7. Belangen van derden: medische verklaringen, keuringen en adviezen

Soms geeft een arts een verklaring op niet-medische gronden af, bijvoorbeeld over iemands karakter of over de vraag of iemand wel of niet een goede ouder is; ook deze verklaring wordt een medische verklaring genoemd.

Als Bijlage 1 bij deze Richtlijnen is het zogenoemde weigeringsbriefje opgenomen. Deze folder kunnen behandelend artsen aan hun patiënten geven die om een medische verklaring verzoeken. De patiënt heeft wel recht op een afschrift van zijn medische gegevens, art. 7:456 BW (WGBO); zie H. 2.

CTG 5 februari 2002, Stct. 2002, 38.

CTG 30 augustus 2012, LJN: YG2308; Zie ook RT Amsterdam 10 augustus 2010, Med Contact 2011;66:44-6, LJN: YG0506.

Sinds juli 2010 wordt aan de vreemdeling voor aanvang van de asielzoekersprocedure een medisch onderzoek aangeboden om in een vroeg stadium medische behandeling te kunnen starten (Wijziging van het Vreemdelingenbesluit 2000, Stb. 2010, 244). Dit onderzoek wordt alleen uitgevoerd als de vreemdeling daarvoor schriftelijk toestemming heeft gegeven. Nu dit onderzoek primair wordt uitgevoerd met het oog op medisch behandeling en niet met het oog op de beoordeling van het asielverzoek is hier geen sprake van een medisch keuring.

CTG 19 januari 2006, Med Contact 2006;61:408-10; Stct. 2006, 17, p. 10 (nadere informatie nodig); CTG 13 september 2007, Stct. 2007, 177, p. 18 (nadere informatie niet nodig).

De informatie uit het landeninformatiesysteem is afkomstig van International SOS en van vertrouwensartsen uit de landen waarnaar wordt uitgewezen.

CTG 29 juni 2006, TvGR 2006/39; Stct. 2006, 130, p. 14.

Bloemen EJJM, Legemaate J, Gilhuis HJ, de Boo M. Medische advisering in vreemdelingenzaken onder de maat. Med Contact 2010;65:2596-8.

CTG 7 april 2007, Stct. 2009, 90. Overigens is het opmerkelijk dat het CTG geen aandacht heeft voor het feit dat de behandelaren een geneeskundige verklaring hadden afgegeven (niet alleen feitelijke informatie maar ook een oordeel) terwijl dat in beginsel niet is toegestaan.

CTG 18 september 2012, LJN: YG2334. Zie ook CTG 27 april 2010, LJN: YG0250: ook in deze casus behoefde de BMA-arts geen gerede twijfel te hebben die nader onderzoek of melding in de adviezen noodzakelijk maakte.

CTG 21 juni 2012, LJN: YG2149.

CTG 15 mei 2012, LJN: YG2029.

Art. 1a WMK.

Het Protocol Verzekeringskeuringen (2011) is te raadplegen via www.​verzekeraars.​nl.

Besluit aanstellingskeuringen, Stb. 2001, 597 en Stb. 2006, 674; Besluit klachtenbehandeling aanstellingskeuringen, Stb. 2001, 598. Beide Besluiten zijn in 2012 gewijzigd Stb. 2012, 437) en op 1 oktober 2012 in werking getreden (Stb. 2012, 436).

Art. 2 WMK.

Art. 4 WMK. Behalve specifieke regels voor aanstellingskeuringen zijn in dit artikel een aantal keuringsverboden opgenomen voor verzekeringen die gerelateerd zijn aan de dienstbetrekking (bijvoorbeeld een pensioenvoorziening of een aanvullende arbeidsongeschiktheidsverzekering).

Dit hoeft niet elke keer maar slechts eenmalig als het gaat om één bepaalde functie en de omstandigheden ongewijzigd zijn. Verder is advisering niet verplicht als een categorale wettelijke regeling een aanstellingskeuring voorschrijft en in die regeling de inhoud en de rechtmatigheid van de keuring zijn geregeld.

De arts moet als bedrijfsarts zijn ingeschreven in een erkend specialistenregister als bedoeld in art. 14 van de Wet BIG, art. 3 lid 1 en art. 1 sub b Besluit aanstellingskeuringen.

Op de website van de Commissie Klachtenbehandeling Aanstellingskeuringen (www.​aanstellingskeur​ingen.​nl) zijn de oordelen van de Klachtencommissie terug te vinden. Ook door de Klachtencommissie uitgebrachte adviezen en aanbevelingen alsmede de jaarverslagen zijn daarop gepubliceerd.

CKA 14 juli 2008, TvGR 2008/45.

CKA 7 februari 2006-01. De casus heeft ook geleid tot een tuchtrechtelijke procedure: de bedrijfsarts in opleiding die de keuring niet wilde uitvoeren was in haar professionele autonomie geschonden door het optreden van haar leidinggevende, tevens bedrijfsarts in opleiding die het eerst met haar eens was maar later vond dat de keuring wel was toegestaan (RT Zwolle 5 april 2007, nr. 2006/110).

CKA-advies 2011-14.

CKA Jaarverslag 2011, p. 8-9.

Evenmin hoefde een sollicitant tijdens zijn sollicitatiegesprek te vermelden dat hij besmet was met hiv, omdat deze besmetting niet was aan te merken als een wezenlijke beperking voor de functie van kapper. Er was geen sprake van een dringende reden voor ontbinding van de arbeidsovereenkomst; Kantonrechter Utrecht 28 januari 2005, NJ Feitenrechtspraak 2005, 188.

Zie Kalkman-Bogerd LE, Kalkman WMA. Tekst & Commentaar Gezondheidsrecht 2011. Art. 4 Wet op de medische keuringen, aant. 2.

Art. 5, 6 en 7 WMK.

Voor levensverzekeringen geldt per 1 oktober 2012 een grens van € 250.000. Voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen geldt vanaf die datum een bedrag van € 36.249 voor het eerste jaar van arbeidsongeschiktheid en voor de daaropvolgende jaren een bedrag van € 24.267 (Stb. 2012, 146 en Stb. 2012, 436). Eens in de drie jaar dienen deze bedragen te worden aangepast. In de praktijk gebeurt dit minder vaak.

Art. 10 WMK.

CMT 3 maart 1994, TvGR 1994/53.

Art. 8 lid 2 WMK.

Art. 5 Besluit aanstellingskeuringen.

Art. 5 Protocol Verzekeringskeuringen (2011). RT Groningen 10 mei 2004, Stct. 2004, 122, p. 18.

Art. 11 WMK.

Art. 8 Protocol Verzekeringskeuringen (2011).

Art. 12 WMK.

Voor verzekeringskeuringen is dit verder uitgewerkt in art. 10 Protocol Verzekeringskeuringen (2011).

Rb. Utrecht 29 juni 1993, KG 1993, 330.

Art. 13 en 14 WMK.

Stb. 2001, 598, gewijzigd in 2012, Stb. 2012, 437 en Stb. 2012, 436.

www.​aanstellingskeur​ingen.​nl.

Hierdoor is art. 13 lid 1 WMK gewijzigd. De mogelijkheid om via zelfregulering een klachtencommissie voor aanstellingskeuringen in te stellen, is vervallen. Tevens is art. 14 WMK gewijzigd: het eerste lid heeft betrekking op het Besluit aanstellingskeuringen en het tweede lid op het Besluit klachtenbehandeling aanstellingskeuringen en de inbreng van de SER. De beide Besluiten zijn ook aangepast. In 2016 zal het Besluit klachtenbehandeling aanstellingskeuringen worden geëvalueerd (Stb. 2012, 146, Stb. 2012, 437 en Stb. 2012, 436).

Stct. 8 januari 2007, 5, p. 22. Stb. 2006, 520, p. 188.

www.​kifid.​nl.

Een bindend advies is mogelijk als in de uitspraak geen bedrag boven de € 250.000 wordt toegewezen en de verzekeraar lid is van het Verbond van Verzekeraars. In andere gevallen geldt een limiet van € 100.000.

De beroepsmogelijkheid bestaat, wanneer het belang van het geschil ten minste € 25.000 beloopt.

Zie Kalkman WMA. Levensverzekering. Derde druk. Deventer: Kluwer; 2013, p. 429-39.

ZonMw. Evaluatie Wet op de medische keuringen. Den Haag; 2001; Kabinetsstandpunt, Kamerstukken II 2001/02, 28172, nr. 1.

ZonMw. Tweede evaluatie Wet op de medische keuringen. Den Haag; 2007; Kabinetsstandpunt, Kamerstukken II 2007/08, 28172, nr. 5.

Stb. 2012, 146 (wijziging WMK); Stb. 2012, 437 (wijziging Besluit aanstellingskeuringen en Besluit klachtenbehandeling aanstellingskeuringen); Stb. 2012, 436 (inwerkingtreding wijzigingen WMK en besluiten).

Art. 464 lid 1 WGBO. Deze bepaling inzake het van toepassing verklaren van de WGBO op situaties waarin geen behandelingsovereenkomst is gesloten, geldt niet alleen voor medische keuringen maar ook voor andere situaties waarin er geen behandelingsovereenkomst is maar wel handelingen op het gebied van de geneeskunst worden verricht. In sommige situaties wordt in andere wetgeving de toepasselijkheid van een bepaling expliciet uitgesloten. Zie bijvoorbeeld de Beginselenwet verpleging terbeschikkinggestelden (art. 19 en 20) en de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen (art. 63). Zie verder H. 2.

Art. 464 lid 2 sub a WGBO.

Voor keuringsgegevens in het kader van een tot stand gebrachte particuliere verzekering geldt een wettelijke bewaartermijn van 7 jaar die waarschijnlijk aanvangt na beëindiging van de verzekering (art. 3:15i jo. art. 2:10 lid 3 BW).

Wijziging WGBO, Stb. 2006, 29, bewaartermijn verlengd tot vijftien jaar.

Wijziging WGBO, Stb. 2006, 29. art. 464 lid 2 sub b WGBO.

Het CTG oordeelde dat aan een ouder blokkeringsrecht toekwam met betrekking tot een over haar uitgebrachte rapportage door een gz-psycholoog en een psychiater aan de Raad voor de Kinderbescherming (RvK), CTG 25 oktober 2011, LJN: YG1446 TvGR 2012/5 m.nt. A Wilken (klacht tegen gz-psycholoog) en CTG 25 oktober 2011, LJN: YG1445 (klacht tegen psychiater).

Wijziging WGBO, Kamerstukken II 2004/05, 30 049, nr. 3, p. 5. HR 26 maart 2004, LJN: AO1330, NJ 2009, 340 (Levob), m.nt. FCB van Wijmen. HR 12 augustus 2005, LJN: AT3477, NJ 2009, 341 (Univé), m.nt. FCB van Wijmen.

Zie voor een kritisch commentaar op de arresten van de Hoge Raad: Kalkman-Bogerd LE, Kalkman WMA, AV&S 2004:207-10 en AV&S 2005:218-22 alsmede Wijmen FCB van (noot 54).

HR 22 februari 2008, LJN: BB3676 en BB5626, NJ 2010, 542. Als van het blokkeringsrecht geen gebruik wordt gemaakt, heeft volgens de HR de opdrachtgever (verzekeraar, rechter) niet alleen recht op het deskundigenbericht maar ook op alle aan de deskundige verschafte medische gegevens. Hoewel dit uit de letter van de wet voortvloeit (art. 464 lid 2 sub b WGBO spreekt over uitslag en gevolgtrekking) brengt de redelijkheid met zich mee dat de informatieverstrekking zich beperkt tot het strikt noodzakelijke (zie ook art. 9 lid 4 sub b Beroepscode voor geneeskundig adviseurs (2011) en art. 3 sub k Medische Paragraaf bij de Gedragscode Behandeling Letselschade (2012). De onderliggende medische gegevens zullen in veel gevallen niet aan die voorwaarde voldoen en zouden dan niet mogen worden verstrekt.

Art. 14 lid 6 Arbeidsomstandighedenwet, Art. 74 lid 4 Wet SUWI. Art. 457 (geheimhouding) en 464 lid 2 sub b (blokkeringsrecht) WGBO zijn op deze situaties niet van toepassing.

Zie Hof Amsterdam 28 juni 2011, LJN: BR5290, NJ 2011, 377: het blokkeringsrecht geldt niet indien sprake is van een deskundigenbericht ter vaststelling van een aanspraak op grond van een gesloten arbeidsongeschiktheidsverzekering.

Wijziging WGBO, Kamerstukken II 2004/05, 30049, nr. 3, p. 4.

Art. 7:629 lid 1 BW.

Art. 14 lid 8 en art. 13 lid 5 en 6 Arbeidsomstandighedenwet.

RT Eindhoven 2 mei 2011, LJN: YG1074.

RT Eindhoven, 25 april 2007, Stct. 2007, 152 (berisping).

RT Zwolle, 15 november 2007, TvGR 2008/23 (waarschuwing).

RT Zwolle, 1 februari 2007, Stct. 2007, 59; TvGR 2007/16 (klacht gegrond maar geen maatregel, wegens ontbreken van duidelijke gedragsregel. RT Zwolle heeft deze gedragsregel nu geformuleerd).

CTG 24 juli 2012, LJN: YG2255.

Art. 7:611 BW.

Zie tevens CTG 27 maart 2012, LJN: YG1945: het door de bedrijfsarts uitgevoerde lichamelijke onderzoek stond niet in verhouding tot de door werkneemster geuite klachten over een burn-out.

CTG 27 maart 2012, Med Contact 2012;67:1230-3; LJN: YG1940.

Art. 7:629 lid 3 sub d BW.

Art. 7:629 lid 3 sub b BW.

Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA, Stb. 2005, 572 en 573). Met ingang van 2006 vervangt deze wet de WAO. De wet gaat gelden voor werknemers die op of na 1 januari 2004 ziek zijn geworden. De wet geldt niet voor bestaande WAO’ers. In de WIA zijn voor de verzekerde verplichtingen opgenomen om mee te werken aan onderzoek en behandeling, art. 27, 28 en 29 WIA.

CTG 17 december 2002, TvGR 2003/27.

CTG 5 september 2002, TvGR 2002/75.

CTG 1 september 2011, LJN: YG1335, Med Contact 2011;66:3044-7.

Beroepscode voor bedrijfsartsen (NVAB 1989); KNMG-Code Gegevensverkeer en samenwerking bij arbeidsverzuim en reïntegratie (2006); KNMG-Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens (2010); Beroepscode voor geneeskundig adviseurs (2011); UWV Richtlijn Beheer gegevens vallend onder het medisch beroepsgeheim van de verzekeringsarts (2010); Tijdelijk instituut voor coördinatie en afstemming (1996) standaard Communicatie met behandelaars.

Arbeidsrelevante aandoeningen zijn aandoeningen van psychische of somatische aard die al of niet veroorzaakt worden door het werk, maar in alle gevallen het functioneren op het werk nadelig beïnvloeden.

Leidraad Verwijzen door de bedrijfsarts (NVAB 2004).

CTG 30 september 2008, Stct. 2008, 212.

De Leidraad Aanstellingskeuringen is te vinden op de website www.​aanstellingskeur​ingen.​nl onder Regelgeving.

In de Leidraad Aanstellingskeuringen, p. 118 en 120, wordt gesproken over ondersteunend personeel/personeel dat de bedrijfsarts bijstaat.

Leidraad Aanstellingskeuringen (2005), p. 120.

Of voor deze rapportage ook het blokkeringsrecht geldt, is niet duidelijk. Wellicht is dit naar analogie van de rechtspraak over deskundigenrapportages in aansprakelijkheidszaken mogelijk. Zie ▶ par. 7.3.5.

KNMG. Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens (2010), par. 3.​11; KNMG-Code gegevensverkeer en samenwerking bij arbeidsverzuim en reïntegratie, Deel B par. 6.

CTG 13 september 2007, Stct. 2007, 183; Med Contact 2007;62:2086-7 en CTG 13 september 2007, Stct. 2007, 183; TvGR 2008/4 (opvragen informatie bij bedrijfsarts door verzekeringsarts in opleiding zonder toestemming van betrokkene eveneens toegestaan).

Art. 7:629 BW.

Wet verlenging loondoorbetalingsverplichting bij ziekte 2003, Stb. 2003, 555.

Art. 2 lid 2 Regeling procesgang eerste ziektejaar.

Stct. 2002, 60, p. 11.

RT Zwolle 8 maart 2012, LJN: YG1834.

KNMG-Code gegevensverkeer en samenwerking bij arbeidsverzuim en reïntegratie (2006), Deel B, par. 3.

NRC Handelsblad 2 april 2009.

CTG 22 januari 2002, TvGR 2002/23.

Art. 64 WIA.

Art. 65 WIA.

Art. 25 lid 5 WIA.

Art. 54 Wet SUWI.

RT Groningen 8 december 2003, Stct. 2004, 33.

NRC Handelsblad 7 juni 2005.

Wijziging WGBO, Stb. 2006, 29.

Art. 457 WGBO.

In Deel B, par. 4, p. 9-10 van deze Code. Er wordt gesproken over een arbodomein met een functioneel leider, meestal de bedrijfsarts.

Art. 7:629a lid 4 BW.

De KNMG adviseert behandelaren alleen met gerichte toestemming van betrokkene informatie te verstrekken (KNMG-Richtlijn inzake het omgaan met medische gegevens, 2006).

Art. 8:48 Awb.

De Jong gaat er in zijn preadvies van uit dat de bepaling in zijn geheel geen grond biedt voor gegevensverstrekking zonder toestemming; Jong EJC de. Het beroepsgeheim en derdenbelangen. In: Veen EB van, Jong EJC de, Kastelein WR. Het beroepsgeheim. Continuïteit en verandering. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht 2004. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2004, p. 119.

Art. 74 lid 4 Wet SUWI.

Bedrijfsartsen en arbodiensten in art. 54 lid 3; re-integratiebedrijven in art. 54 lid 7 Wet SUWI.

UWV Richtlijn Beheer gegevens vallen onder het medisch beroepsgeheim van de verzekeringsarts (2010), art. V 17.3 en art. V 18.1.

KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens (2010), par. 3.​11.

CTG 13 september 2007, Stct. 2007, 183; TvGR 2008/4; CTG 30 september 2008, Stct. 2008, 412. zie ook ▶ par. 7.4.3 onder ‘Bedrijfsarts en ziekteverzuimbegeleiding’.

UWV Richtlijn Beheer gegevens vallen onder het medisch beroepsgeheim van de verzekeringsarts (2010), art. I.5; KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens (2010), par. 3.​10; KNMG-Code Gegevensverkeer en samenwerking bij arbeidsverzuim en reïntegratie (2006), Deel B par. 5.

CRvB 29 september 2004, Med Contact 2005;60:944-5.

Art. 74 Wet SUWI.

UWV Richtlijn, art. III 14 en art. III 15.

UWV Richtlijn, par. III. IV en V.

CTG 11 mei 2010, LJN: YG0274. De minister van VWS wil het melden van fraude wettelijk regelen (Kamerstukken II 2012/13, 33400 XVI, nr. 129).

Art. 8:42 Awb.

Art. 8:48 Awb.

UWV Richtlijn Beheer gegevens vallend onder het medisch beroepsgeheim van de verzekeringsarts (2010), art. V 20.2.

Paragraaf 12.2, art. 103-110 WIA (Bijzondere bepalingen in verband met medische beschikkingen).

Art. 105 WIA. Zie ook: Jong EJC de. Het beroepsgeheim en derdenbelangen. In: Veen EB van, Jong EJC de, Kastelein WR. Het beroepsgeheim. Continuïteit en verandering. Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht 2004. Den Haag: Sdu Uitgevers; 2004, p. 116-8, voor een uitgebreide bespreking van de medische-besluitenregeling.

In de UWV-richtlijn wordt de tuchtrechtelijke procedure tegen de verzekeringsarts genoemd en ook de civielrechtelijke procedure tegen de verzekeringsarts of het UWV als die betrekking heeft op het handelen van de verzekeringsarts. Bij die laatste procedure wordt in de Richtlijn echter geadviseerd om toch eerst toestemming aan de betrokken werknemer te vragen, UWV Richtlijn art. V 18.2, 19.2 en 20.2.

Art. 7:629a lid 5 BW. Zie ook ▶ par. 7.4.3.

Voor de geneeskundig adviseur in particuliere verzekeringszaken en handelend in opdracht van de aansprakelijkheidsverzekeraar via art. 464 WGBO; voor de geneeskundig adviseur van de belangenbehartiger rechtstreeks op grond van art. 446 lid 1 WGBO.

Tenzij het een keuring betreft in verband met een aansprakelijkheidsverzekering. In dat geval is het blokkeringsrecht wel van toepassing, zie ▶ par. 7.3.5.

Beroepscode voor geneeskundig adviseurs werkzaam in particuliere verzekeringszaken en/of personenschade (2011).

Gedragscode Behandeling Letselschade. Deze code uit 2006 is in 2012 aangepast. De beginselen 9 en 12 zijn vervangen door de Medische Paragraaf die als aparte bijlage bij de GBL wordt uitgegeven. Gedragscode Openheid medische incidenten; betere afwikkeling Medische Aansprakelijkheid voor medische fouten uit 2012. Beide gedragscodes zijn te vinden op de website van de Letselschaderaad (voorheen: het Nationaal Platform Personenschade (NPP)), www.​deletselschadera​ad.​nl.

Art. 1 lid 6, art. 3 en 4 lid 1 van de Beroepscode voor geneeskundig adviseurs.

CTG 19 juli 2007, Stct. 2007, 144, p. 19, Med Contact 2007;62:1686-9.

CTG 24 februari 2009, Med Contact 2009;6de asielprocedure. Utrecht4:1082-4. Zie in gelijke zin RT Amsterdam 21 juli 2009, Med Contact 2009;64:1729-31. Het RT legde de medisch adviseur een berisping op, omdat hij voor vergelijkbare feiten al twee keer was gewaarschuwd en omdat hij geen inzicht heeft getoond.

Art. 4 lid 4 Beroepscode voor geneeskundig adviseurs.

CTG 24 februari 2009, Stct. 2009, 46; CTG 21 juni 2012, Stct. 2012, 13101.

Art. 4 lid 3 en lid 4 Beroepscode voor geneeskundig adviseurs.

CTG 31 augustus 2004, 2003.178; Beroepscode voor geneeskundig adviseurs art. 8 lid jo. en art. 9 lid 5. Voor het verstrekken van medische gegevens door de geneeskundig adviseur aan een arbeidsdeskundige in het kader van de vaststelling van de mate van arbeidsongeschiktheid in de zin van de polis van de arbeidsongeschiktheidsverzekering, is gerichte schriftelijke toestemming van betrokkene wel vereist, CTG 11 mei 2010, Stct. 2010, 8868.

De Beroepscode voor geneeskundig adviseurs stelt als voorwaarde dat bij het inwinnen van inlichtingen de vraagstelling doelgericht is en dat alleen informatie die van belang is voor het opstellen van het advies en voor het vormen van zijn oordeel, verzameld wordt (art. 8 lid 2 Beroepscode voor geneeskundig adviseurs).

Art. 12 Protocol Verzekeringskeuringen.

Medische Paragraaf GBL, p. 34.

GOMA toelichting op aanbeveling 14, p. 21-3.

Art. 9 lid 6 Beroepscode voor geneeskundig adviseurs.

GOMA-aanbeveling 14. Tevens zijn in de GOMA aanbevelingen opgenomen over het doen van deskundigenonderzoek, aanbevelingen 17 en 18.

Zie de in ▶ par. 7.3.5 onder ’Aansprakelijkheidsverzekering en blokkeringsrecht’ besproken arresten van de Hoge Raad uit 2008.

Art. 457 lid 2 WGBO.

Art. 9 lid 4 Beroepscode voor geneeskundig adviseurs. In art. 11 van het Protocol Verzekeringskeuringen wordt gesproken over medewerkers die onder verantwoordelijkheid van de geneeskundig adviseur vallen. Eerder werd gebruikgemaakt van het begrip ‘functionele eenheid’.

Art. 21 lid 2 WBP; art. 6.1.9 en 6.1.4 Gedragscode Verwerking Persoonsgegevens Financiële Instellingen, Stct. 2010, 6429. Zie verder Kalkman WMA. Levensverzekering. Derde druk. Deventer: Kluwer; 2013, p. 65-71.