Top

Tijdschrift voor Psychotherapie

Gepubliceerd in:

01-07-2014 | Artikelen

Behandeling en stigmamanagement bij opzettelijke zelfverwonding

Het smalle pad tussen te veel en te weinig interveniëren

Auteur: Ingrid Van Camp

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 4/2014

Samenvatting

Opzettelijke zelfverwonding wordt gedefinieerd als de intentionele directe beschadiging van het eigen lichaam, zonder bewuste suïcidale intentie. De behandeling varieert van gedwongen opname in een psychiatrische instelling (in het Britse Gemenebest), tot een permissieve aanpak zonder behandeling en uiteenlopende behandelingsmogelijkheden er tussenin. Eerst wordt de gepastheid van de mate van interveniëren besproken in functie van verschillende diagnosen. Het tweede gedeelte van het artikel bespreekt het advies dat door hulpverleners verstrekt wordt aangaande de omgang met wonden en littekens en aangaande de mogelijkheden voor een (gewezen) zelfverwonder om het stigma van een deviante identiteit te vermijden. Een rondvraag bij Belgische hulpverleners bracht aan het licht dat velen onder hen adviseren om littekens te verbergen, terwijl er anderzijds aanwijzingen zijn dat niet-verbergen een teken van herstel is. Aangezien verbergen en smoesjes verzinnen ook kunnen leiden tot de instandhouding van een deviante identiteit, wordt gewezen op meer gepaste vormen van stigmamanagement.

vorige artikel Behandeling van chronische depressie met schematherapie

volgende artikel Cognitieve gedragstherapie bij kinderen en jongeren met een angststoornis: waarom werkt het?

Bateman, A. & Fonagy, P. (2010). Mentalization based treatment for borderline personality disorder. World Psychiatry, 9, 11-15.PubMedCentralPubMed

Boevink, W. & Escher, S. (2001). Zelfverwonding begrijpelijk maken. Ervaringsdeskundigen, onderzoekers en therapeuten aan het woord. Bemelen: Stichting Positieve Gezondheidszorg.

Broers, E. & Lange, J. de (1998). Hulpverlening bij zelfverwonding in de psychiatrie. Achtergronden, verpleegproces en keuzen in de zorg. Utrecht: Trimbos-instituut.

Brown, M.Z., Comtois, K.A. & Linehan, M.M. (2002). Reasons for suicide attempts and nonsuicidal self-injury in women with borderline personality disorder. Journal of Abnormal Psychology, 111, 198-202.PubMedCrossRef

Caldas, M.T., Arcoverde, R.L., Dos Santos, T.F., Lima, M.S., Macedo, L.E. & Lima, M.C. (2009). Condutas autolesivas entre detentas da colônia penal feminina do recife. Psicologia em Estudo, 14, 575-582.CrossRef

Callens, N. (2007). Zelfverwonding bij jongeren. Een gids voor leerkrachten, leerlingenbegeleiders, ouders en vrienden. Antwerpen/Apeldoorn: Garant.

Chapman, A.L., Gratz, K.L. & Brown, M.Z. (2006). Solving the puzzle of deliberate self-harm: the experiential avoidance model. Behaviour Research and Therapy, 44, 371-394.PubMedCrossRef

Conterio, K. & Lader, W. (1998). Bodily harm: the breakthrough healing program for self-injurers. New York: Hyperion.

Crowe, M. & Bunclarck, J. (2000). Repeated self-injury and its management. International Review of Psychiatry, 12, 48-53.

Cumming, S., Covic, T. & Murrell, E. (2006). Deliberate self-harm: have we scratched the surface? Behaviour Change, 23, 186-199.CrossRef

Draijer, N. (2001). Zelfbeschadiging: fenomenologie, achtergronden en behandeling. In W. Boevink & S. Escher (red.), Zelfverwonding begrijpelijk maken. Ervaringsdeskundigen, onderzoekers en therapeuten aan het woord (pp. 91-103). Bemelen: Stichting Positieve Gezondheidszorg.

Erven, A.C.J.M. van (1998). Management van zelfverwondend gedrag in een psychiatrisch ziekenhuis. In P.C.C. Duker & R. Didden (red.), Behandelingsstrategieën bij zelfverwondend gedrag (pp. 117-140). Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum.

Favazza, A.R. (1996). Bodies under siege: self-mutilation and body modification in culture and psychiatry. Londen/Baltimore/Maryland: Johns Hopkins University Press.

Gratz, K.L. & Roemer, L. (2004). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: development, factor structure, and initial validation of the difficulties in emotion regulation scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26, 41-54.CrossRef

Gratz, K.L., Conrad, S.D. & Roemer, L. (2002). Risk factors for deliberate self-harm among college students. American Journal of Orthopsychiatry, 72, 128-140.PubMedCrossRef

Haveman, M.J. & Reijnders, R.J.H.M. (1998). Epidemiologie van zelfverwondend gedrag. In P.C.C. Duker & R. Didden (red.), Behandelingsstrategieën bij zelfverwondend gedrag (pp. 1-26). Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum.

Hodgson, S. (2004). Cutting through the silence: a sociological construction of self-injury. Sociological Inquiry, 74, 162-179.CrossRef

Ingenhoven, T.J.M. (1998). Zelfverwondend gedrag in de psychiatrie, in het bijzonder bij de borderline persoonlijkheidsstoornis. In P.C.C. Duker & R. Didden (red.), Behandelingsstrategieën bij zelfverwondend gedrag (pp. 61-80). Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum.

Klonsky, E.D. (2007). The functions of deliberate self-injury: a review of the evidence. Clinical Psychology Review, 27, 226-239.PubMedCrossRef

Kool, N. (2011). Communicatie en contact maken bij zelfbeschadiging vanuit het perspectief van de psychiatrisch verpleegkundige. Lezing op de Studiedag ‘Snijden in eigen vlees’ op 20 september 2011 te Sint-Jozef, Pittem, België.

Leatham, V. (2005). Aderlating. Over geheimen, zelfverwonding en genezing (herz. dr.). Amsterdam: Forum.

Levenkron, S. (1998). Cutting. Understanding and overcoming self-mutilation. New York/Londen: Norton.

Linehan, M.M. (2002). Dialectische gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis. Theorie en behandeling. Lisse: Swets and Zeitlinger.

Markey, S. (2006). Over de behandeling van aktuaalneurose: een gevalstudie. Psychoanalytische Perspectieven, 24, 379-390.

Milligan, R.J. & Andrews, B. (2005). Suicidal and other self-harming behaviour in offender women: the role of shame, anger and childhood abuse. Legal and Criminological Psychology, 10, 13-25.CrossRef

Nijman, H.L.I. & Campo, J.M.L.G. à (2002). Situational determinants of inpatient self-harm. Suicide and Life-Threatening Behavior, 32, 167-175.PubMedCrossRef

Nock, M.K. (2008). Actions speak louder than words: an elaborated theoretical model of the social functions of self-injury and other harmful behaviors. Applied and Preventive Psychology, 12, 159-168.PubMedCentralPubMedCrossRef

Pembroke, L.R. (2001). Voor onszelf opkomen. In W. Boevink & S. Escher (red.), Zelfverwondingbegrijpelijk maken. Ervaringsdeskundigen, onderzoekers en therapeuten aan het woord (pp. 11-23). Bemelen: Stichting Positieve Gezondheidszorg.

Smith, G., Cox, D. & Saradjian, J. (2004). Vrouwen en zelfbeschadiging. Zelfverminking begrijpen, ermee omgaan, ervan herstellen (herz. dr.). Amsterdam: SWP.

Strong, M. (1998). A bright red scream. self-mutilation and the language of pain. New York: Viking.

Tanghe, A. & Winter, E. de (2004). Biologische psychiatrie: feiten, mythes en vooroordelen. Antwerpen/Apeldoorn: Garant.

Tantam, D. & Whittaker, J. (1992). Personality disorder and self-wounding. British Journal of Psychiatry, 161, 451-464.PubMedCrossRef

Thyssen, L.S. & Van Camp, I. (2014). Non-suicidal self-injury in Latin-America. Salud Mental, 37, in druk.

Van Camp, I. (2012). Heterogeniteit van het ‘snijden in eigen vlees’ ... en haar therapeutische implicaties. In M. Kinet (red.), Zelfverwonding. Psychodynamiek en psychotherapie (pp. 57-74). Antwerpen/Apeldoorn: Garant.

Vandereycken, W. (2010). Reactie op ‘Psychodynamische visie op automutilatie bij borderline persoonlijkheidsstoornis’. Tijdschrift voor Psychiatrie, 52, 599-601.PubMed

Vanheule, S., Verhaeghe, P. & Desmet, M. (2011). In search of a framework for the treatment of alexithymia. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 84, 84-97.

Verhaeghe, P. (1999). Liefde in tijden van eenzaamheid. Drie verhandelingen over drift en verlangen. Leuven/Amersfoort: Acco.

Verhaeghe, P. (2007). Aktuaalpathologie. Hoe luisteren als het spreken niet dragend is? In M. Kinet & W. Vanmechelen (red.), Tussen ruis en storingen ... De golflengte vinden in psychoanalytische therapie (pp. 29-46). Antwerpen/Apeldoorn: Garant.

Verhaeghe, P. (2009). Het einde van de psychotherapie. Amsterdam: De Bezige Bij.

Verhoeven, W.M.A. & Tuinier, S. (1998). Diagnostiek en medicamenteuze behandeling van zelfverwondend gedrag bij verstandelijk gehandicapten. In P.C.C. Duker & R. Didden (red.), Behandelingsstrategieën bij zelfverwondend gedrag (pp. 81-100). Houten/Diegem: Bohn Stafleu van Loghum.

Vertriest, S. (2013). Stigmamanagement na opzettelijke zelfverwonding. Een kwalitatief empirisch onderzoek (ongepubliceerde masterdissertatie). Gent: Universiteit Gent.

Titel: Behandeling en stigmamanagement bij opzettelijke zelfverwonding
Het smalle pad tussen te veel en te weinig interveniëren
Auteur: Ingrid Van Camp
Publicatiedatum: 01-07-2014
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 4/2014
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/s12485-014-0038-8

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 4/2014

Betere behandeling voor lastige lieden. Dag van de Psychotherapie NVP. Amsterdam, 13 december 2013

R.D. Zweig & R.L. Leahy (2012). Treatment plans and interventions for bulimia and binge-eating disorder. New York: Guilford Press, 180 p., $ 35,-

Mijn kuiten als resocialisatieproject

Behandeling van chronische depressie met schematherapie

Bijeenkomsten

Reactie op Derksen