Skip to main content
Top

2009 | Boek

Behandeling van de dwangstoornis bij kinderen en adolescenten

Met het cognitief-gedragstherapeutisch protocol Bedwing je dwang

Auteurs: Else de Haan, Lidewij Wolters

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Boekenserie : Kind en Adolescent Praktijkreeks

insite
ZOEKEN

Over dit boek

Een twaalfjarige jongen die school zo vies vindt dat hij zijn kleren dagelijks wast en zijn schoolspullen niet zonder handschoenen aanpakt. Een zestienjarig meisje dat pas wat kan doen als zij een goede gedachte heeft, en daarom maar vaak niets doet. Een negenjarige jongen die alles drie keer moet aanraken en daar vrijwel de hele dag mee bezig is.

Deze voorbeelden van de dwangstoornis of obsessieve compulsieve stoornis maken duidelijk hoe ingrijpend de angsten en rituelen van deze stoornis kunnen zijn. Niet alleen voor de betrokkene, maar ook voor ouders, broertjes en zusjes. Voor een therapeut is de behandeling van een dwangstoornis vaak een moeizame weg, met veel hobbels en struikelblokken.

Dat cognitieve gedragstherapie, eventueel met medicatie, de bewezen effectieve behandeling voor een dwangstoornis is, is bekend. Toch is die informatie voor de meeste therapeuten niet voldoende. In de dagelijkse praktijk stuiten zij op vele vragen: Hoe pas je exposure en responspreventie toe en welke mogelijkheden zijn er voor cognitieve therapie? Wanneer is medicatie geïndiceerd en wat te doen met een kind of jongere die de afgesproken oefeningen niet uitvoert?

Dr. Else de Haan en drs. Lidewij Wolters bieden in dit praktische boek informatie over de dwangstoornis en over behandelmogelijkheden. Aan de hand van verhelderende voorbeelden bespreken zij de verschillende technieken die bij exposure en responspreventie en bij cognitieve therapie kunnen worden toegepast. Er wordt aandacht besteed aan problemen tijdens de behandeling en mogelijke oplossingen daarvoor. Ook ouders en hoe zij bij de behandeling betrokken kunnen worden, hebben een plaats in dit boek. In het protocol wordt de behandeling sessie per sessie beschreven. Kinderen kunnen tijdens de therapie aan de slag met het bijbehorende werkboek Bedwing je dwang.

Dit boek is verschenen in de Kind en Adolescent Praktijkreeks. Abonnees van de Kind en Adolescent Praktijkreeks ontvangen 15% korting op de afzonderljke delen van de praktijkreeks.

Inhoudsopgave

Voorwerk
Inleiding
Samenvatting
Ritueel gedrag is bij jonge kinderen niet ongewoon. Het bekendste voorbeeld is het lopen over stoeptegels: juist wel of juist niet op de randjes stappen. Maar ook naar bed gaan, eten en afscheid nemen gaan vaak gepaard met ritueel gedrag. Lange tijd was de vrij algemene opvatting dat ritueel gedrag in de vroege jeugd kwalitatief en kwantitatief verschilt van de rituelen van een dwangstoornis. Volgens Evans e.a. (1997) blijkt echter dat er kinderen zijn die al op zeer jonge leeftijd vrijwel niet te beïnvloeden dwangrituelen kunnen hebben.
Else de Haan, Lidewij Wolters
H.1. Wetenschappelijke gegevens
Samenvatting
Voor het vaststellen van een dwangstoornis zijn geen specifieke onderzoeksmethoden voorhanden. Net als bij andere stoornissen kan gebruik worden gemaakt van een gestructureerd klinisch interview, bijvoorbeeld de ADIS (Anxiety Disorder Interview Schedule) (Silverman & Albano, 1996, Nederlandse vertaling Siebelink & Treffers, 2001) of van een of meer gesprekken met de patiënt en een gesprek met de ouders, zoals gebruikelijk is bij kinderpsychiatrisch onderzoek. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van een aantal meetinstrumenten om de ernst van de dwangstoornis vast te stellen.
Else de Haan, Lidewij Wolters
H.2. Diagnostiek
Samenvatting
Dwangrituelen hebben meestal als doel het doen afnemen of het voorkomen van angst. Hoewel het kind geen plezier beleeft aan de dwangrituelen (sommigen haten de dwangrituelen zelfs), zal het toch alles op alles zetten om ze te kunnen uitvoeren. Met de dwangrituelen wordt bereikt dat angst vermindert of zelfs niet optreedt. Dwangrituelen kunnen zo worden opgevat als actief vermijdingsgedrag.
Else de Haan, Lidewij Wolters
H.3. Behandeling
Samenvatting
De huiswerkopdrachten – om vervelende associaties met school te vermijden oefeningen genoemd – zijn een essentieel onderdeel in de behandeling van de dwangstoornis. Zij vormen als het ware de achillespees van de therapeut. Als het kind de oefeningen thuis niet doet en niet blijft doen, zal de behandeling mislukken.
Else de Haan, Lidewij Wolters
H.4. Problemen tijdens de behandeling en mogelijke oplossingen
Samenvatting
Het protocol van de behandeling beslaat 12 tot 16 zittingen. Dit betekent echter niet dat een behandeling dat aantal zittingen in de praktijk zal duren. Bij sommige kinderen zijn de klachten eerder verdwenen, bij anderen moet de behandeling veel langer duren. Het is vaak vrij ingewikkeld wanneer besloten moet worden de behandeling als afgerond te beschouwen.
Else de Haan, Lidewij Wolters
H.5. De behandeling beëindigen
Samenvatting
Dit protocol is geschikt voor de behandeling van kinderen en jongeren met een dwangstoornis. Voor jongere kinderen zijn aanpassingen beschreven. Vanzelfsprekend kunnen deze aanpassingen ook gebruikt worden bij jongeren voor wie de eerst beschreven technieken te ingewikkeld zijn.
Else de Haan, Lidewij Wolters
H.6. Behandelprotocol per sessie
Abstract
Dit protocol is geschikt voor de behandeling van kinderen en jongerenmet een dwangstoornis. Voor jongere kinderen zijn aanpassingen beschreven. Vanzelfsprekend kunnen deze aanpassingen ook gebruikt worden bij jongeren voor wie de eerst beschreven technieken te ingewikkeld zijn.
Else de Haan, Lidewij Wolters
Nawerk
Meer informatie
Titel
Behandeling van de dwangstoornis bij kinderen en adolescenten
Auteurs
Else de Haan
Lidewij Wolters
Copyright
2009
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-313-7975-0
Print ISBN
978-90-313-6008-6
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-7975-0