Top

Gepubliceerd in:

2019 | OriginalPaper | Hoofdstuk

6. Cognitieve therapie bij paniekstoornis

Auteurs : dr. Willemijn Scholten, drs. Mirjam van Rijsoort, dr. Mirjam Kampman

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe cognitieve therapie kan worden toegepast bij mensen met een paniekstoornis. Cognitieve therapie bij de paniekstoornis richt zich op de catastrofale manier waarop mensen de lichamelijke sensaties die bij paniek optreden interpreteren, waardoor er een irreële angst ontstaat. Hartkloppingen, duizeligheid of een onwerkelijk gevoel worden bijvoorbeeld geïnterpreteerd als tekenen van een hartaanval, flauwvallen of gek worden. In de behandeling wordt eerst de centrale catastrofale misinterpretatie vastgesteld. Die heeft de vorm van een ‘als…, dan…’-redenering. De cognitieve therapie is gericht op het disconfirmeren van deze interpretaties. Dit gebeurt met technieken als ‘informatie verzamelen’ en met behulp van gedragsexperimenten. De technieken worden aan de hand van voorbeelden uitgelegd. Tot slot komt aan bod hoe therapeuten met vaak voorkomende valkuilen in de behandeling kunnen omgaan en wordt de wetenschappelijke evidentie voor de behandeling op een rijtje gezet.

vorige hoofdstuk Cognitieve therapie bij gegeneraliseerde angststoornis

volgende hoofdstuk Cognitieve therapie bij sociale angststoornis

American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: APA.CrossRef

Arntz, A., & Bögels, S. M. (1995). Cognitieve therapie bij angststoornissen: een overzicht. In J. A. den Boer & H. G. M. Westenberg (Red.), Leerboek angststoornissen, een neurobiologische benadering (pag. 323–357). Utrecht: De Tijdstroom.

Barlow, D. H., Gorman, J. M., Shear, M. K., & Woods, S. W. (2000). Cognitive-behavioral therapy, imipramine, or their combination for panic disorder: A randomized controlled trial. Journal of the American Medical Association, 283, 2529–2536.CrossRefPubMed

Bouchard, S., Gauthier, J., Nouwen, A., Ivers, H., Vallieres, A., Simard, S., et al. (2007). Temporal relationship between dysfunctional beliefs, self-efficacy and panic apprehension in the treatment of panic disorder with agoraphobia. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 38, 275–292.CrossRefPubMed

Bouton, M. E., Winterbauer, N. E., & Todd, T. P. (2012). Relapse processes after the extinction of Instrumental learning: Renewal, resurgence, and reacquisition. Behavioural Processes, 90, 130–141.CrossRefPubMedPubMedCentral

Choy, Y., Peselow, E. D., Case, B. G., Pressman, M. A., Luff, J. A., Laje, G., et al. (2007). Three-year medication prophylaxis in panic disorder: To continue or discontinue? A naturalistic study. Comprehensive Psychiatry, 48(5), 419–425.CrossRefPubMed

Clark, D. M. (1988). A cognitive model for panic. In S. Rachman & J. Masers (Eds.), Panic: Psychological perspectives. Hillsdale: Erlbaum.

Clark, D. M. (1996). Panic disorder: From theory to therapy. In P. Salkovskis (Eds.), Frontiers of cognitive therapy (pag. 318–344). New York/Londen: Guilford Press.

Clark, D. A., & Beck, A. T. (2010). Cognitive therapy of anxiety disorders. New York: Guilford Press.

Clark, D. M., Salkovskis, P. M., Hackmann, A., Middleton, H., Anastasiades, P., & Gelder, M. G. (1994). A comparison of cognitive therapy, applied relaxation and imipramine in the treatment of panic disorder. British Journal of Psychiatry, 164, 759–769.CrossRef

Craske, M. G., Kircanski, K., Zelikowski, M., Mystkowski, J., Chowdhury, N., & Baker, A. (2008). Optimizing inhibitory learning during exposure therapy. Behaviour Research and Therapy, 46, 5–27.CrossRefPubMed

Cuijpers, P., Gentili, C., Banos, R. M., Garcia Campayo, J., Botella, C., & Cristea, I. A. (2016a). Relative effects of cognitive and behavioral therapies on generalized anxiety disorder, social anxiety disorder and panic disorder: A meta-analysis. Journal of Anxiety Disorders, 43, 79–89.CrossRefPubMed

Cuijpers, P., Cristea, I. A., Karyotaki, E., Reijnders, M., & Huibers, M. J. (2016b). How effective are cognitive behavior therapies for major depression and anxiety disorders? A meta-analytic update of the evidence. World Psychiatry, 15, 245–258.CrossRefPubMedPubMedCentral

Durham, R. C., Chambers, J. A., Power, K. G., Sharp, D. M., Macdonald, R. R., Major, K. A., et al. (2005). Long-term outcome of cognitive behaviour therapy clinical trials in central Scotland. Health Technology Assessment, 9, 42.CrossRef

Ehlers, A., Margraf, J., Roth, W. T., Taylor, C. B., & Birbaumer, N. (1988). Anxiety produced by false heart rate feedback in patients with panic disorder. Behaviour Research and Therapy, 26, 1–11.CrossRefPubMed

Emmelkamp, P. M. G. (2004). Behavior therapy with adults. In M. J. Lambert (Eds.), Bergin and Garfield’s handbook of psychotherapy and behavior change (5e druk, pag. 393–446). New York: Wiley.

Landon, T. M., & Barlow, D. H. (2004). Cognitive-behavioral treatment for panic disorder: Current status. Journal of Psychiatric Practice, 10, 211–226.CrossRefPubMed

Milosevic, I., & Radomsky, A. S. (2008). Safety behaviour does not interfere with exposure therapy. Behaviour Research and Therapy, 46, 1111–1118.CrossRefPubMed

Mitte, K. (2005). A meta-analysis of the efficacy of psycho- and pharmacotherapy in panic disorder with and without agoraphobia. Journal of Affective Disorders, 88, 27–45.CrossRefPubMed

Multidisciplinaire Richtlijn Angststoornissen (2013). Richtlijn voor de diagnostiek, behandeling en begeleiding van volwassen patiënten met een angststoornis. Utrecht: Trimbos-instituut.

Nadiga, D. N., Hensley, P. L., & Uhlenhith, E. H. (2003). Review of the long-term effectiveness of cognitive behavioral therapy compared to medications in panic disorder. Depression and Anxiety, 17, 58–64.CrossRefPubMed

Ougrin, D. (2011). Efficacy of exposure versus cognitive therapy in anxiety disorders: A systematic review and meta-analysis. BMC Psychiatry, 11, 200.CrossRefPubMedPubMedCentral

Porter, E., & Chambless, D. L. (2015). A systematic review of predictors and moderators of improvement in cognitive-behavioral therapy for panic disorder and agoraphobia. Clinical Psychology Review, 42, 179–192.CrossRefPubMed

Raffa, S. D., Stoddard, J. A., White, K. S., Barlow, D. H., Gorman, J. M., Shear, M. K., et al. (2008). Relapse following combined treatment discontinuation in a placebo-controlled trial for panic disorder. The Journal of Nervous and Mental Disease, 196(7), 548–555.CrossRefPubMed

Rijkeboer, M., & van den Hout, M. (2014). Nieuwe inzichten over exposure. Tijdschrift voor Gedragstherapie & Cognitieve Therapie, 47, 1.

Sánchez-Meca, J., Rosa-Alcázar, A., Marín-Martinez, F., & Gómez-Conesa, A. (2010). Psychological treatment of panic disorder with or without agoraphobia: A meta-analysis. Clinical Psychology Review, 30, 37–50.CrossRefPubMed

Schwartze, D., Barkowski, S., Strauss, B., Burlingame, G. M., Barth, J., & Rosendahl, J. (2017). Efficacy of group psychotherapy for panic disorder: Meta-analysis of randomized, controlled trials. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 21(2), 77–93.CrossRef

Smits, J. A. J., Reese, H. E., Powers, M. B., & Otto, M. W. (2010). Combined cognitive behavioural and pharmacological treatment strategies: Current status en future directions. In M. W. Otto & S. G. Hofmann (Eds.), Avoiding treatment failures in the anxiety disorders. New York: Springer.

van den Hout, M., Jansen, A., & de Jong, P. (1992). Opmerkelijke effecten van erg lang hyperventileren; een experiment. Directieve Therapie, 12, 296–305.

Vogele, C., Ehlers, A., Meyer, A. H., Frank, M., Hahlweg, K., & Margraf, J. (2010). Cognitive mediation of clinical improvement after intensive exposure therapy of agoraphobia and social phobia. Depression and Anxiety, 27, 294–301.CrossRefPubMed

Wells, A. (1997). Cognitive therapy of anxiety disorders: A practice manual and conceptual guide. West Sussex: John Wiley & Sons.

White, K. S., & Barlow, D. H. (2002). Panic disorder and agoraphobia. In D. H. Barlow (Ed.), Anxiety and its disorders (p. 328–379). New York: Guilford Press.

White, K. S., Brown, T. A., Somers, T. J., & Barlow, D. H. (2006). Avoidance behavior in panic disorder: The moderating influence of perceived control. Behaviour Research and Therapy, 44, 147–157.CrossRefPubMed

Wittchen, H.-U., Gloster, A. T., Beesdo-Baum, K., Fava, G. A., & Craske, M. G. (2010). Agoraphobia: A review of the diagnostic classificatory position and criteria. Depression and Anxiety, 27, 113–133.CrossRefPubMed

Titel: Cognitieve therapie bij paniekstoornis
Auteurs: dr. Willemijn Scholten
drs. Mirjam van Rijsoort
dr. Mirjam Kampman
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Cognitieve therapie
Print ISBN: 978-90-368-2020-2

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2021-9

Copyright: 2019
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-2021-9_6

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen