Top

Gepubliceerd in:

23-11-2017

Cellulaire immunotherapie

Auteurs: Drs. Gwendolyn van Gorkom, Dr. Roel G. J. Klein Wolterink, Dr. Wilfred T. V. Germeraad

Gepubliceerd in: Bijblijven | Uitgave 2/2018

Samenvatting

Cellulaire immunotherapie is een relatief nieuwe behandelmethode voor kanker. Hierbij krijgen patiënten levende immuuncellen toegediend, die in staat zijn kankercellen op te sporen en te vernietigen. De meest gebruikte vorm van cellulaire immunotherapie is de allogene stamceltransplantatie, een behandeling waarbij beenmergcellen van de patiënt worden vervangen door die van een donor. Andere vormen van celtherapie, zoals CAR-T-cellen en dendritische celvaccinaties, worden op dit moment vooral in studieverband gebruikt, maar de resultaten zijn veelbelovend. In deze bijdrage beschrijven wij deze verschillende opties, gaan we in op eventuele complicaties en lichten wij uw rol als huisarts in deze ontwikkelingen toe.

vorige artikel Biologicals in de praktijk van de reumatoloog

volgende artikel Complicaties van behandeling met biologicals

Thomas ED, Lochte HL, Lu WC, Ferrebee JW. Intravenous infusion of bone marrow in patients receiving radiation and chemotherapy. N Engl J Med. 1957;257(11):491–6. https://doi.org/10.1056/NEJM195709122571102.CrossRefPubMed

Thomas ED, Buckner CD, Banaji M, Clift RA, Fefer A, Flournoy N, et al. One hundred patients with acute leukemia treated by chemotherapy, total body irradiation, and allogeneic marrow transplantation. Blood. 1977;49(4):511–33.PubMed

Gratwohl A, Pasquini MC, Aljurf M, Atsuta Y, Baldomero H, Foeken L, et al. One million haemopoietic stem-cell transplants: a retrospective observational study. Lancet Haematol. 2015;2(3):e91–e100.CrossRefPubMed

Rosenberg SA, Lotze MT, Muul LM, Leitman S, Chang AE, Ettinghausen SE, et al. Observations on the systemic administration of autologous lymphokine-activated killer cells and recombinant interleukin-2 to patients with metastatic cancer. N Engl J Med. 1985;313(23):1485–92.CrossRefPubMed

Rosenberg SA, Yang JC, Sherry RM, Kammula US, Hughes MS, Phan GQ, et al. Durable complete responses in heavily pretreated patients with metastatic melanoma using T‑cell transfer immunotherapy. Clin Cancer Res. 2011;17(13):4550–7.CrossRefPubMedPubMedCentral

Morgan RA, Dudley ME, Wunderlich JR, Hughes MS, Yang JC, Sherry RM, et al. Cancer regression in patients after transfer of genetically engineered lymphocytes. Science. 2006;314(5796):126–9.CrossRefPubMedPubMedCentral

Morgan RA, Yang JC, Kitano M, Dudley ME, Laurencot CM, Rosenberg SA. Case report of a serious adverse event following the administration of T cells transduced with a chimeric antigen receptor recognizing ERBB2. Mol Ther. 2010;18(4):843–51.CrossRefPubMedPubMedCentral

Hartmann J, Schüßler-Lenz M, Bondanza A, Buchholz CJ. Clinical development of CAR T cells—challenges and opportunities in translating innovative treatment concepts. EMBO Mol Med. 2017;9(9):1183–97.CrossRefPubMedPubMedCentral

Turtle CJ, Hanafi L‑A, Berger C, Gooley TA, Cherian S, Hudecek M, et al. CD19 CAR–T cells of defined CD4+:CD8+ composition in adult B cell ALL patients. J Clin Invest. 2016;126(6):2123–38.CrossRefPubMedPubMedCentral

10.

Maude SL, Frey N, Shaw PA, Aplenc R, Barrett DM, Bunin NJ, et al. Chimeric antigen receptor T cells for sustained remissions in leukemia. N Engl J Med. 2014;371(16):1507–17.CrossRefPubMedPubMedCentral

11.

Davila ML, Riviere I, Wang X, Bartido S, Park J, Curran K, et al. Efficacy and toxicity management of 19–28z CAR T cell therapy in B cell acute lymphoblastic leukemia. Sci Transl Med. 2014;6(224):224ra25.CrossRefPubMedPubMedCentral

12.

Louis CU, Savoldo B, Dotti G, Pule M, Yvon E, Myers GD, et al. Antitumor activity and long-term fate of chimeric antigen receptor—positive T cells in patients with neuroblastoma. Blood. 2011;118(23):6050.CrossRefPubMedPubMedCentral

13.

DeFrancesco L. CAR-T’s forge ahead, despite Juno deaths. Nat Biotechnol. 2017;35(1):6–7. https://doi.org/10.1038/nbt0117-6b.CrossRefPubMed

14.

Lee DW, Gardner R, Porter DL, Louis CU, Ahmed N, Jensen M, et al. Current concepts in the diagnosis and management of cytokine release syndrome. Blood. 2014;124(2):188.CrossRefPubMedPubMedCentral

15.

Bol KF, Schreibelt G, Gerritsen WR, Vries IJM de, Figdor CG. Dendritic cell-based immunotherapy: state of the Art and beyond. Clin Cancer Res. 2016;22(8):1897–906.CrossRefPubMed

16.

Sharma P, Allison JP. The future of immune checkpoint therapy. Science. 2015;348(6230):56–61.CrossRefPubMed

17.

Alsaab HO, Sau S, Alzhrani R, Tatiparti K, Bhise K, Kashaw SK, et al. PD-1 and PD-L1 checkpoint signaling inhibition for cancer immunotherapy: mechanism, combinations, and clinical outcome. Front Pharmacol. 2017;8:561.CrossRefPubMedPubMedCentral

18.

Bachanova V, Miller JS. NK cells in therapy of cancer. Crit Rev Oncog. 2014;19(1–2):133–41.CrossRefPubMedPubMedCentral

19.

Hofer E, Koehl U. Natural killer cell-based cancer immunotherapies: from immune evasion to promising targeted cellular therapies. Front Immunol. 2017;8(20):745.CrossRefPubMedPubMedCentral

20.

Walker A, Johnson R. Commercialization of cellular immunotherapies for cancer. Biochem Soc Trans. 2016;44(2):329.CrossRefPubMed

Titel: Cellulaire immunotherapie
Auteurs: Drs. Gwendolyn van Gorkom
Dr. Roel G. J. Klein Wolterink
Dr. Wilfred T. V. Germeraad
Publicatiedatum: 23-11-2017
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Bijblijven / Uitgave 2/2018
Print ISSN: 0168-9428
Elektronisch ISSN: 1876-4916
DOI: https://doi.org/10.1007/s12414-017-0269-z

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2018

Complicaties van behandeling met biologicals

Biologicals: spectrum en targets

Behandeling met biologicals in de dermatologie

Immunotherapie in de oncologie

Redactioneel ten geleide

Welke assays kunnen de arts in de kliniek helpen