Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2024 | OriginalPaper | Hoofdstuk

11. Beroepenwetgeving in de zorg

Auteurs : Prof. mr. A. C. Hendriks, Prof. mr. dr. M. P. Sombroek van Doorm

Gepubliceerd in: Leerboek Gezondheidsrecht

Uitgeverij: BSL Media & Learning

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Dit hoofdstuk bevat allereerst een beschrijving van de achtergrond en de systematiek van de Wet BIG en de betekenis daarvan voor de beroepsuitoefening. Het spitst zich toe op de beroepen van arts en verpleegkundige, en de bijbehorende erkende specialismen. Aansluitend wordt stilgestaan bij de kwaliteit van zorg die beroepsbeoefenaren moeten leveren, het waarborgen van goede samenwerking en de gevolgen van taakherschikking. Aparte aandacht krijgen de toezichthoudende en handhavende bevoegdheden van de IGJ en van de strafrechter, en de gevolgen daarvan voor de beroepsuitoefening. Relevante bepalingen van de Wkkgz worden betrokken bij de beschrijving van deze onderwerpen. In dit hoofdstuk wordt deels vooruitgeblikt op de voorgestelde toekomstige wijzigingen van de Wet BIG door de sterk veranderende zorg en samenleving sinds de inwerkingtreding van de Wet BIG (Kamerstukken II 2021/22, 29282, nr. 461 en Kamerstukken II 2022/23, 29282, nr. 52).
vorige hoofdstuk Klachtrecht en aansprakelijkheid
volgende hoofdstuk Geneesmiddelen en medische hulpmiddelen
Voetnoten
1
Kamerstukken II 2021/22, 29282, nr. 461 en Kamerstukken II 2022/23, 29282, nr. 522.
 
2
Al wordt dit systeem op verzoek van de minister van VWS door de Gezondheidszorg opnieuw bekeken. Brief minister van VWS aan de Gezondheidsraad: Adviesaanvraag criteria voorbehouden handelingen en beroepen Wet BIG, 14 juli 2023, kenmerk 3507557-1043107-MEVA.
 
3
Art. 10 onder a Zvw.
 
4
CTG 1 april 2010, ECLI:NL:TGZCTG:2010:YG0193.
 
5
Stb. 2018, 260 en Stb. 2019, 111.
 
6
CTG 19 april 2011, ECLI:NL:TGZCTG:2011:YG1064 en CTG 30 augustus 2012, ECLI:NL:TGZCTG:2012:YG2304. Uitvoeriger. Bol CA, Het wettelijk tuchtrecht voor de gezondheidszorg (diss. Nijmegen); Ridderkerk: Publiss 2020.
 
7
Kamerstukken II 2023/24, 29282, nr. 536.
 
8
Art. 18–33 Wet BIG.
 
9
CTG 30 oktober 2012, ECLI:NL:TGZCTG:2012:YG2377.
 
10
Art. 96 Wet BIG. Zie ook Rb. Oost-Brabant 14 april 2023, ECLI:NL:RBOBR:2023:1647 en Rb. Overijssel 13 december 2021, ECLI:NL:RBOVE:2021:4681.
 
11
Art. 4 Wet BIG.
 
12
RTG Amsterdam 10 mei 2019, ECLI:NL:TGZRAMS:2019:68.
 
13
Art. 14-17 Wet BIG.
 
14
Art. 48 lid 1 onder f Wet BIG.
 
15
Voor experimenteerberoepen bestaat de mogelijkheid tot het instellen van een tijdelijk openbaar register; zie Besluit van 14 juni 2024, Stb. 2024, 171.
 
16
Art. 34 Wet BIG.
 
17
In 2023 waren er besluiten met betrekking tot de volgende opleidingstitels: diëtist, ergotherapeut, logopedist, mondhygiënist, oefentherapeut, orthoptist en podotherapeut; apothekersassistent; huidtherapeut; klinisch fysicus; optometrist; radiodiagnostisch laborant en radiotherapeutisch laborant; tandprotheticus en verzorgende in de individuele gezondheidszorg.
 
18
Art. 34 lid 2 Wet BIG.
 
19
Art. 39 lid 2 onder b Wet BIG.
 
20
Art. 34 lid 4 Wet BIG.
 
21
Art. 100 Wet BIG.
 
22
Art. 2 lid 3 Wkkgz.
 
23
HR 23 juni 2020, ECLI:NL:HR:2020:1093 en CTG 25 juli 2017, ECLI:NL:TGZCTG:2017:217.
 
24
RTG Zwolle 20 januari 2017, ECLI:NL:TGZRZWO:2017:18.
 
25
De eisen waaraan een opleiding moet voldoen, staan beschreven in AMvB’s, onder de naam ‘Besluit opleidingseisen [naam opleidingstitel]’.
 
26
Art. 5 Wet BIG.
 
27
Art. 6 Wet BIG.
 
28
Art. 7 Wet BIG.
 
29
www.​bigregister.​nl/​herregistratie/​ (geraadpleegd op 6 februari 2024).
 
30
Art. 100 Wet BIG.
 
31
Art. 99 Wet BIG.
 
32
ABRvS 21 november 2018, ECLI:NL:RVS:2018:3780.
 
33
RTG Eindhoven 28 juni 2017, ECLI:NL:TGZREIN:2017:63 en CTG 26 oktober 2022, C2022/1290, ECLI:NL:TGZCTG:2022:169.
 
34
Art. 38 Wet BIG.
 
35
Art. 38 onder a en b Wet BIG.
 
36
Art. 35 lid 1 onder b Wet BIG.
 
37
CTG 24 maart 2015, ECLI:NL:TGZCTG:2015:99.
 
38
Art. 18–33 Wet BIG.
 
39
Art. 96 Wet BIG.
 
40
CTG 26 oktober 2022, ECLI:NL:TGZCTG:2022:169.
 
41
Ook buiten de Wet BIG om is de bevoegdheid tot het verrichten van bepaalde handelingen voorbehouden aan sommige beroepsbeoefenaren, zoals lijkschouwing en het ondertekenen van een verklaring van natuurlijke dood (voorbehouden aan artsen volgens de Wet op de lijkbezorging) en levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (voorbehouden aan artsen volgens de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding).
 
42
Art. 36 Wet BIG.
 
43
Art. 36a Wet BIG.
 
44
RTG Amsterdam 13 juni 2023, ECLI:NL:TGZRAMS:2023:187.
 
45
Besluit functionele zelfstandigheid; Stb. 2015, 126.
 
46
Art. 2 en 3 Wkkgz.
 
47
Art. 4 lid 4 Wkkgz.
 
48
Art. 7 Wkkgz.
 
49
Art. 8 Wkkgz.
 
50
Art. 88 Wet BIG.
 
51
Art. 7:457 lid 1 BW.
 
52
Art. 472 Sr.
 
53
De geheimhoudingsplicht ligt daarnaast besloten in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).
 
54
HR 30 juni 2017, ECLI:NL:HR:2017:1205.
 
55
HR 11 maart 2022, ECLI:NL:HR:2022:349.
 
56
Zie art. 7:458 a en 458b WGBO.
 
57
Zie Sombroek van Doorm MP. Medisch beroepsgeheim en de zorgplicht van de arts bij vermoedens van kindermishandeling in de rechtsverhouding tussen arts, kind en ouders (diss. Leiden). Den Haag: Boom Juridische Uitgevers 2019. In haar studie breekt zij een lans voor de gedachte om het doorbreken van de geheimhoudingsplicht van de arts onder diens zorgplicht te brengen en dus niet langer onder ‘conflict van plichten’.
 
58
HR 10 februari 2023, ECLI:NL:HR:2023:202.
 
59
De meest recente Handreiking is van 2022 en kent twaalf aandachtspunten.
 
60
Art. 4 lid 1 onder a Wkkgz.
 
61
Art. 25 lid 2 onder c Wkkgz en art. 8.28 Uitvoeringsbesluit Wkkgz.
 
62
Art. 11 lid 1 onder c Wkkgz.
 
63
Art. 4 lid 2 en 3 Wkkgz.
 
64
ABRvS 4 september 2019, ECLI:NL:RVS:2019:3035.
 
65
Rb. Rotterdam 1 oktober 2021, ECLI:NL:RBROT:2021:9350.
 
66
Art. 18 Wet BIG.
 
67
De opleidingseisen zijn uitgewerkt in het Besluit van 19 juli 1997, houdende regels inzake de opleiding tot arts (Besluit opleidingseisen arts). Deze eisen zijn op hun beurt weer gebaseerd op het Raamplan artsopleiding, zoals opgesteld door de Nederlandse Federatie van Universitair medische centra (NFU), al dateert de meest recente versie uit 2020.
 
68
Art. 15 lid 2 Wet BIG.
 
69
Art. 15 lid 1 Wet BIG.
 
70
Art. 19 Wet BIG.
 
71
Art. 1 Wet BIG.
 
72
Art. 1 onder g Wet BIG.
 
73
Art. 33 Wet BIG.
 
74
Deze en andere regels zijn in 2010 vastgelegd in de Bijgestelde richtlijnen voor de positie van studenten geneeskunde in de klinische praktijk. In 2023 zijn deze richtlijnen door de acht Universitair Medische Centra (UMC’s) per faculteit op vereenvoudigde wijze uitgewerkt in een eigen regeling.
 
75
CTG 9 april 2021, ECLI:NL:TGZCTG:2021:68 en RTG Zwolle 18 januari 2021, ECLI:NL:TGZRZWO:2021:14.
 
76
Met het oog daarop heeft de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD) samen met andere beroepsorganisaties en zorgorganisaties de Modelinstructie aios en anios werkzaam in een zorginstelling opgesteld. De meest recente versie dateert uit 2017.
 
77
Art. 32 Wet BIG. Deze eisen zijn vervat in het Besluit opleidingseisen verpleegkundige 2011, meest recente versie Stb. 2022, 483.
 
78
Regeling zelfstandige bevoegdheid verpleegkundig specialisten, meest recente versie Stcrt. 2020, 62422. Zie ook: Besluit van 14 juni 2024; Stb. 2024, 171.
 
79
Besluit functionele zelfstandigheid, meest recente versie Stb. 2015, 126.
 
80
Art. 8 Wet BIG, Stb. 2008, 515.
 
81
Art. 41 Wet BIG.
 
82
Art. 45 Wet BIG.
 
83
Besluit buitenslands gediplomeerden volksgezondheid, in werking sinds november 1997, laatstelijk gewijzigd Stb. 2020, 321.
 
84
Daaronder Richtlijn 2005/36/EG, in 2013 herzien door Richtlijn 2013/55/EU. Deze soepele regeling geldt alleen voor EU-burgers en de burgers van enkele andere landen en voor zover het diploma is behaald in een EER-lidstaat of Zwitserland.
 
85
Zie verder de Algemene wet erkenning EU-beroepskwalificaties.
 
86
Art. 41 lid 1 onder b Wet BIG, resp. art. 45 lid 1 onder b Wet BIG.
 
87
De Commissie Buitenlands Gediplomeerden Volksgezondheid (CBGV).
 
88
Wijziging van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg onder andere in verband met de opneming van de mogelijkheid tot taakherschikking, Stb. 2011, 568, inwerkingtreding Stb. 2011, 631. Deze wetswijziging, van kracht sinds 1 januari 2012, heeft gevolgen voor de samenwerking tussen artsen en verpleegkundig specialisten (VS), physician assistants (PA), klinisch technologen en andere beroepsgroepen die in de toekomst een tijdelijke zelfstandige bevoegdheid krijgen.
 
89
Art. 5:23 Awb.
 
90
Art. 36 lid 1 onder b Gezondheidswet.
 
91
Art. 184 Sr.
 
92
Art. l 5:13 Awb.
 
93
Art. 27 Wkkgz.
 
94
ABRvS 13 juli 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1936.
 
95
Rb. Rotterdam 25 januari 2018, ECLI:NL:RBROT:2018:495.
 
96
Art. 30 Wkkgz.
 
97
Art. 65 lid 1 onder d Wet BIG en art. 73 lid 1 onder c Wet BIG.
 
98
Kamerstukken II 2023/24, 36444, nr. 1-3.
 
99
Art. 96 Wet BIG.
 
100
Art. 96a Wet BIG.
 
101
Art. 97 Wet BIG.
 
102
Art. 98 Wet BIG.
 
103
Art. 99 en 100 Wet BIG.
 
104
Art. 101 Wet BIG.
 
105
Art. 103 Wet BIG.
 
106
Art. 30 lid 2 Wkkgz.
 
107
Zie bijv. Rb. Den Haag 2 mei 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:6354 en RTG Eindhoven 8 juli 2020, ECLI:NL:TGZREIN:2020:32.
 
108
RTG Amsterdam 24 maart 2023, ECLI:NL:TGZRAMS:2023:75.
 
109
Art. 28 Sr.
 
110
Hof Amsterdam 22 januari 2019, ECLI:NL:GHAMS:2019:126.
 
111
Kamerstukken II 2021/22, 29282, nr. 461.
 
112
Kamerstukken II 2022/23, 29282, nr. 522. Zie ook https://​tinyurl.​com/​big-nummer
 
113
Brief minister van VWS aan de Gezondheidsraad, Adviesaanvraag criteria voorbehouden handelingen en beroepen Wet BIG, 14 juli 2023, kenmerk 3507557-1043107-MEVA.
 
114
Zie ook Jager GJ, Pinto-Sietsma S-J, Oosterhoff MD. Hoog tijd voor fundamenteel onderzoek naar tuchtrecht. NTvG 2023;167:D7482.
 
Literatuur
1.
Bol CA, Herregodts RL. Toekomstbestendig tuchtrecht. TvGR. 2022;46:291–301.
2.
Bruijn-Geraets DP de, Bessems-Beks YJL, et al. VoorBIGhouden, Eindrapportage Evaluatieonderzoek art. 36a Wet BIG met betrekking tot de inzet van de Verpleegkundig Specialist en Physician Assistant. Maastricht: Maastricht UMC+, RVE Patient&Zorg, 2015.
3.
Ecorys. Onderzoek naar voorbehouden handelingen en toelating beroepen in de Wet BIG, 24 februari 2022.
4.
Gevers JKM. Naar een wet op de bekwaamheden in de zorg? Kanttekeningen bij een advies van de RVS, TvGR. 2020;44:342–51.
5.
Hendriks AC et al. (red). Bestuursrechtelijk gezondheidsrecht. Deventer: Wolters Kluwer; 2018.
6.
Legemaate J. De betekenis van het medisch tuchtrecht voor de kwaliteit van zorg. NJB 2021;96:1509.
7.
Naber JMM, De Roode RP. Taakherschikking: wat is het en hoe kan het schaarste in de zorg helpen tegengaan? TvGR. 2022;46:420.
8.
RVS. ‘De B van Bekwaamheid – naar een toekomstbestendige Wet BIG’, Den Haag: Raad voor Volksgezondheid en Samenleving, 2019.
9.
Sijmons JG, Woestenburg NOM, et al. Tweede evaluatie Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg. Den Haag: ZonMW 2013.
10.
Steen S. Wijzigingen in Wet BIG, Journaal Ggz en Recht 2019/3.
11.
Van Meersbergen DYA. Specialisme en artikel-3-beroepen, in: Van Meersbergen DYA, De Die M, et al. (red). Beroepenwetgeving gezondheidszorg 2012/2013. Den Haag: Boom Uitgevers, 2012.
Metagegevens
Titel
Beroepenwetgeving in de zorg
Auteurs
Prof. mr. A. C. Hendriks
Prof. mr. dr. M. P. Sombroek van Doorm
Copyright
2024
Uitgeverij
BSL Media & Learning
Boek
Leerboek Gezondheidsrecht

Print ISBN: 978-90-368-3018-8

Elektronisch ISBN: 978-90-368-3019-5

Copyright: 2024

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-3019-5_11