Skip to main content
Top

2010 | wo | Boek

Als er ‘niets aan de hand’ is

Een oplossingsgerichte methode bij ontkenning van kindermishandeling

Auteurs: Andrew Turnell, Susie Essex

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

insite
ZOEKEN

Over dit boek

De schrijvers van ‘Als er ‘niets aan de hand’ is’ hebben ook in ons land veel succes met hun methode ‘Veilig opgroeien’ (oorspronkelijke titel: ‘Signs of Safety’). In dit tweede boek laten zij zien dat er een weg is uit het ontkenningsdilemma.

Iedere hulpverlener in de jeugdzorg kent het probleem van ontkenning bij ernstige aanwijzingen voor kindermishandeling of seksueel misbruik in gezinnen. Ouders die, geconfronteerd met vermoedens van mishandeling, iedere verdenking van de hand wijzen. In de praktijk leidt dit vaak tot een vruchteloos meningsverschil tussen gezin en hulpverleners, gevolgd door uithuisplaatsing van het kind en uiteen vallen van het gezin. Een uit nood geboren situatie die geen van de betrokkenen eigenlijk wenst.

Het is echter mogelijk gezinnen op een verantwoorde manier bij elkaar te houden of te herenigen. De discussie over wie precies wat gedaan heeft, maakt plaats voor de vraag: hoe kunnen we voortaan zorgen dat de kinderen in het gezin veilig zijn.

De achterliggende gedachte – de aandacht vooral op de toekomst richten – lijkt simpel, maar betekent in de praktijk hard werken, zo stellen de auteurs. Ze illustreren dit aan de hand van vele uit het leven gegrepen voorbeelden en geven, stap-voor-stap, een concrete leidraad hoe dit in de praktijk gebracht kan worden. Zo laten zij overtuigend zien dat de Signs of Safety-benadering rond ontkenningszaken ook een dankbare ervaring is. Gezinnen en hun netwerk gaan aan de slag met een eigen, op maat gemaakt veiligheidsplan, haast altijd met succes.

Dit boek is bedoeld voor hulpverleners van Jeugdzorg en de Kinderbescherming en kwam tot stand op initiatief van TNO Kwaliteit van leven en met een bijdrage van Stichting Kinderpostzegels Nederland.

Inhoudsopgave

Voorwerk
1. Een andere kijk op ‘ontkenning’
Abstract
Stel, je bent maatschappelijk werker Jasmina, je zit al geruime tijd in een team voor jeugdzorg en je krijgt te maken met een gezin dat bestaat uit Jack, een 42-jarige makelaar, Janny, 39 jaar en parttimemedewerkster bij een kinderdagverblijf, en hun dochter Rozemarijn, die nu zeventien en half is. Rozemarijn heeft een baby van acht maanden, Robert. (Dit is niet het scenario van een echt bestaand geval, maar is op basis van onze ervaringen met een aantal vergelijkbare zaken bedacht als een typisch voorbeeld van ‘ontkenning’.)
Andrew Turnell, Susie Essex
2. Een overzicht van het resoluut oplossingsgerichte model
Abstract
Dit hoofdstuk is bedoeld als een synopsis van het resoluut oplossingsgerichte behandelmodel. Dit totaaloverzicht biedt een kader waarbinnen alle fasen in het zoeken naar een oplossing die in de volgende hoofdstukken uitgebreid besproken worden beter te begrijpen zijn. We zullen opnieuw het voorbeeld van Rozemarijn, Janny en Jack aanhalen en elke fase nader illustreren door kort te beschrijven hoe wij het toepassen van deze benadering in deze zaak voor ons zien.
Andrew Turnell, Susie Essex
3. Theoretische en praktische uitgangspunten van de resoluut oplossingsgerichte methode
Abstract
Constructieve werkrelaties tussen de hulpverleners en de gezinsleden en tussen de hulpverleners onderling vormen de kern van een effectieve aanpak van kindermishandeling of seksueel misbruik. Een veelheid aan theoretische bespiegelingen en onderzoek houdt ons voor dat het beste resultaat voor kwetsbare kinderen ontstaat wanneer zulke constructieve relaties werkzaam zijn (zie Reder et al., 1993; Department of Health, 1995; MacKinnon, 1998; Walsh, 1998; Cashmore, 2002; Trotter, 2002).
Andrew Turnell, Susie Essex
4. Het begin: voorbereiding en werkrelatie
Abstract
In dit hoofdstuk gaan we na hoe een begin kan worden gemaakt met het resoluut zoeken naar een oplossing. In het eerste deel staat de voorbereiding centraal: de hulpverleners en vervolgens het gezin goed informeren. Het tweede deel beschrijft hoe een goede werkrelatie kan worden opgebouwd met de belangrijkste leden van het gezin wanneer besloten is om met het resoluut oplossingsgerichte programma in zee te gaan.
Andrew Turnell, Susie Essex
5. Naar één gezamenlijk verhaal ‘in woord en beeld’
Abstract
Het grootste dilemma voor hulpverleners bij een ACADE-geval is meestal dat zij een manier moeten vinden om met het gezin en zijn netwerk over de ernst van de problemen te praten, terwijl de vermoedelijke of mogelijke dader de wijze waarop het volgens de hulpverleners is gebeurd tegenspreekt.
Andrew Turnell, Susie Essex
6. Een goed ingelicht veiligheidsnetwerk opbouwen rond het gezin
Abstract
De totstandkoming van het document in woord en beeld vormt een duidelijke demonstratie voor jeugdzorg en kinderbescherming dat het directe gezin een gemeenschappelijk, door de hulpverlening onderschreven inzicht heeft in de problemen. De volgende stap bij het resoluut zoeken naar een oplossing houdt in dat met het document in woord en beeld een breed netwerk van mensen wordt geïnformeerd die dicht bij het gezin staan. Zodra er een goed ingelicht netwerk is, kunnen deze mensen vervolgens een actieve rol gaan spelen om de veiligheid van de kinderen te waarborgen en de mogelijke dader te beschermen tegen toekomstige misverstanden of beschuldigingen.
Andrew Turnell, Susie Essex
7. Richtlijnen voor veiligheid in het gezin: naar een defi nitief gezinsveiligheidsplan
Abstract
Elk aspect van de resoluut oplossingsgerichte benadering is bedoeld om een situatie tot stand te brengen waarin de hulpverleners met het gezin en zijn netwerk een concreet, gedetailleerd veiligheidsplan kunnen samenstellen dat ingaat op de ernst van de mishandeling. Als het document in woord en beeld af is en wanneer daarmee een netwerk van mensen rond het directe gezin is geïnformeerd, dan markeert dat het moment voor de eerste belangrijke stappen om het contact onder toezicht tussen de vermeende dader en de kinderen te laten toenemen. Zodra dit punt is bereikt, gaat de resoluut oplossingsgerichte behandelaar samen met het gezin en zijn netwerk een werkbaar gezinsveiligheidsplan opstellen, zodat iedereen er vertrouwen in heeft dat de kinderen veilig zijn en de vermeende dader beschermd wordt tegen toekomstige beschuldigingen.
Andrew Turnell, Susie Essex
8. Een hypothetisch geval: een gezin dat hetzelfde maar toch anders is
Abstract
In gevallen waarbij verklaringen van vermeend misbruik worden betwist, zullen jeugdzorg en kinderbescherming meestal een plan opstellen met als belangrijkste uitspraak een stelling als: ‘De ouders moeten laten zien dat zij begrijpen wat de aanleiding voor deze beschuldigingen is en wat voor dynamiek er speelt in situaties waar kinderen worden mishandeld of seksueel worden misbruikt, voordat hereniging kan worden overwogen.’ Dit is vaak een aanzienlijk struikelblok om met de zaak verder te komen, want terwijl de beschuldigingen van misbruik worden betwist, is het meestal onzeker hoe dit doel kan worden bereikt. In dit hoofdstuk beschrijven we hoe de resoluut oplossingsgerichte methode dit doel tracht te realiseren.
Andrew Turnell, Susie Essex
9. Een gezinsveiligheidsplan opstellen en bewaken
Abstract
In dit hoofdstuk zullen we nagaan hoe de resoluut oplossingsgerichte behandelaar samen met het gezin en zijn netwerk de voorlopige richtlijnen in een defi nitief veiligheidsplan vertaalt. Het opzetten van een defi nitief veiligheidsplan begint serieuze vormen aan te nemen wanneer de gezinsleden die het huis uit zijn geweest (hetzij kinderen hetzij een ouder) voor het eerst weer thuis blijven slapen. Dit is een kritisch moment in het proces van hereniging: het is op dat moment dat het geschikt maken van de veiligheidsregels voor de woonsituatie thuis centraal komt te staan in de plannen. We beschrijven eerst hoe wij gewoonlijk tot een defi nitief veiligheidsplan komen en lichten dat vervolgens toe aan de hand van twee verschillende situaties.
Andrew Turnell, Susie Essex
10. De weg vinden in complex terrein
Abstract
Het is nooit gemakkelijk om een intieme relatie door een periode van problemen te loodsen. Wanneer die problemen ook nog vermoedens van kindermishandeling en een ‘ontkenningsdiscussie’ met jeugdzorg en kinderbescherming omvatten, worden de problemen op relationeel gebied enorm. We zijn dit boek begonnen met een citaat van de dichteres, pottenbakster en pedagoge M.C. Richards (1996, p. 119): ‘De wereld zal veranderen wanneer we ons hem anders kunnen voorstellen en, als een kunstenaar, actief werken aan het scheppen van nieuwe sociale vormen.
Andrew Turnell, Susie Essex
Nawerk
Meer informatie
Titel
Als er ‘niets aan de hand’ is
Auteurs
Andrew Turnell
Susie Essex
Copyright
2010
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Elektronisch ISBN
978-90-313-7987-3
Print ISBN
978-90-313-7986-6
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-7987-3