Casuïstiek in de dermatologie

Voorwerk

1

Abstract

Een 26-jarige man vertelt sinds enkele jaren witte vlekken te hebben op zijn armen en benen. Er is geen duidelijke seizoensinvloed, maar bij koude zijn de vlekken wel wat opvallender aanwezig. Patiënt vertelt erbij dat de vlekken verdwijnen, wanneer hij zijn armen omhoog doet.

A. C. de Groot, J. Toonstra

2

Abstract

Een 2-jarige jongen heeft vanaf de geboorte een kleine huidafwijking midden op de neus. Soms lijkt het een ‘putje’ in de huid te zijn, maar er kan volgens de ouders ook een puistje ontstaan waaruit wat vocht komt. Het kind is verder goed gezond.

A. C. de Groot, J. Toonstra

3

Abstract

Een 64-jarige vrouw, bekend met obesitas en suikerziekte, klaagt over pijn in haar rechteronderbeen, die ze eigenlijk al heel lang heeft. Ook wordt het been steeds bruiner, is haar opgevallen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

4

Abstract

Een voormalige bouwvakker van 69 jaar vertelt al jaren een ruwe onderlip te hebben met schilfertjes, die hij er soms ‘afplukt’. Nu zijn er echter korsten ontstaan, zodat hij van zijn vrouw een afspraak bij de dokter moest maken.

A. C. de Groot, J. Toonstra

5

Abstract

Twee weken geleden heeft u de 76-jarige patiënte die tegenover u zit een calciumantagonist voorgeschreven vanwege haar hoge bloeddruk. Het kwam in de plaats van het thiazidediureticum waarmee ze net zelf gestopt was vanwege bijwerkingen. Nu komt ze vóór de afgesproken controle, omdat ze een blaar heeft ontwikkeld aan haar rechterbeen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

6

Abstract

Een 23-jarige man is bekend met acne conglobata van de romp en het gelaat. U heeft hem de afgelopen 3 maanden met 100 mg doxycycline per dag oraal en benzoylperoxide 5% (gelaat) en 10% (romp) lokaal behandeld. Patiënt vertelt nu, bij de tweede controle, dat de acne wel beter is geworden, maar dat er nog steeds veel activiteit in zit. En bovendien ‘kost het me een kapitaal aan kleren doordat dat spul overal witte vlekken in maakt’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

7

Abstract

Een man van 43 jaar komt met een mistroostig gezicht binnen en laat zich met een zucht op de stoel zakken. ’Het is weer zover, dokter, ik heb weer wondroos aan mijn linkeroor. Dit keer heb ik er gelukkig geen koorts bij. Ik zal wel weer aan de antibiotica moeten. Maar ik begrijp niet goed waarom dit telkens terugkomt. En wat ik ook niet snap is dat ik het soms aan twee oren tegelijk heb. Ik ben tijdens de vakantie in een ziekenhuis geweest, omdat ik opeens verschrikkelijke pijn in mijn neus had, maar daar zeiden ze dat wondroos niet aan twee oren tegelijk optreedt. Wordt het misschien tijd dat ik naar de kno-arts of naar de dermatoloog ga?’

A. C. de Groot, J. Toonstra

8

Abstract

Een 63-jarige man heeft twee ‘schimmelplekken’ onder zijn tong ontdekt. Patiënt is bekend met diabetes mellitus type 2. U kent hem als een stevige roker, die ook graag een ‘volwassen borrel’ drinkt.

A. C. de Groot, J. Toonstra

9

Abstract

Drie maanden geleden heeft u bij deze 36-jarige man een grote dermale naevus hoog op de voorzijde van de thorax chirurgisch verwijderd. Nu heeft patiënt daar een litteken dat hij lelijk vindt en waar hij bovendien last van heeft in de zin van irritatie en jeuk. Hij is weliswaar blij ‘dat die grote moedervlek weg is’ maar is gelijktijdig van mening dat u ‘uw werk wel netjes moet afmaken’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

10

Abstract

Een 41-jarige man heeft al jaren ‘eeltige en schrale’ handen. Sinds een jaar krijgt hij er kloven in, die zeer pijnlijk zijn. Uw vraag of hij psoriasis heeft (gehad) en of dat in de familie voorkomt wordt ontkennend beantwoord. Patiënt heeft alleen pijn, geen jeuk. U vraagt of er eerst blaasjes zijn geweest of andere verschijnselen: neen, altijd eelt geweest, nu kloven. Als hobby’s heeft hij ‘voetballen en bierdrinken’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

11

Abstract

Een 11-jarige jongen van Hindoestaanse afkomst heeft witte vlekken op de wangen, waarvan hij – behalve dat hij ze lelijk vindt – geen last heeft. Hij vertelt ook een paar lichtere vlekken op de rug te hebben. Als kind heeft patiënt dauwworm gehad. Hij en zijn familie gaan geregeld naar Suriname op familiebezoek. Zijn moeder had er met een speld overheen gekrast en dat voelde normaal aan.

A. C. de Groot, J. Toonstra

12

Abstract

De ouders van een kind van 1,5 jaar komen nog weer eens advies vragen over de blauwe plekken op de zijkant van zijn linkerbovenbeen. De afwijking was al bij de geboorte aanwezig en is met het kind meegegroeid en iets lichter van kleur geworden. Hij lijkt er geen last van te hebben, maar de ouders zijn bang dat hun zoon er op school mee gepest gaat worden.

A. C. de Groot, J. Toonstra

13

Abstract

Het is oktober en een gezonde stevige plattelandsvrouw van 23 jaar komt vanwege ‘paarse plakkaten’ op haar beide bovenbenen. Ze heeft het al twee keer eerder gehad, en het zou toen wel 2–3 weken geduurd hebben voordat alles weer weg was. U kent haar ook omdat ze uw dochter paardrijles geeft. ‘Heeft het met paardrijden te maken, denk je?’ vraagt u dan ook. ‘Ik denk het niet’, antwoordt Henriëtte, ‘want ik heb er een halfjaar geen last van gehad, en ik zit eigenlijk elke dag wel een paar uur op mijn paard’. Patiënte is verder gezond en gebruikt geen medicijnen. Ze is niet bekend met afwijkingen aan de bloedvaten.

A. C. de Groot, J. Toonstra

14

Abstract

Een 32-jarige man heeft sinds enkele maanden afwijkingen onder en naast zijn rechteroog. De plekjes irriteren soms wat. Hij is verder gezond en gebruikt geen medicijnen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

15

Abstract

Een 56-jarige man vertelt dat hij geel wordt onder zijn oog. Patiënt is verder gezond en gebruikt geen medicijnen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

16

Abstract

Een 23-jarige jongen komt op het spreekuur, omdat hij sinds een dag twee branderige en jeukende vlekken op zijn penis heeft. Patiënt heeft een vaste relatie en ‘het kan dus geen geslachtsziekte zijn’ (waar zijn vriendin hem overigens wel van verdacht). Hij was 3 dagen geleden ook al bij u, u hebt hem toen oraal tetracyclinehydrochloride voorgeschreven vanwege acne vulgaris.

A. C. de Groot, J. Toonstra

17

Abstract

Een zenuwachtige tot licht paniekerige moeder komt met haar – van gezondheid blakende – baby van 4 maanden op uw spreekuur. ‘Myrthe wordt helemaal kaal, dokter, terwijl ze bij de geboorte zo’n mooie bos donker haar had. Iedereen zegt dat het vanzelf wel weer goed komt, maar ik maak me er heel veel zorgen over. En het lijkt wel besmettelijk, want ik heb het zelf ook!’

A. C. de Groot, J. Toonstra

18

Abstract

Een jongen van 18 jaar komt vanwege rugklachten. Wanneer u hem onderzoekt ziet u op zijn rug een uitgebreide eruptie van moedervlekken. Sommige daarvan zijn groot en onregelmatig van kleur en/of vorm – en ‘nu u het zegt: mijn vriendin zegt dat die ene onder op mijn rug groter wordt’ (figuur 18.2). Ook op de voorzijde van de romp, in de hals en op de ledematen heeft hij veel moedervlekken, zeker 75 in totaal.

A. C. de Groot, J. Toonstra

19

Abstract

Een man van 92 jaar komt, ondersteund door zijn 69-jarige zoon, op uw spreekuur in Mariaheide (NB). ‘Meneer dokter’, zegt de jongste van de aow-gerechtigden, ‘ons pap barst van de jeuk over zijn hele lichaam. Hij heeft het al jaren, maar hij is te eigenwijs om bij u te komen’. Patiënt blijkt 20 jaar geleden voor het laatst bij u geweest te zijn vanwege depressieve klachten na het overlijden van zijn vrouw en gebruikt geen medicijnen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

20

Abstract

Een 32-jarige vrouw heeft een afwijking op haar rechterkuit, die sinds ongeveer een jaar bestaat, maar die in enkele maanden snel groter is geworden. Het is destijds begonnen na een wondje, opgelopen tijdens het tuinieren. Er heeft daar nooit een moedervlek gezeten. De plek heeft enkele malen gebloed bij het aantrekken van haar therapeutische steunkousen voor (mild) congenitaal lymfoedeem. Patiënte is bang voor een melanoom.

A. C. de Groot, J. Toonstra

21

Abstract

Een 32-jarige kok heeft sinds ongeveer een jaar wisselend last van een pijnlijke zwelling aan de linkerwijsvinger. Het wordt regelmatig wat erger en dan komt er etter uit, maar dat verdwijnt vanzelf. Patiënt is hiervoor nog niet eerder bij u geweest, omdat hij bang was dat u zou adviseren het werk tijdelijk te staken. Dat is voor hem niet mogelijk: hij is zelfstandig ondernemer en kan het zich niet permitteren om iemand in te huren om zijn werk over te nemen. Bovendien had patiënt stiekem gehoopt dat het vanzelf weg zou gaan.

A. C. de Groot, J. Toonstra

22

Abstract

Een 36-jarige overigens gezonde man heeft sinds 4 dagen jeukende uitslag op het lichaam, vooral onder de oksels, op de heupen en de onderbuik.

A. C. de Groot, J. Toonstra

23

Abstract

Een man van 64 jaar heeft pijnlijke ‘eeltplekken’ onder zijn voeten. U heeft het eelt al eens met een mesje weggesneden en patiënts echtgenote naar de drogist gestuurd om een eeltvijl of -rasp te halen. Zij heeft zich vol overgave op haar eeltverwijderende taak gestort, maar haar man blijft klagen over pijn.

A. C. de Groot, J. Toonstra

24

Abstract

Een 56-jarige man, bij u bekend met hyperthyreoïdie door de ziekte van Graves (uw enige mannelijke patiënt met deze schildklieraandoening), klaagt over een verkleuring van beide onderbenen. Het jeukt en is soms pijnlijk, en de huid voelt dikker aan. De internist had gezegd dat dit door zijn schildklier komt.

A. C. de Groot, J. Toonstra

25

Abstract

Een 62-jarige vrouw heeft sinds 3 dagen een pijnlijke zwelling aan de binnenzijde van het linkeronderbeen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

26

Abstract

Een 26-jarige vrouw had 6 maanden geleden een zeer pijnlijke ‘steenpuist’ in haar rechterlies. Uw collega heeft toen volgens de patiëntgegevens een incisie gedaan. Naderhand heeft ze nog enkele ontstekingen gehad en er komt soms vocht of etter uit een opening in de huid. Patiënte is verder gezond en gebruikt geen medicijnen. Wel rookt ze erg veel (‘vanwege de stress, weet u wel’). Haar nicht zou iets soortgelijks hebben, ‘maar dat komt volgens haar huisarts van het zweten, omdat ze veel te dik is en dat ben ik niet’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

27

Abstract

Een 58-jarige vrouw komt vanwege groter wordende vlekken in haar hals. Ze heeft dit eigenlijk al heel lang, maar de vlekken beginnen haar nu te storen, ook omdat haar vriendinnen er opmerkingen over maken.

A. C. de Groot, J. Toonstra

28

Abstract

Een 67-jarige vrouw heeft sinds enkele dagen een uitslag met vlekken op de armen en blaren op de handen. Ze heeft er weinig last van en voelt zich er niet ziek bij. Ze is bekend met type 1 diabetes mellitus, waarvoor ze al heel lang insuline spuit. Patiënte vertelt deze uitslag wel eens eerder gehad te hebben en het ging dan na een week of drie vanzelf weer weg, maar nu wil ze graag de oorzaak weten.

A. C. de Groot, J. Toonstra

29

Abstract

Een jongen van 8 heeft sinds 2 jaar vooral in de winter last van eczeem onder de voeten. Hij heeft er eigenlijk weinig of geen jeuk aan, maar het doet wel pijn met lopen. Insmeren met vaseline helpt wel iets. Hij is verder gezond, wel is hij licht astmatisch en vroeger is hij door u behandeld wegens constitutioneel eczeem.

A. C. de Groot, J. Toonstra

30

Abstract

Een 66-jarige vrouw heeft een vlek op haar kin die geleidelijk wat groter en gedeeltelijk wat donkerder wordt.

A. C. de Groot, J. Toonstra

31

Abstract

Een man van 42 jaar heeft al jaren ‘vreemde’ afwijkingen aan de nagels van zijn voeten en het wordt steeds erger. Hij heeft er geen last van en meent zich te herinneren dat zijn vader dat ook had. Of de dokter wel even wil vertellen wat hier aan de hand is!

A. C. de Groot, J. Toonstra

32

Abstract

Een man van 64 jaar heeft sinds 2 weken pijnlijke, niet-jeukende afwijkingen aan de onderbenen. De anamnese is verder geheel blanco. Hij denkt dat het te maken heeft met zijn hobby, tuinieren.

A. C. de Groot, J. Toonstra

33

Abstract

Een 35-jarige man heeft sinds 2 maanden een ontsteking links van de kin op de onderkaak, waar af en toe vocht uitkomt.

A. C. de Groot, J. Toonstra

34

Abstract

Een 16-jarige jongen heeft ontdekt dat hij een witte ring heeft gekregen rondom enkele moedervlekken; één moedervlek is al helemaal verdwenen. Hij maakt zich er zorgen over, vraagt zich af of dit kwaad kan en of hij er iets aan kan doen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

35

Abstract

Een jongen van 12 jaar heeft in enkele maanden tijd een ‘donkere ring’ rond zijn mond gekregen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

36

Abstract

Een 34-jarige vrouw vertelt jeuk op haar onderbuik te hebben.

A. C. de Groot, J. Toonstra

37

Abstract

Een 56-jarige vrouw heeft sinds enkele weken branderige en jeukende afwijkingen op haar handruggen, die zich geleidelijk uitbreiden. Een handcrème hielp weinig en van een lotion ‘voor de droge huid’ ging het meer branden. U hebt patiënte een jaar geleden voor het laatst gezien wegens depressieve klachten. Zij was toen net verhuisd na een pijnlijke scheiding van haar (ontrouwe) echtgenoot.

A. C. de Groot, J. Toonstra

38

Abstract

Een 57-jarige agrariër heeft sinds enkele weken afwijkingen met etterpuisten op zijn gezicht. Hij heeft gemerkt dat een groot aantal baardharen is uitgevallen. Patiënt is verder gezond, maar gebruikt atorvastatine voor een (familiair) te hoog cholesterolgehalte.

A. C. de Groot, J. Toonstra

39

Abstract

Een 72-jarige voormalig agrariër klaagt over jeuk in zijn nek.

A. C. de Groot, J. Toonstra

40

Abstract

Een 69-jarige man komt voor de derde keer vanwege al lang bestaande rode vlekken op zijn penis, waar hij overigens geen last van heeft. Bij het eerste consult dacht u aan een schimmel en schreef miconazolcrème voor, maar dit hielp niet. Later overwoog u de mogelijkheid van psoriasis (komt in zijn familie voor), zodat u betamethasonzalf adviseerde. Dat nu blijkt wel te helpen, maar wanneer patiënt met de behandeling stopt, komt de rode vlek weer terug.

A. C. de Groot, J. Toonstra

41

Abstract

Een vrouw van 42 jaar heeft al heel lang jeuk maar ook pijn op één bepaalde plek links achter op de rug. Ze kan er niet van afblijven.

A. C. de Groot, J. Toonstra

42

Abstract

Een meisje van 2 jaar krijgt steeds meer waterwratjes. Haar moeder had in Wikipedia gelezen dat deze meestal vanzelf verdwijnen en daarom had ze tot nu toe afgewacht. Maar nu breiden de afwijkingen zich wel erg snel uit en bovendien raken sommige wratjes ontstoken. Het kind heeft er waarschijnlijk last van, want ze zit eraan te krabben. Moeder is ongerust dat er misschien littekens over zullen blijven.

A. C. de Groot, J. Toonstra

43

Abstract

Een nieuwe patiënte, van wie u nog geen gegevens heeft, stelt zich voor en maakt tot uw verbazing een vroom gebaar in uw richting. Het blijkt echter om haar klacht te gaan. ‘Ik heb stijve handen, dokter, ik kan mijn handen niet meer plat op elkaar krijgen’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

44

Abstract

Een 68-jarige man laat zijn nagels zien. Deze zouden allemaal in de loop van enkele jaren wit geworden zijn. Patiënt is bekend met diabetes mellitus type 2 en is onder controle van de cardioloog wegens chronische decompensatio cordis.

A. C. de Groot, J. Toonstra

45

Abstract

Een 17-jarige jongen heeft al sinds zijn geboorte een droge huid, vooral op de benen en armen. In de zomer is er niet zo veel van te zien. Hij heeft er geen last van. Vroeger is er veel zalf op gesmeerd, maar dat hielp weinig. Patiënt vraagt u nu – vooral ook namens zijn recent verworven vriendin – of er nieuwe mogelijkheden voor behandeling zijn en wil graag weten ’hoe het zit met erfelijkheid en zo’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

46

Abstract

U bezoekt een 3 dagen oude baby op dringend en emotioneel verzoek van de ouders. Het kind heeft al op de eerste dag na de geboorte ‘etterpuistjes’ op het gezicht ontwikkeld en dat breidt zich snel uit naar de romp. Zijn moeder is heel bang dat het om een herpesinfectie gaat (waarvan ze gelezen heeft dat deze voor pasgeborenen heel gevaarlijk kan zijn), omdat ze regelmatig een koortslip heeft, de laatste keer nog een week voor de bevalling.

A. C. de Groot, J. Toonstra

47

Abstract

Een 29-jarige man is net terug van een ‘spirituele ontdekkingsreis’ van enkele weken in India. Hij heeft nu wat pijn bij het lopen en heeft onder zijn voeten ‘zwarte puntjes’ ontdekt.

A. C. de Groot, J. Toonstra

48

Abstract

Een man van 28 jaar vertelt dat hij sinds enkele maanden regelmatig jeuk heeft op diverse plaatsen van het lichaam. Het wordt geleidelijk erger. Er is, als hij jeuk heeft, op dat moment nog niets te zien. ‘Maar wanneer ik dan ga krabben of wrijven, dan ontstaan er witte striemen en de huid eromheen wordt rood. Ziet u maar’, zegt de patiënt terwijl hij u een foto laat zien. Hij is gezond en gebruikt in het geheel geen medicijnen, ‘nog geen paracetamolletje’. Patiënt is eerder ook niet ziek geweest.

A. C. de Groot, J. Toonstra

49

Abstract

Een man van 23 jaar heeft sinds een aantal weken jeukende uitslag op de rug. Hij heeft eerder wel wat acne gehad, maar is verder gezond en gebruikt geen medicijnen. Het is begonnen na een lange en warme vakantie in Thailand.

A. C. de Groot, J. Toonstra

50

Abstract

Een vrouw van 36 jaar is 15 jaar geleden in een metalen rooster gevallen, waaraan ze littekens heeft overgehouden. Patiënte vertelt u dat ze sinds enkele maanden in dat litteken huidafwijkingen heeft ontwikkeld, die in grootte en aantal toenemen. Een halfjaar geleden heeft ze erythema nodosum gehad. Patiënte moet vaak hoesten en is regelmatig kortademig, ofschoon ze al een jaar niet meer rookt.

A. C. de Groot, J. Toonstra

51

Abstract

Een 53-jarige slager heeft sinds 5 dagen een warm aanvoelende, wat pijnlijke afwijking aan de ringvinger en de pink van zijn linkerhand. De rode plekken breidden zich eerst naar opzij uit, maar dat lijkt nu gestopt te zijn. Op uw vraag of hij daar een wondje heeft gehad haalt patiënt zijn schouders op en zegt dat hij dat niet weet, maar dat dit in zijn vak natuurlijk wel eens gebeurt. Hij is verder gezond en gebruikt geen medicijnen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

52

Abstract

Een 66-jarige vrouw heeft al meer dan een jaar last van een jeukende afwijking rond de anus, die zich steeds verder uitbreidt. U dacht eerst aan een schimmelinfectie, maar lokale therapie met miconazolcrème en zelfs orale behandeling met itraconazol gaf geen verbetering. Dat gold ook voor matig sterk-werkende en later sterk-werkende dermatocorticosteroïden, voorgeschreven vanwege verdenking op seborroïsch eczeem of psoriasis. De jeukende en de laatste tijd branderige afwijking bleef niet alleen onverdroten aanwezig, maar breidde zich tijdens de behandeling zelfs nog uit.

A. C. de Groot, J. Toonstra

53

Abstract

Een 26-jarige overigens gezonde man heeft al jaren wratten onder zijn voeten. Deze breiden zich geleidelijk uit en ‘het worden grote plakkaten’. Patiënt heeft er geen last van bij het lopen, maar hij durft er niet mee naar het zwembad uit angst anderen te besmetten.

A. C. de Groot, J. Toonstra

54

Abstract

Een opgewekte omvangrijke patiënte heeft de receptioniste weten te omzeilen en overvalt u tijdens uw dienst op de huisartsenpost. ‘Kijkt u eens naar mijn benen, dokter, wat vindt u daarvan? Al jaren zijn mijn benen steeds maar dikker geworden. Mijn eigen huisarts zegt dat het lymfoedeem is. Denkt u dat ook?’

A. C. de Groot, J. Toonstra

55

Abstract

Een 58-jarige man, die vergezeld wordt door zijn echtgenote, vertelt dat zijn handpalmen roder worden. Ze zweten niet erg.

A. C. de Groot, J. Toonstra

56

Abstract

Een 28-jarige automonteur heeft afwijkingen aan zijn nagels. Hij heeft er geen last van en het kan hem allemaal niet zoveel schelen, maar hij wil graag weten wat de oorzaak is. Patiënt is verder gezond en gebruikt geen medicijnen. In de familie komt psoriasis voor.

A. C. de Groot, J. Toonstra

57

Abstract

Een 58-jarige vrouw vertelt dat haar rechteronderbeen en voet geleidelijk dikker en roder worden. Ze heeft er geen last van behalve dat de (rechter)schoenen niet meer goed passen. Patiënte denkt dat het te maken heeft met een tekenbeet die ze ongeveer 10 jaar geleden op haar bovenbeen heeft gehad. Ze kreeg daar toen een rode ring, maar haar vorige huisarts vond het niet nodig om het te behandelen: ‘dat gaat toch vanzelf weer weg’ en inderdaad gebeurde dat. Patiënte vertelt desgevraagd dat ze inderdaad na een bevalling 34 jaar geleden trombose heeft gehad in haar rechterbeen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

58

Abstract

Het is januari. Een man van 42 jaar heeft sinds enkele maanden jeukende afwijkingen op zijn onderbenen. Hij heeft het tubetje triamcinoloncrème van zijn vrouw gepakt en de plekken hiermee een week lang tweemaal per dag ingesmeerd, maar dat hielp niet en het voelde bovendien branderig aan. ‘Dan was Nivea crème nog lekkerder.’ Patiënt werkt ‘in de bloemen’ en brengt enkele uren per dag in koelcellen door. Een jaar geleden had hij ook al een beetje uitslag op zijn benen, maar dat was toen in ‘mei of juni of zo’ vanzelf verdwenen. Patiënt is niet atopisch.

A. C. de Groot, J. Toonstra

59

Abstract

Een 61-jarige vrouw heeft sinds enkele weken ’knobbels’ op haar hoofd. Desgevraagd vertelt ze al geruime tijd erg moe te zijn en vaak verkouden te zijn en keelpijn te hebben.

A. C. de Groot, J. Toonstra

60

Abstract

Een 75-jarige vrouw heeft regelmatig schilfertjes aan de handen, die niet jeuken. U vraagt of er eerst blaasjes zijn, dat blijkt niet het geval te zijn.

A. C. de Groot, J. Toonstra

61

Abstract

Twee maanden geleden heeft u een 49-jarige bouwvakker op uw spreekuur gehad met pijn in de spieren. Hij had moeite met het oppakken van stenen en het metselen daarvan en is toen 2 weken thuisgebleven, waarna de klachten wel wat afnamen. Nu komt hij echter vanwege huiduitslag op zijn oogleden en handen. Patiënt is nooit ernstig ziek geweest en gebruikt geen medicijnen. Op dit moment echter voelt hij zich wat ‘grieperig’, overigens zonder dat hij veel hoest.

A. C. de Groot, J. Toonstra

62

Abstract

Een 35-jarige man heeft sinds enkele maanden links in de hals een aantal ‘pukkeltjes’. Er komen steeds nieuwe bij. Ze zijn pijnlijk bij het aanraken en het scheren is ‘een crime’, aldus patiënt.

A. C. de Groot, J. Toonstra

63

Abstract

Een 52-jarige man is door zijn echtgenote gestuurd omdat hij ‘uit zijn mond stinkt’. Patiënt heeft zelf al gezien dat zijn tong donkerder is geworden.

A. C. de Groot, J. Toonstra

64

Abstract

Een vrouw van 36 jaar, een vriendin van uw vrouw, gaat tegenover u zitten en zegt: ‘Je ziet het zeker al, Mark, het is weer zo ver, maar nog erger dan anders’. En inderdaad hoeft haar probleem niet verwoord te worden: jeukend eczeem rond de ogen. Patiënte heeft als baby dauwworm gehad en later kreeg ze er astma en hooikoorts bij. Ze heeft nog regelmatig exacerbaties van eczeem, vooral op de polsen, de onderbenen en in de elleboogsplooien, maar ook rond de ogen, waar ze toch altijd wel wat irritatie heeft en ze regelmatig moet wrijven. ‘Dat komt vast van je cosmetica, Carien’, zegt u. Maar die suggestie wordt afgewezen: ‘Ja, dat zei Henk (haar man) ook al, maar dat kan eigenlijk niet, want ik heb geen nieuwe producten gebruikt en bovendien is het een goed en verdraaid duur hypoallergeen product, waar geen kleurstoffen en parabenen in zitten’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

65

Abstract

Een meisje van 7 jaar heeft volgens haar moeder een ‘gespikkelde moedervlek’ op de linkerbovenarm. Er komen meer donkere vlekjes bij en sommige daarvan worden ‘pukkeltjes’. Moeder wil graag van u weten wat het is en of het kwaad kan.

A. C. de Groot, J. Toonstra

66

Abstract

Een 37-jarige vrouw heeft een moedervlek op de rug die volgens haar man wat groter wordt en ook donkerder.

A. C. de Groot, J. Toonstra

67

Abstract

Een overigens gezonde man van 72 jaar heeft sinds anderhalve dag een uitslag links op zijn voorhoofd. Patiënt had daarvoor al enkele dagen wat pijn op die plaats en rond zijn oog gevoeld. Hij heeft af en toe milde koortsblaasjes op zijn bovenlip.

A. C. de Groot, J. Toonstra

68

Abstract

Een man van 32 jaar laat u de nagels van zijn handen zien. ‘Ik heb het ook aan mijn voeten, hoor, het zal wel een schimmel zijn, denkt u niet?’

A. C. de Groot, J. Toonstra

69

Abstract

Een 28-jarige man was 8 weken geleden in de praktijk bij uw collega vanwege een pijnloos zweertje in de rechtermondhoek / op de bovenlip. Patiënt reikte toen blijkbaar zelf de diagnose herpes simplex aan, welke infectie hij van zijn vriend had opgelopen. Overigens had hij geen blaasjes gehad. Aciclovircrème hielp wel, maar het duurde toch bijna 5 weken tot genezing. Nu komt hij voor iets anders: patiënt voelt zich niet goed, heeft lichte koorts (38 °C) en hoofdpijn, ‘vast een griepje’. Bovendien heeft hij een huiduitslag in de handpalmen ontdekt.

A. C. de Groot, J. Toonstra

70

Abstract

Een man van 58 jaar heeft al jaren een verdikte bovenlip. U had hem eerder daarvoor al naar de dermatoloog verwezen, die een biopt had genomen; op het beeld daarvan was de diagnose cheilitis granulomatosa gesteld, een granulomateuze ontsteking van onbekende oorzaak. injecties met triamcinolonacetonide hadden weinig geholpen en patiënt had het er maar bij laten zitten.

A. C. de Groot, J. Toonstra

71

Abstract

Een man van 62 jaar is bekend met diabetes mellitus. Hij heeft sinds enkele weken ‘pukkeltjes’ ontwikkeld op diverse plaatsen van het lichaam, waaronder de achterzijde van de bovenbenen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

72

Abstract

Een vrouw van 19 jaar vertelt afwijkingen op het gezicht te hebben, die zodanig jeuken dat ze die wel moet openkrabben, waarna de jeuk verdwenen is.

A. C. de Groot, J. Toonstra

73

Abstract

Het is na een lange winter enkele dagen mooi zonnig voorjaarsweer geweest en iedereen is opgewekt. Behalve de patiënte die tegenover u zit. ‘Kon ik voor het eerst weer eens lekker op een terrasje zitten in mijn mooie zomerjurkje, dokter, en krijg ik die verdraaide uitslag weer.’ Ze blijkt vorig jaar voor het eerst ‘zonneallergie’ gehad te hebben. in de loop van de zomer werd het vanzelf wat beter (d.w.z. ze kon beter tegen de zon), tot nu…

A. C. de Groot, J. Toonstra

74

Abstract

Een 32-jarige vrouw heeft al maandenlang een afwijking onder de nagel van de rechterpink, die zeer pijnlijk is bij druk en stoten, maar ook bij overgang van warmte naar kou. De pijn zou tot in haar schouder doortrekken.

A. C. de Groot, J. Toonstra

75

Abstract

Een vrouw van 23 jaar, die net in uw praktijk gekomen is en van wie u geen medische gegevens hebt, heeft al jaren ‘pukkeltjes’ in het gezicht. Zij vertelt dat dit ook in haar familie voorkomt. Het is volgens patiënte ‘een of ander syndroom dat te maken heeft met vallende ziekte’. Ze heeft gehoord dat deze pukkeltjes tegenwoordig weggehaald kunnen worden.

A. C. de Groot, J. Toonstra

76

Abstract

Een 31-jarige vrouw, moeder van twee gezonde met de keizersnede geboren kinderen, bezoekt uw spreekuur vanwege een langzaam groeiende afwijking in de navel die sinds 9 maanden bestaat. Af en toe wordt de zwelling groter en blauwer en is dan pijnlijk bij druk.

A. C. de Groot, J. Toonstra

77

Abstract

Een 43-jarige homoseksuele man, bekend met hiv-infectie, heeft sinds 2 weken een kleine zwelling op de neus. Zijn vriend heeft hem nu geheel gecontroleerd en ook afwijkingen onder de rechtervoetzool ontdekt. Patiënt krijgt haart-therapie (highly active anti-retroviral therapy), maar u vermoedt dat zijn therapietrouw te wensen overlaat.

A. C. de Groot, J. Toonstra

78

Abstract

Een 32-jarige alleenstaande en zichzelf enigszins verwaarlozende man laat u een afwijking zien aan de achterzijde van zijn onderarm. Het is wat pijnlijk. Patiënt kan niet vertellen hoe lang het al bestaat, hoe het begonnen is en of de afwijking zich nog uitbreidt. Hij is bekend met allergie voor penicilline.

A. C. de Groot, J. Toonstra

79

Abstract

Een 72-jarige man met diabetes had al heel lang eelt onder zijn rechtervoorvoet, waarin enkele maanden geleden een zweer is ontstaan. U stelde de diagnose diabetisch voetulcus en wilde patiënt naar het ziekenhuis verwijzen. Daar voelde hij echter niets voor, want ‘ik voel er toch niets van, dokter’ en ook een verwijzing naar een podotherapeute werd beleefd doch gedecideerd afgewezen. De wond wordt bedekt met povidonjodium zalfgaas. U heeft patiënt regelmatig gecontroleerd, maar zoals u voorspeld had geneest het ulcus niet en wordt eerder groter. Nu krijgt patiënt er zelf ook een hard hoofd in.

A. C. de Groot, J. Toonstra

80

Abstract

Een vrouw van 27 jaar vertelt last te hebben van jeukende zwellingen van de huid, wanneer ze in de kou is geweest. Ze lijken op ‘brandnetelblaren’ en verdwijnen na 30 minuten tot enkele uren. Patiënte is verder geheel gezond en gebruikt geen medicijnen. Ze heeft een foto meegenomen, waarop zichtbaar is wat er gebeurt wanneer ze haar hand en onderarm een tijdje in koud water houdt. Bij contact met warm water gebeurt er niets.

A. C. de Groot, J. Toonstra

81

Abstract

Een vrouw van 33 jaar heeft regelmatig aanvallen van jeukende blaasjes aan de vingers, soms ook aan de voeten. Deze treden vooral in de zomer op en gaat na een paar weken vanzelf weer weg. Zij is verder gezond en gebruikt geen medicijnen. U informeert naar schimmelinfecties aan de voeten of tussen de tenen (neen). Patiënte blijkt geen atopische manifestaties (gehad) te hebben, maar ze is wel ‘allergisch voor goedkope sieraden en de knopen van spijkerbroeken’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

82

Abstract

Een jongen van 6 jaar krijgt steeds meer ‘sproetjes’ rond de mond. Hij is verder gezond. Volgens zijn moeder komen er geen huidafwijkingen in de familie voor, wel suikerziekte en schildklierafwijkingen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

83

Abstract

Een overigens gezonde blanke man van 46 jaar heeft sinds 8 maanden een bruine lijn in de nagel van de middelvinger van zijn linkerhand. Hij heeft de indruk dat deze wat donkerder en breder wordt.

A. C. de Groot, J. Toonstra

84

Abstract

Een meisje van 16 jaar met huidtype iii-iv heeft al jarenlang witte vlekken op de buik, heupen en bovenbenen. Ze breiden zich geleidelijk uit. Patiënte wordt op school bij het sporten gepest, krijgt het er steeds moeilijker mee en dreigt zich sociaal te isoleren. Ze is verder gezond en gebruikt geen medicijnen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

85

Abstract

Een jongen van 6 jaar heeft sinds 2 dagen jeukende afwijkingen op de bovenzijde van zijn rechtervoet.

A. C. de Groot, J. Toonstra

86

Abstract

Een vrouw van 67 jaar heeft niet-jeukende rode vlekken op haar gezicht. Deze zijn ontstaan nadat haar echtgenoot plotseling ernstig ziek was geworden.

A. C. de Groot, J. Toonstra

87

Abstract

Een man van 45 jaar heeft gemerkt dat zijn teennagels veranderen, ze worden dikker en geler en sommige gaan een beetje scheef staan. Hij heeft er geen last van. Patiënt is enthousiast voetballer en traint tenminste tweemaal per week intensief. De coach had in overleg met de keeper de diagnose schimmelinfectie gesteld en zij wisten dat de huisarts daarvoor wel een pilletje heeft. Nu draagt uw sportieve patiënt verplicht slippers bij het douchen te midden van zijnsgelijken.

A. C. de Groot, J. Toonstra

88

Abstract

Een jongen van 17 jaar komt vanwege een huidafwijking in zijn linkerknieholte. Al bij de geboorte was te zien dat de huid daar niet normaal was, maar de ‘wratten’ zijn er pas later opgekomen. Hij wil graag van u weten wat het is, of het kwaad kan, of het erfelijk is en of er iets aan te doen is.

A. C. de Groot, J. Toonstra

89

Abstract

De jongen van 18 jaar, die enigszins bozig tegenover u zit, kent u al vanaf kort na zijn geboorte met constitutioneel eczeem. Hij heeft het altijd met klasse 1- en toen hij wat ouder werd met klasse-2-corticosteroïden goed kunnen onderdrukken. ‘Ik heb het op internet nagezocht, dokter, en ik heb atrofie van de huid van mijn arm. En dat is uw schuld, want ik heb altijd nieuwe tubes van uw assistente gekregen, terwijl u het had moeten controleren’. U kijkt naar zijn elleboogsplooi en ziet inderdaad het klassieke beeld van atrofia cutis: de huid is dun, wat glanzend, de onderliggende bloedvaten zijn goed zichtbaar en er is een uitgebreide teleangiectasia. U antwoordt dus: ‘Je hebt gelijk, Jochem, dat is inderdaad atrofie en ja, ik had je beter moeten controleren. Gelukkig kan de huid zich nog wel grotendeels herstellen’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

90

Abstract

Een 46-jarige man heeft een afwijking op de zijkant van zijn linkerbil die heel langzaam wat groter wordt. U ziet een 9x6 mm grote iets verheven bruinrode laesie met een klein korstje centraal. Van opzij voelt de afwijking, zoals u verwachtte, plaquevormig hard aan en u stelt de diagnose dermatofibroom (histiocytoom). U deelt dit aan patiënt mede en vertelt dat voor deze goedaardige afwijking geen behandeling nodig is. Patiënt echter blijkt er toch niet helemaal gerust op en vraagt of u bereid bent om het ding er ‘even uit te wippen’. Dat bent u uiteraard.

A. C. de Groot, J. Toonstra

91

Abstract

U wordt tijdens de waarneming voor een collega verzocht om visite te maken bij een 72-jarige dame in verzorgingshuis de Rietkraag. Patiënte zit volgens de verpleging ‘van top tot teen onder de uitslag en ze heeft koorts’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

92

Abstract

Een 46-jarige vrouw bezoekt uw spreekuur ‘omdat iedereen altijd zegt dat ik zo’n oude hals heb’. Patiënte heeft daar vanaf haar jeugd een gelige verkleuring, maar de laatste jaren wordt de huid er inderdaad wel erg slap bij. Zij is bang dat het misschien erfelijk is. Haar ouders zijn nog kerngezond, maar haar zuster heeft het ook en dat ‘heeft iets te maken met de elastische vezels of zo. Marie heeft al toen ze nog maar 42 jaar was een hartinfarct gehad, dokter, en haar oogarts heeft pas geleden iets gezien waardoor ze blind zou kunnen worden’. samen met alle op- en aanmerkingen op haar hals dus alle redenen om u te consulteren.

A. C. de Groot, J. Toonstra

93

Abstract

U bent gebeld door de ouders van een jongen van 18 maanden, die helemaal in paniek zijn. Hun Lars was eerst alleen wat neusverkouden, maar vervolgens werd zijn gezicht rood en hij kreeg wat koorts. Nu, nog geen 2 dagen later, zou het kind ernstig ziek zijn met een temperatuur van 39,5 °C en is zijn hele huid ‘pijnlijk, rood en kapot’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

94

Abstract

Een overigens gezonde vrouw van 26 jaar zit sinds 10 dagen ‘helemaal onder de uitslag’. Zij zegt dat het van de penicilline komt die zij 5 weken daarvoor van uw collega heeft gekregen, maar u kunt daarover niets in haar gegevens vinden.

A. C. de Groot, J. Toonstra

95

Abstract

Een 82-jarige man heeft een wat gevoelige zwelling onder de steun van zijn bril rechts op de neus.

A. C. de Groot, J. Toonstra

96

Abstract

Een man van 44 jaar heeft gemerkt dat hij steeds meer ‘rooie vlekjes en een soort bloedblaartjes’ krijgt op de lippen en rond de mond. Hij heeft al jaren met enige regelmaat een bloedneus. De kno-arts schreef dat er veel bloedvaatjes zijn in het neusslijmvlies, die hij dan dichtbrandt. Zijn vader heeft - zo weet patiënt te vertellen - ‘een of andere ziekte aan de bloedvaten’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

97

Abstract

Een vrouw van 34 jaar komt op uw 5 uur-spreekuur vanwege een huidafwijking op de linkerwang en rond het oog. Ze is er ‘vanmorgen mee wakker geworden’. De afwijking breidt zich niet uit. Ze heeft er eigenlijk weinig last van. Patiënte is er ook niet ziek bij en heeft geen koorts.

A. C. de Groot, J. Toonstra

98

Abstract

Een meisje van 14 jaar heeft een week geleden een tijdelijke hennatatoeage (op de huid, niet er in) onderop haar rug laten aanbrengen. Na 3 dagen begon het te jeuken en nu zijn er allemaal pukkeltjes en blaasjes op gekomen. ‘Misschien ben je wel allergisch voor henna’, oppert u. ‘Neen, dat kan niet, want ik heb het al twee keer eerder laten doen, en toen was er niets aan de hand’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

99

Abstract

Het is maart en het is 3 dagen opvallend mooi, maar nog wel koud, weer geweest. Een jongen van 7 jaar komt op uw spreekuur met een jeukende en pijnlijke afwijking op zijn oorschelpranden. Vorig jaar heeft patiëntje dit ook gehad in het voorjaar, toen waren de afwijkingen na ongeveer 8 dagen weer genezen. Moeder denkt dat het van de zon komt, omdat hij op de eerste zonnige dag urenlang buiten heeft gespeeld en de afwijkingen ‘s avonds al begonnen op te komen. Het speelkameraadje van haar zoon heeft het ook. zij vraagt zich daarom af of het besmettelijk kan zijn.

A. C. de Groot, J. Toonstra

100

Abstract

Een vrouw van 62 jaar heeft sinds 3 jaar een plekje op haar rechteronderbeen, dat heel langzaam groter wordt en soms iets irriteert. Desgevraagd vertelt patiënte er niet aan te krabben. De anamnese is geheel blanco.

A. C. de Groot, J. Toonstra

101

Abstract

Een 25-jarige vrouw, in de 34ste week van haar eerste zwangerschap, heeft sinds 4 dagen een heftig jeukende afwijking. Het begon met jeuk op de buik. Eerst was er nog niets te zien, maar al heel snel werden de zwangerschapsstriemen rood en opgezet. Daarna breidde de huidafwijking zich snel uit naar de billen en de bovenbenen.

A. C. de Groot, J. Toonstra

102

Abstract

Een man van 22 jaar heeft sinds 3 dagen een pijnlijke rode uitslag op de bovenzijde van zijn rechterwijsvinger. Sinds gisteren zijn er blaasjes bijgekomen. Het is net alsof de pijn uitstraalt naar zijn oksel.

A. C. de Groot, J. Toonstra

103

Abstract

Een vrouw van 72 jaar komt voor een ‘open been’. Ze heeft haar rechterbeen een week geleden gestoten aan de tafelpoot.

A. C. de Groot, J. Toonstra

104

Abstract

Triomfantelijk legt de moeder van Jules diens arm op uw bureau. ‘Ziet u nu wel, dat ik gelijk had, het is gif, die hormoonzalven. En ik had u nog zo gewaarschuwd.’ Tevreden leunt ze achterover en kijkt u uitdagend aan. Jules heeft vanaf de leeftijd van 3 maanden eczeem. De moeder wilde nooit hormoonzalven. De laatste tijd was het eczeem weer erger geworden en omdat u vond dat het kind er recht op had, heeft u - min of meer tegen beter weten in - de moeder ervan overtuigd toch maar te behandelen met triamcinolonzalf en haar gerustgesteld dat dit op termijn van 2 weken tot de controleafspraak echt geen kwaad kan. Zucht…

A. C. de Groot, J. Toonstra

105

Abstract

Een jongetje van 5 maanden heeft luieruitslag. Zijn jonge moeder van 19 jaar heeft het er maar moeilijk mee en schaamt zich zichtbaar om u dit te laten zien. ‘Ik snap het niet, dokter, ik zorg zo goed voor mijn Ingmar, verschoon hem steeds, maak de huid voorzichtig schoon, koop de beste luiers, doe er zalf tegen luieruitslag op en toch wordt het steeds erger. Mijn schoonmoeder zit me op de kop en zegt zelfs dat ik een slechte moeder ben. Wat moet ik doen. Helpt u me alstublieft!’

A. C. de Groot, J. Toonstra

106

Abstract

Een jongetje van 2 jaar heeft in 3 dagen tijd een jeukende uitslag ontwikkeld op zijn gezicht, billen, armen en benen. Hij is volgens de moeder niet echt ziek, maar is wel wat hangerig. De buurjongen zou het een week geleden al gekregen hebben.

A. C. de Groot, J. Toonstra

107

Abstract

Een man van 76 jaar, die u al heel lang begeleidt in verband met zijn diabetes, heeft plotseling blaren gekregen aan zijn voeten. Hij heeft wel eens eerder een blaar aan zijn hand gehad, die na verloop van tijd vanzelf weer verdween.

A. C. de Groot, J. Toonstra

108

Abstract

Een man van 77 jaar is ongeveer 30 jaar geleden bestraald onder zijn hals. Waarvoor weet hij niet: ‘ja, dat vertelden ze je toen nog niet, dokter’.

A. C. de Groot, J. Toonstra

109

Abstract

Een 66-jarige vrouw komt in paniek en zonder afspraak op uw spreekuur. Ze is vanmorgen bij de gynaecoloog geweest voor een routinecontrole na een hysterectomie. De specialist had bruine vlekjes gezien op het slijmvlies van de vagina en iets gemompeld over een melanoom. Zij moest direct een afspraak gaan maken bij de dermatoloog, maar daar kan ze pas over 3 weken terecht.

A. C. de Groot, J. Toonstra

110

Abstract

Een vrouw van 34 jaar heeft een kale plek op haar achterhoofd ontdekt. Ze heeft het niet eerder gehad en in de familie komt geen haaruitval van dit type voor. patiënte is verder gezond en gebruikt geen medicijnen. Haar man zegt dat de plek niet meer groter wordt en er komen ook geen nieuwe plekken bij.

A. C. de Groot, J. Toonstra

110. Anamnese

Abstract

Een vrouw van 34 jaar heeft een kale plek op haar achterhoofd ontdekt. Ze heeft het niet eerder gehad en in de familie komt geen haaruitval van dit type voor. Patiënte is verder gezond en gebruikt geen medicijnen. Haar man zegt dat de plek niet meer groter wordt en er komen ook geen nieuwe plekken bij.

A.C. de Groot, J. Toonstra

Nawerk