg een training in collaborative stepped care, de andere helft leverde de gebruikelijke zorg. De interventie bestond uit drie behandelstappen: begeleide zelfhulp, kortdurende cognitieve gedragstherapie en antidepressiva. De POH-GGZ voerde de interventies uit in samenwerking met de huisarts en een consulent-psychiater die advies kon geven tijdens de behandeling. De POH-GGZ evalueerde de klachten van de patiënt regelmatig met behulp van een vragenlijst en verleende terugvalpreventie. De primaire uitkomstmaat was de ernst van de angstklachten, gemeten met de Beck Anxiety Inventory (BAI) gedurende één jaar.
Resultaten
Aan het onderzoek namen 180 patiënten deel met een paniekstoornis of een gegeneraliseerde angststoornis, 114 in de interventiegroep en 66 in de controlegroep. Getuige de BAI-scores op 3, 6, 9 en 12 maanden na aanvang bleek collaborative stepped care significant effectiever dan de gebruikelijke huisartsenzorg. Het grootste verschil in de daling van deze score werd gevonden na 12 maanden (–6,85 punten; 95% BI –10,13 tot –3,55).
Conclusie
Collaborative stepped care is een effectieve methode om patiënten met paniekstoornis en/of gegeneraliseerde angststoornis te behandelen in de huisartsenpraktijk.