Geneesmiddelen bij verminderde nierfunctie

Abstract

De nieren zijn betrokken bij de eliminatie van vele geneesmiddelen en hun metabolieten. Wanneer sprake is van een verminderde nierfunctie kunnen geneesmiddelen en metabolieten die voornamelijk renaal gee¨limineerd worden, cumuleren en aanleiding geven tot bijwerkingen en toxiciteit. Door het aanpassen van de dosering kan dit worden voorkomen. Het doel van doseeraanpassingen van geneesmiddelen bij een verminderde nierfunctie is het verlagen van de dagdosis. Dit kan op drie manieren: de keerdosis (dosis per gift) kan worden verlaagd, de doseerfrequentie kan worden verlaagd of een combinatie van beide. Verlaging van de keerdosis wordt in het algemeen toegepast als een constante plasmaconcentratie wenselijk is, bijvoorbeeld vanwege een smalle therapeutische breedte. Dit is met name relevant bij geneesmiddelen met een korte plasmahalfwaardetijd. Bij geneesmiddelen met een lange plasmahalfwaardetijd wordt vaak de doseerfrequentie aangepast. De ernst van de nierinsufficie¨ntie bepaalt in welke mate de dosis moet worden aangepast. Een indruk van de mate van nierinsufficientie kan worden verkregen door schatting van de GFR (creatinineklaring) bij volwassenen met behulp van de formule van Cockcroft-Gault. Aangezien het verdelingsvolume bij nierinsufficie ¨ntie in de regel niet anders is, geldt dat de oplaaddosis niet hoeft te worden aangepast bij nierinsufficie¨ntie. In onderstaande tabel wordt voor een aantal geneesmiddelen, die voor een groot deel onveranderd renaal gee¨limineerd worden of toxische metabolieten hebben, aanbevelingen gedaan voor het aanpassen van de dosis bij een verminderde nierfunctie.