13. Autonome zenuwstelsel beïnvloedende en aanverwante farmaca

Het autonome zenuwstelsel bestaat uit een sympathische en een parasympathische component en speelt een belangrijke rol in de regulatie van het fysiologisch evenwicht in het lichaam (homeostase). In de perioperatieve periode wordt dit evenwicht uit balans gebracht door allerlei prikkels. Het doel van de anesthesiologische zorg is in deze periode het autonome zenuwstelsel dusdanig te moduleren, veelal met geneesmiddelen, dat een optimaal evenwicht en stabiliteit worden behouden. In dit hoofdstuk worden deze geneesmiddelen op beknopte wijze besproken.