Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
Duizeligheid hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2016 | OriginalPaper | Hoofdstuk

32. Buikpijn, acute

Auteurs : M. K. van Alphen, H. de Vries, D. L. van der Peet

Gepubliceerd in: Diagnostiek van alledaagse klachten

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Acute buikpijn is buikpijn die hoogstens een week bestaat. Het begrip acute buik verwijst naar de noodzaak om met spoed een medische beslissing te nemen over operatie of een andere vorm van behandeling in het ziekenhuis. Bij de diagnostiek van acute buikpijn staan anamnese en lichamelijk onderzoek centraal. In de huisartsenpraktijk verklaren de zogenoemde niet-specifieke oorzaken (prikkelbaredarmsyndroom, maagklachten, gastro-enteritis, obstipatie, buikwandpijn, urineweginfecties) een groot deel van de gevallen van acute buikpijn. Gal- of nierstenen manifesteren zich dikwijls, maar niet altijd, met kenmerkende koliekpijn met specifieke lokalisatie en uitstraling. Bij het onderscheiden van ernstige oorzaken, zoals acute appendicitis, diverticulitis en cholecystitis, is het zoeken naar tekenen van peritoneale prikkeling essentieel. Een aantal van deze tekenen is bij onderzoek voldoende sensitief of specifiek gebleken. Bij twijfel dient de patiënt na enkele uren opnieuw onderzocht te worden. Eenvoudig aanvullend onderzoek behelst in elk geval urineonderzoek, bij twijfel over peritoneale prikkeling: CRP (of BSE) en het leukocytenaantal en bij vrouwen in de fertiele fase een zwangerschapsreactie. Met eenvoudig beeldvormend onderzoek (echografie) kan veel informatie over eventueel gal- of niersteenlijden en over mogelijke darmobstructie worden verkregen. Alleen in twijfelgevallen heeft echoscopie aanvullende waarde bij de diagnostiek van de acute appendicitis. Ter voorkoming van overmatige blootstelling aan röntgenstraling wordt CT alleen toegepast bij patiënten bij wie de echo geen of een onduidelijk resultaat oplevert. De testeigenschappen van MRI (sensitiviteit en specificiteit) zijn vergelijkbaar met die van echografie. Laparoscopie wordt gedaan bij patiënten bij wie anamnese, lichamelijk onderzoek en aanvullend onderzoek nog geen duidelijke diagnose oplevert, vaak bij vrouwen in de vruchtbare leeftijdsfase. Een diagnostische laparoscopie kan bij onder andere galstenen en acute appendicitis omgezet worden in een therapeutische laparoscopie.
vorige hoofdstuk Bovenbuikklachten, niet-acute
volgende hoofdstuk Buikpijn, chronische
Literatuur
1.
Goor H van, Goris RJ. Acute buikpijn. In: Thijs LG, Delooz HH, Goris RJ, redacteuren. Acute Geneeskunde. 6e druk. Maarssen: Elsevier/Bunge; 2005. p. 175–88.
2.
Krebber TFWA. Acute buikpijn in de eerste en tweede lijn [dissertatie]. Maastricht: Rijksuniversiteit Limburg; 1988.
3.
Heineman MJ, Evers JLH, Massuger LFAG, Steegers EAP, redacteuren. Obstetrie en gynaecologie: de voortplanting van de mens. 7e druk. Amsterdam: Reed business; 2012.
4.
5.
Göransson J, Lasson A. Decision making in acute abdominal pain – accuracy, costs and availability of various diagnostic methods. Theor Surg. 1993;8:44–52.
6.
Sanson T, O’Keefe KP. Evaluation of abdominal pain in the elderly. Emerg Med Clin North Am. 1996;14:615–26.CrossRefPubMed
7.
Weel C van. Analyse van gemiste appendicitis acuta: vooralsnog geen basis voor een beter beleid. Ned Tijdschr Geneeskd. 2002;146:1477–9.
8.
Keeman JN, Schade E, redacteuren. Spoedeisende hulp in de huisartspraktijk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2008.
9.
Brekke M, Eilertsen RK. Acute abdominal pain in general practice: tentative diagnoses and handling. A desriptive study. Scand J Prim Health Care. 2009;27:137–40.CrossRefPubMedPubMedCentral
10.
Linden MW van der, Westert GP, Bakker D de, et al. Tweede nationale studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht: Nivel; 2004.
11.
Bruppacher R, Gyr N, Fisch T. Abdominal pain, indigestion, anorexia, nausea and vomiting. Ballière’s Clin Gastroenterol. 1988;2:275–93.CrossRef
12.
Vierhout ME, Lammes FB. Praktische gynaecologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2005.CrossRef
13.
Staniland JR, Ditchburn J, Dombal FT de. Clinical presentation of acute abdomen. Study of 600 patients. BMJ. 1972;3:393–8.
14.
John H, Neff U, Kelemen M. Appendicitis diagnosis today: clinical and ultrasonic deductions. World J Surg. 1993;17:143–9.CrossRef
15.
Saegasser F. The acute abdomen. Clin Gastroenterol. 1981;10:141–3.
16.
Purcel TB. Nonsurgical and extraperitoneal causes of abdominal pain. Emerg Clin North Am. 1989;7:721–40.
17.
18.
Reng M, Lock G, Messmann H, et al. Praeklinische Notfallmedizin. Akutes Abdomen. Der Internist. 1998;39:161–70.CrossRefPubMed
19.
Kramer WLM, Beerens RG, Broekhuizen AH, et al. Klinische chirurgie. Maarssen: Elsevier/Bunge; 1999.
20.
21.
Dombal FT de. Acute abdominal pain in the elderly. J Clin Gastroenterol. 1994;19:331–5.
22.
Roumen RMH, Scheltinga MRM. Abdominale intercostale neuralgie: een vergeten oorzaak van buikpijn. Ned Tijdschr Geneeskd. 2006;150:1909–15.PubMed
23.
Bell R. Diagnosing the causes of abdominal pain in children. Practitioner. 1996;240:598–604.PubMed
24.
Rodeck B. Acute abdominal pain in childhood. MMW Fortschr Med. 2004;146:36–9.PubMed
25.
Eskelinen M, Ikonen J, Liponen P. Clinical diagnosis of acute appendicitis. A prospective study of patients with acute abdominal pain. Theor Surg. 1992;7:81–5.
26.
Alvarado A. A practical score for the early diagnosis of acute appendicitis. Ann Emerg Med. 1986;15:557–64.CrossRefPubMed
27.
Izbicki JR, Knoefel WT, Wilker DK, et al. Accurate diagnosis of acute appendicitis: a retrospective and prospective analysis of 686 patients. Eur J Surg. 1992;158:227–31.PubMed
28.
Bemelman WA, Kievit J. Fysische diagnostiek – loslaatpijn. Ned Tijdschr Geneeskd. 1999;143:300–3.PubMed
29.
Jongh TOH de, redacteur. Fysische diagnostiek. 2e druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2015.
30.
31.
Rasmussen OO, Hoffman J. Assessment of the reliability of the symptoms and signs of acute appendicitis. J Royal Coll Surg. 1991;36:373.
32.
Wolfe JM, Smithline HA, Phipen S, et al. Does morphine change the physical examination in patients with acute appendicitis? Am J Emerg Med. 2004;22:280–5.CrossRefPubMed
33.
Franke C, Ohmann C, Yang Q. Clinical value of diagnostic score for appendicitis: results of prospective intervention study. Langenbecks Arch Chir Suppl Kongressbd. 1998;115(Suppl I):511–5.PubMed
34.
Paterson-Brown S, Vipond MN. Modern aids to clinical decision-making in the acute abdomen. Br J Surg. 1990;77:13–8.CrossRefPubMed
35.
Manterola C, Astudillo P, Losada H, et al. Analgesia in patients with acute abdominal pain. Ann Emerg Med. 2008;52:563–6.CrossRef
36.
Ranji SR, Goldman LE, Simel DL, et al. Do opiates affect the clinical evaluation of patients with acute abdominal pain? JAMA. 2006;296:1764–74.CrossRefPubMed
37.
Gallagher EJ, Esses D, Lee C, et al. Randomized clinical trial of morphine in acute abdominal pain. Ann Emerg Med. 2006;48:150–60.CrossRefPubMed
38.
Kaandorp CJE, redacteur. Klinische probleemstellingen. Houten: Prelum uitgevers; 2012.
39.
Santvoort HC van. Imaging techniques in acute cholecystitis. Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157(10):A6028.
40.
Keeman JN. Veelal geen meerwaarde van nieuwe beeldvormende technologie bij diagnostiek van de acute buik. Ned Tijdschr Geneeskd. 1999;143:2225–8.PubMed
41.
Hayes R. Abdominal pain: general imaging strategies. Eur Radiol. 2004;14(suppl 4):123–37.CrossRef
42.
Vegar-Zubovic S, Lincender L, Dizdarevic S, et al. Ultrasound in the diagnosis and differential diagnosis of acute appendicitis in childhood. Med Arch. 2003;57:233–6.
43.
Lambert MJ, Villa M. Gynecologic ultrasound in emergency medicine. Emerg Med Clin North Am. 2004;22:683–96.CrossRefPubMed
44.
Mahler CW, Boermeester MA, Stoker J, et al. Diagnostische modaliteiten bij de diagnostiek van volwassen patiënten met acute buikpijn. Ned Tijdschr Geneeskd. 2004;148:2474–80.PubMed
45.
Paulson EK, Kalady MF, Pappas TN. Clinical practice. suspected appendicitis. N Engl J Med. 2003;348:236–42.CrossRefPubMed
46.
Lameris W, Randen A van, Es HW van, et al. Imaging strategies for detection of urgent conditions in patients with acute abdominal pain: diagnostic accuracy study. BMJ. 2009;338:2431.
47.
Navarro Fernandez JA, Tárraga López PJ, Rodriguez Montes JA, et al. Validity of tests performed to diagnose acute abdominal pain in patients admitted at an emergency department. Rev Esp Enferm Dig. 2009;101:610–8.CrossRefPubMed
48.
Stoker J, Randen A van, Lameris W, et al. Imaging patients with acute abdominal pain. Radiology 2009;253:31–46.
49.
Nederlandse Vereniging voor Heelkunde. Richtlijn diagnostiek acute buikpijn bij volwassenen. Utrecht: NVH; 2013.
Metagegevens
Titel
Buikpijn, acute
Auteurs
M. K. van Alphen
H. de Vries
D. L. van der Peet
Copyright
2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Diagnostiek van alledaagse klachten

Print ISBN: 978-90-368-1154-5

Elektronisch ISBN: 978-90-368-1274-0

Copyright: 2016

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1274-0_32