Samenvatting
Deficiëntieziekten ontstaan als gevolg van een tekort aan voedingsstoffen (zie paragraaf Inleiding).
De lever legt een voorraad glycogeen aan (koolhydraten) als reserve (zie paragraaf Overgewicht).
Een overschot aan voedingsstoffen wordt opgeslagen in de vorm van onderhuids vet. In heel ernstige gevallen spreken we van vetzucht (adipositas). Een bijzondere vorm is boulimia nervosa (zie paragraaf Overgewicht).
Een verslechterende voedingstoestand gaat gepaard met ondergewicht en in extreme gevallen met verval van krachten; deze toestand noemen we cachexie (zie paragraaf Ondergewicht).
Anorexia nervosa is een ziekelijke vorm van vermagering (zie Ondergewicht).
Bij een tekort aan koolhydraten gaat het lichaam eiwitten en vetten als brandstof gebruiken, waarbij stoffen vrijkomen die het bloed verzuren (zie paragraaf Tekorten aan brand- en bouwstoffen).
Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen. Een tekort leidt dan ook tot groeistoornissen bij kinderen en tot onder andere bloedarmoede en spierzwakte bij volwassenen (zie paragraaf Tekorten aan brand- en bouwstoffen).
Een vettekort leidt niet snel tot klachten. Een overschot (aan vooral dierlijke vetten) leidt tot een grotere kans op verkalking van de bloedvaten (arteriosclerose) (zie paragraaf Tekorten aan brand- en bouwstoffen).
Per dag verliest het lichaam 1 tot 1,5 liter water via de urine en 0,75 liter water via transpiratie, en ook nog wat water via de uitgeademde lucht: totaal ongeveer 2,5 liter (zie paragraaf Uitdroging).
Uitdroging (dehydratie) kenmerkt zich door dorst en een afname van de urineproductie, wat leidt tot niervergiftiging (uremie) (zie paragraaf Uitdroging).
Tekorten aan vitaminen veroorzaken een aantal specifieke deficiëntieziekten, die we avitaminosen noemen. Voorbeelden (zie paragraaf Tekorten aan vitaminen):
-
tekort aan vitamine A: nachtblindheid;
-
tekort aan vitamine B: beriberi, korsakovsyndroom, pellagra en pernicieuze anemie;
-
tekort aan vitamine C: scheurbuik;
-
tekort aan vitamine D: Engelse ziekte (rachitis);
-
tekort aan vitamine K: problemen met de bloedstolling.
Een tekort aan voedingsvezels leidt tot obstipatie (zie paragraaf Tekort aan voedingsvezels).