Skip to main content
Top
Gepubliceerd in:

01-12-2006 | Artikelen

Cognitieve revalidatie in Nederland: verleden, heden en toekomst

Auteur: Dr. Caroline van Heugten

Gepubliceerd in: Neuropraxis | Uitgave 6/2006

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Extract

De term ‘cognitieve revalidatie’ kan tot verwarring leiden omdat ten onrechte gedacht kan worden dat het hier slechts de revalidatie van cognitieve stoornissen betreft (cognitieve training), waarbij de motivationele, emotionele, persoonlijkheids- en gedragsmatige processen geen rol zouden spelen. Wilson (1997) omschrijft de cognitieve revalidatie als volgt: ‘The term cognitive rehabilitation can apply to any intervention strategy or technique which enable patients and their families to live with, manage, by-pass, reduce or come to terms with cognitive deficits precipitated by injury to the brain.’ In deze definitie staan de cognitieve stoornissen centraal, maar is gedragsbeïnvloeding wel degelijk een onderdeel van deze vorm van revalidatie. Een alternatieve benaming zou ‘neuropsychologische revalidatie’ kunnen zijn, omdat de neuropsycholoog de gevolgen van een hersenletsel behandelt. De cognitieve functies en stoornissen zijn een belangrijk onderdeel, naast de aanpak van emotionele en gedragsmatige problemen. Deze vorm van revalidatie moet relevant zijn voor het dagelijks leven van de patiënt en kan gericht zijn op (Van Heugten, Groet & Stolker, 2003):
1.
het verschaffen van informatie over stoornissen in cognitie, emotie en gedrag en adviezen over het leren omgaan met deze stoornissen aan patiënt en familie;
 
2.
het versterken of herwinnen van oude vaardigheden en gedrag;
 
3.
het verwerven van nieuwe cognitieve vaardigheden door (interne) compensatoire cognitieve mechanismen voor het verstoorde neurologische systeem;
 
4.
het verwerven van nieuwe vaardigheden door het gebruik van externe compensatoire mechanismen zoals orthesen (agenda) of omgevingsstructuur;
 
5.
het leren omgaan met cognitieve beperkingen, zelfs als het niet mogelijk is om voor de beperkingen te compenseren met als doel het niveau van functioneren en de kwaliteit van leven te verbeteren.
 
Literatuur
go back to reference Antonucci, G., Guarglia, J., Judica, A., Magnotti, L., Paolucci, S., Pizzamiglio, L. & Zocolotti, P. (1995) Effectiveness of neglect rehabilitation in a randomised group study. J Clin and Exp Neuropsych; 17(3): 383–9. Antonucci, G., Guarglia, J., Judica, A., Magnotti, L., Paolucci, S., Pizzamiglio, L. & Zocolotti, P. (1995) Effectiveness of neglect rehabilitation in a randomised group study. J Clin and Exp Neuropsych; 17(3): 383–9.
go back to reference Balen, E. van, Jorritsma, T., Groet, E. & Vink, M.A. (2002).Cognitive rehabilitation approach to long term consequences following brain injury: Dutch practice. In: W. Brouwer, A. van Zomeren, I. Berg, A. Bouma & E. de Haan (eds), Cognitive rehabilitation: a clinical neuropsychological approach. Boom, Amsterdam. Balen, E. van, Jorritsma, T., Groet, E. & Vink, M.A. (2002).Cognitive rehabilitation approach to long term consequences following brain injury: Dutch practice. In: W. Brouwer, A. van Zomeren, I. Berg, A. Bouma & E. de Haan (eds), Cognitive rehabilitation: a clinical neuropsychological approach. Boom, Amsterdam.
go back to reference Berg, I., Kong-Haanstra, M. & Deelman, B. (1991). Long term effects of memory rehabilitation: a controlled study. Neuropsych Rehab; 1: 97–111. Berg, I., Kong-Haanstra, M. & Deelman, B. (1991). Long term effects of memory rehabilitation: a controlled study. Neuropsych Rehab; 1: 97–111.
go back to reference Berg, I. (1993). Memory rehabilitation for closed head-injured patients. Groningen University: Dissertatie. Berg, I. (1993). Memory rehabilitation for closed head-injured patients. Groningen University: Dissertatie.
go back to reference Boake, C. (2003). Stages in the history of neuropsychological rehabilitation. In: B. Wilson (ed.), Neuropsychological Rehabilitation, theory and practice. Swets & Zeitlinger, Lisse. Boake, C. (2003). Stages in the history of neuropsychological rehabilitation. In: B. Wilson (ed.), Neuropsychological Rehabilitation, theory and practice. Swets & Zeitlinger, Lisse.
go back to reference Cicerone, K., Dahlberg, C., Kalmar, K. et al. (2000). Evidence based cognitive rehabilitation: recommendations for clinical practice. Arch Phys Med Rehabil; 81: 596–615. Cicerone, K., Dahlberg, C., Kalmar, K. et al. (2000). Evidence based cognitive rehabilitation: recommendations for clinical practice. Arch Phys Med Rehabil; 81: 596–615.
go back to reference Cicerone, K.D., Dahlberg, C., Kalmar, K., et al. (2005). Evidence-based cognitive rehabilitation. Updated review of the literature from 1998 to 2002. Arch Phys Med Rehabil; 86: 1681–92. Cicerone, K.D., Dahlberg, C., Kalmar, K., et al. (2005). Evidence-based cognitive rehabilitation. Updated review of the literature from 1998 to 2002. Arch Phys Med Rehabil; 86: 1681–92.
go back to reference Deelman, B. & Kalverboer, A. (1976). Thema's in de neuropsychologie. Ned Tijdschr Psychologie; 31: 357–9. Deelman, B. & Kalverboer, A. (1976). Thema's in de neuropsychologie. Ned Tijdschr Psychologie; 31: 357–9.
go back to reference Donkervoort, M., Dekker, J., Stemann-Saris, J. & Deelman, B. (2001). Efficacy of strategy training in left hemisphere stroke patients with apraxia: a randomised clinical trial. Neuropsych Rehabil; 11(5): 549–66. Donkervoort, M., Dekker, J., Stemann-Saris, J. & Deelman, B. (2001). Efficacy of strategy training in left hemisphere stroke patients with apraxia: a randomised clinical trial. Neuropsych Rehabil; 11(5): 549–66.
go back to reference Fasotti, L., Kovacs, F., Eling, P. et al. (2000). Time Pressure Management as a compensatory strategy training after closed head injury. Neuropsych Rehabil; 10: 47–65. Fasotti, L., Kovacs, F., Eling, P. et al. (2000). Time Pressure Management as a compensatory strategy training after closed head injury. Neuropsych Rehabil; 10: 47–65.
go back to reference Heugten, C. van (1998). Apraxia in stroke patients: assessment and treatment. Groningen University: Dissertatie. Heugten, C. van (1998). Apraxia in stroke patients: assessment and treatment. Groningen University: Dissertatie.
go back to reference Heugten, C. van, Groet, E., Stolker, D. (2003). Cognitieve, emotionele en gedragsmatige gevolgen na een beroerte: Evidence-based richtlijnen voor revalidatie. Neuropraxis; 7 (5): 152–62. Heugten, C. van, Groet, E., Stolker, D. (2003). Cognitieve, emotionele en gedragsmatige gevolgen na een beroerte: Evidence-based richtlijnen voor revalidatie. Neuropraxis; 7 (5): 152–62.
go back to reference Hills, A.E. (2005). For a theory of cognitive rehabilitation: progress in the decade of the brain. In P.W. Halligan & D.T. Wade: Effectiveness for rehabilitation of cognitive deficits. Oxford: Oxford University Press. Hills, A.E. (2005). For a theory of cognitive rehabilitation: progress in the decade of the brain. In P.W. Halligan & D.T. Wade: Effectiveness for rehabilitation of cognitive deficits. Oxford: Oxford University Press.
go back to reference Howard, D. & Hartfield, S. (1987). Aphasia therapy: historical and contemparary issues. Hillsdale, NJ: L Erlbaum Ass. Howard, D. & Hartfield, S. (1987). Aphasia therapy: historical and contemparary issues. Hillsdale, NJ: L Erlbaum Ass.
go back to reference Kort, A. de, Rulkens, M., Ijzerman, M., Maathuis, C. (2002). The Come back programme: a rehabilitation programme for revalidants with brain injury with psychosocial problems despite previous rehabilitation. Int J Rehabil Res; 25(4): 271–8. Kort, A. de, Rulkens, M., Ijzerman, M., Maathuis, C. (2002). The Come back programme: a rehabilitation programme for revalidants with brain injury with psychosocial problems despite previous rehabilitation. Int J Rehabil Res; 25(4): 271–8.
go back to reference Luria, A. (1979) The making of mind: a personal account of Soviet psychology. Cambridge, Mass: Harvard University Press. Luria, A. (1979) The making of mind: a personal account of Soviet psychology. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
go back to reference Pizzamiglio, L., Antonucci, G., Judica, A., Montenero, P., Razzano, C. & Zoccolotti, P. (1992). Cognitive rehabilitation of the hemineglect disorder in chronic patients with unilateral right brain damage. J Clin Exp Neuropsychol; 14: 901–23. Pizzamiglio, L., Antonucci, G., Judica, A., Montenero, P., Razzano, C. & Zoccolotti, P. (1992). Cognitive rehabilitation of the hemineglect disorder in chronic patients with unilateral right brain damage. J Clin Exp Neuropsychol; 14: 901–23.
go back to reference Ponds, R. & Groet, E. (2003). Cognitive revalidatie. In: J. vander Meulen, M. Derix, C. Avezaat, T. Mulder & J. van Strien (eds.): Niet aangeboren hersenletsel bij volwassenen. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg. Ponds, R. & Groet, E. (2003). Cognitive revalidatie. In: J. vander Meulen, M. Derix, C. Avezaat, T. Mulder & J. van Strien (eds.): Niet aangeboren hersenletsel bij volwassenen. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.
go back to reference rivm (2002). International Classification of Functioning, Disability and Health. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. rivm (2002). International Classification of Functioning, Disability and Health. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Vink, M. (1996). Eindrapport Intensieve neurorevalidatie. De ontwikkeling van een behandelprogramma. Amsterdam: Revalidatiecentrum Amsterdam. Vink, M. (1996). Eindrapport Intensieve neurorevalidatie. De ontwikkeling van een behandelprogramma. Amsterdam: Revalidatiecentrum Amsterdam.
go back to reference Wilson, B. (1997). Cognitive rehabilitation: how it is and how it might be. J Int Neuropsyc Soc; 3: 487–96. Wilson, B. (1997). Cognitive rehabilitation: how it is and how it might be. J Int Neuropsyc Soc; 3: 487–96.
Metagegevens
Titel
Cognitieve revalidatie in Nederland: verleden, heden en toekomst
Auteur
Dr. Caroline van Heugten
Publicatiedatum
01-12-2006
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in
Neuropraxis / Uitgave 6/2006
Print ISSN: 1387-5817
Elektronisch ISSN: 1876-5785
DOI
https://doi.org/10.1007/BF03079108