Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
Inloggen
Top
Huisarts en wetenschap
Gepubliceerd in:

01-11-2014 | Onderzoek

Collaborative stepped care is effectief bij angststoornissen

Auteurs: dr. Anna Muntingh, prof.dr. Christina van der Feltz-Cornelis, dr. Harm van Marwijk, prof.dr. Philip Spinhoven, prof.dr. Pim Assendelft, dr. Margot de Waal, Anton van Balkom

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 11/2014

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Muntingh ADT, Van der Feltz-Cornelis CM, Van Marwijk HWJ, Spinhoven Ph, Assendelft WJJ, De Waal MWM, Van Balkom AJLM. Collaborative stepped care is effectief bij angststoornissen. Huisarts Wet 2014;57(11):566–70.

Achtergrond

Angststoornissen komen veel voor en zijn vaak chronisch. Er zijn effectieve, evidence-based behandelingen beschikbaar voor de basis-GGZ, maar binnen de huisartsenpraktijk blijkt het lastig om bij zo’n kortdurende behandeling rekening te houden met het chronische karakter van angststoornissen. Hier kan het ‘collaborative stepped care model’ uitkomst bieden.

Methode

In een clustergerandomiseerd onderzoek vergeleken we collaborative stepped care met de gebruikelijke zorg in de Nederlandse huisartsenpraktijk. We randomiseerden 31 praktijkondersteuners geestelijke gezondheidszorg (POH-GGZ), werkzaam in 43 praktijken. De helft van de POH’s-GGZ en de huisartsen kreeg een training in collaborative stepped care, de andere helft leverde de gebruikelijke zorg. De interventie bestond uit drie behandelstappen: begeleide zelfhulp, kortdurende cognitieve gedragstherapie en antidepressiva. De POH-GGZ voerde de interventies uit in samenwerking met de huisarts en een consulent-psychiater die advies kon geven tijdens de behandeling. De POH-GGZ evalueerde de klachten van de patiënt regelmatig met behulp van een vragenlijst en verleende terugvalpreventie. De primaire uitkomstmaat was de ernst van de angstklachten, gemeten met de Beck Anxiety Inventory (BAI) gedurende één jaar.

Resultaten

Aan het onderzoek namen 180 patiënten deel met een paniekstoornis of een gegeneraliseerde angststoornis, 114 in de interventiegroep en 66 in de controlegroep. Getuige de BAI-scores op 3, 6, 9 en 12 maanden na aanvang bleek collaborative stepped care significant effectiever dan de gebruikelijke huisartsenzorg. Het grootste verschil in de daling van deze score werd gevonden na 12 maanden (–6,85 punten; 95% BI –10,13 tot –3,55).

Conclusie

Collaborative stepped care is een effectieve methode om patiënten met paniekstoornis en/of gegeneraliseerde angststoornis te behandelen in de huisartsenpraktijk.
vorige artikel Heert Dokterprijs 2014
volgende artikel Wetenschappers, perswetenschap
Literatuur
1.
Donker, T, Comijs, H, Cuijpers, P, Terluin, B, Nolen, W, Zitman F, et al. The validity of the Dutch K10 and extended K10 screening scales for depressive and anxiety disorders . Psychiatry Res 2010;176:45–50.PubMedCrossRef
2.
Yonkers KA, Bruce SE, Dyck IR, Keller MB. Chronicity, relapse, and illness–course of panic disorder, social phobia, and generalized anxiety disorder: findings in men and women from 8 years of follow-up . Depress Anxiety 2003;17:173–9.PubMedCrossRef
3.
Verhaak PF, Prins MA, Spreeuwenberg P, Draisma S, Van Balkom TJ, Bensing JM, et al. Receiving treatment for common mental disorders . Gen Hosp Psychiatry 2009;31:46–55.PubMedCrossRef
4.
Van Marwijk, H. How to improve mental health competency in general practice training? A SWOT analysis . Eur J Gen Pract 2004;10:61–5.PubMedCrossRef
5.
Prins MA, Verhaak PF, Van der Meer K, Penninx BW, Bensing JM. Primary care patients with anxiety and depression: need for care from the patient’s perspective . J Affect Disord 2009;119,163–71.PubMedCrossRef
6.
Van Rijswijk E, Van Hout H, Van de Lisdonk E, Zitman F, Van Weel C. Barriers in recognising, diagnosing and managing depressive and anxiety disorders as experienced by Family Physicians; a focus group study . BMC Fam Pract 2009;10:5–2.CrossRef
7.
Muntingh A, Hermens M, Franx G, Van Splunteren P, Nuijen J. Werkelijke en wenselijke eerstelijns depressiezorg: Resultaten van een verkennend onderzoek . Trendrapportage GGZ 2012 Deel 3B. Utrecht: Trimbos-instituut, 2012.
8.
Katon W, Unützer J, Wells K, Jones L. Collaborative depression care: history, evolution and ways to enhance dissemination and sustainability . Gen Hosp Psychiatry 2010;32:456–64.PubMedCrossRef
9.
Archer J, Bower P, Gilbody S, Lovell K, Richards D, Gask L, et al. Collaborative care for depression and anxiety problems . Cochrane Database Syst Rev 2010;10:CD00652–5.
10.
Huijbregts KM, De Jong FJ, Van Marwijk HWJ, Beekman ATF, Hakkaart-Roijen L, Van der Feltz-Cornelis CM. Collaborative care voor depressieve patiënten . Huisarts Wet 2013;56:210–3.CrossRef
11.
Smolders M, Laurant M, Roberge P, Van Balkom A, Van Rijswijk E, Bower P, et al. Knowledge transfer and improvement of primary and ambulatory care for patients with anxiety . Can J Psychiatry 2008;53:277–93.PubMed
12.
Oosterbaan DN, Verbraak MJPM, Terluin B, Hoogendoorn AW, Peyrot, WJ, Muntingh ADT, et al. Collaborative stepped care versus care as usual in patients with common mental disorders: an 8-month, cluster-randomised controlled trial in primary care and specialised mental healthcare . Br J Psychiatry 2013;203:132–9.PubMedCrossRef
13.
Hassink-Franke LJA, Terluin B, Van Heest FB, Hekman J, Van Marwijk HWJ, Van Avendonk MJP. NHG-Standaard Angst (tweede herziening) . Huisarts Wet 2012;2:68–77.
14.
Van Boeijen CA, Van Oppen P, Van Balkom AJ, Visser S, Kempe PT, Blankenstein N, et al. Treatment of anxiety disorders in primary care practice: a randomised controlled trial . Br J Gen Pract 2005;55:763–9.PubMedCentralPubMed
15.
Van der Feltz-Cornelis CM, Van Oppen P, Adèr H, Van Dyck R. Randomised controlled trial of a collaborative care model with psychiatric consultation for persistent medically unexplained symptoms in general practice . Psychother Psychosom 2006;75:282–9.PubMedCrossRef
16.
Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ. Multidisciplinaire Richtlijn Angststoornissen (tweede revisie). Utrecht: Trimbos-instituut, 2010.
17.
Muntingh AD, Van der Feltz-Cornelis CM, Van Marwijk HW, Spinhoven P, Assendelft WJ, De Waal MW, et al. Collaborative stepped care for anxiety disorders in primary care: aims and design of a randomized controlled trial . BMC Health Services Research 2009;9:15–9.CrossRef
18.
Muntingh A, Van der Feltz-Cornelis C, Van Marwijk H, Spinhoven P, Assendelft W, De Waal M, Adèr H, Van Balkom A. Effectiveness of collaborative stepped care for anxiety disorders in primary care: a pragmatic cluster randomised controlled trial . Psychother Psychosom 2014;83:37–44.PubMedCrossRef
19.
Van Boeijen, CA. Handboek begeleide zelfhulp: Overwinnen van angstklachten. Apeldoorn: Van Boeijen, 2007.
20.
Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties . J Consult Clin Psychol 1988;56:893–7.PubMedCrossRef
21.
Kroenke K, Spitzer RL, Williams JB, Linzer M, Hahn SR, deGruy FV 3rd, et al. Physical symptoms in primary care: Predictors of psychiatric disorders and functional impairment . Arch Fam Med 1994;3:774–9.PubMedCrossRef
22.
Van Vliet IM, Leroy H, Van Megen HJM. Het Mini Internationaal Neuropsychiatrisch Interview (MINI): een kort gestructureerd diagnostisch interview voor DSM-IV en ICD-10 psychiatrische stoornissen. Leiden: LUMC, 2000.
23.
Roy-Byrne PP, Katon W, Cowley DS, Russo J. A randomized effectiveness trial of collaborative care for patients with panic disorder in primary care . Arch Gen Psychiatry 2001;58:869–76.PubMedCrossRef
24.
Roy-Byrne PP, Craske MG, Stein MB, Sullivan G, Bystritsky A, Katon W, et al. A randomized effectiveness trial of cognitive-behavioral therapy and medication for primary care panic disorder . Arch Gen Psychiatry 2005;62:290–8.PubMedCentralPubMedCrossRef
25.
Rollman BL, Belnap BH, Mazumdar S, Houck PR, Zhu F, Gardner W, et al. A randomized trial to improve the quality of treatment for panic and generalized anxiety disorders in primary care . Arch Gen Psychiatry 2005;62:1332–41.PubMedCrossRef
26.
Roy-Byrne P, Craske MG, Sullivan G, Rose RD, Edlund MJ, Lang AJ, et al. Delivery of evidence-based treatment for multiple anxiety disorders in primary care: a randomized controlled trial. JAMA 2010;303;1921–8.PubMedCentralPubMedCrossRef
27.
Seekles W, Van Straten A, Beekman A, Van Marwijk H, Cuijpers P. Stepped care treatment for depression and anxiety in primary care: a randomized controlled trial . Trials 2011;12:17–1.CrossRef
Metagegevens
Titel
Collaborative stepped care is effectief bij angststoornissen
Auteurs
dr. Anna Muntingh
prof.dr. Christina van der Feltz-Cornelis
dr. Harm van Marwijk
prof.dr. Philip Spinhoven
prof.dr. Pim Assendelft
dr. Margot de Waal
Anton van Balkom
Publicatiedatum
01-11-2014
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Huisarts en wetenschap / Uitgave 11/2014
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI
https://doi.org/10.1007/s12445-014-0294-4

Andere artikelen Uitgave 11/2014

Betrouwbaarheidsintervallen

  • Praktische epidemiologie

Chronische nierschade: lastig of uitdagend?

  • (Ver)stand van zaken

Groepsconsult stemt tevredener

  • Journaal

Interdisciplinair samenwerken

  • Boekbespreking

Onderzoek naar onderzoek

  • Journaal

Wetenschappers, perswetenschap

  • Column