Top

Gepubliceerd in:

2011 | OriginalPaper | Hoofdstuk

1. Algemene infectieleer

Auteur : D. M. Voet

Gepubliceerd in: Infectiepreventie van A tot Z

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Casus

In 1846 werd in Londen de eerste operatie onder ‘narcose’ uitgevoerd met behulp van inhalatie van ether. De (heup)operatie zou worden uitgevoerd door de beroemde chirurg Liston en belangstellende studenten mochten de operatie bijwonen. Onder hen bevond zich de 19-jarige Joseph Lister die eigenlijk letteren studeerde, maar die in zijn vrije tijd vaak in de medische faculteit te vinden was.

Nadat de narcose was toegediend, betrad de chirurg de zaal. Hij droeg een vuile jas met een (zeer) vuil schort eroverheen. De jonge Lister gruwde ervan. De chirurg deed zorgvuldig zijn werk omdat hij meer tijd kon nemen dan wanneer de patiënt niet verdoofd was geweest. De operatie slaagde uitstekend en de patiënt had zowaar niets gevoeld. Triomfantelijk nam de chirurg afscheid en de patiënt werd naar de (overvolle en vieze) patiëntenzaal teruggebracht.

Na enkele weken overleed de patiënt helaas aan een ernstige wondinfectie…

volgende hoofdstuk Infectieziekten in de tandarts - praktijk

acuut

heftig en in korte tijd ontstaan

aërogeen

via de lucht overdraagbaar

aërosol

onzichtbare fijne nevel die gevormd wordt bij het gebruik van gekoeld roterend instrumentarium en ultrasone tandsteen apparatuur; aërosol bestaat doorgaans uit microfijne water-, bloed-en speekseldruppeltjes en kan urenlang in de lucht blijven zweven

allergeen

materiaal dat allergie kan veroorzaken

allergie

overgevoeligheidsreactie (‘doorgeslagen’ afweerreactie)

antigeen

lichaamsvreemde stof

antilichaam (antistof)

door het lichaam aangemaakt verdedigingseiwit tegen een bepaalde binnendringer

antisepsis

werkwijze die erop gericht is besmetting met micro-organismen te voorkomen

aspecifieke afweer

afweerreactie die ongeacht de aard van het letsel of de besmetting in werking treedt; er bestaat daarbij onderscheid tussen cellulaire afweer en humorale afweer (op basis van chemische stoffen)

causale therapie

behandeling die erop gericht is de oorzaak van de ziekte of ontsteking aan te pakken

chronisch

mild en lange tijd bestaand

congenitaal

via de placenta overdraagbaar van de moeder op het ongeboren kindje

conserveren

bewerking die de groei van micro-organismen remt; de groei wordt nadrukkelijk niet gestopt zodat er altijd een laatste gebruiksdatum in acht genomen moet worden

contaminatie

besmetting

curatieve therapie

behandeling om een bestaande ziekte of ontsteking te genezen (causale therapie)

desinfecteren

ontsmetten, onschadelijk maken van micro-organismen

drager

persoon die levende ziektekiemen bij zich draagt en bij wie (nog) geen ziekteverschijnselen zijn opgetreden; het is daarom niet altijd bekend dat die persoon een besmettingsbron is

enteraal (oraal)

via het maag-darmkanaal overdraagbaar

gastheer

een persoon of organisme dat besmet is met een micro-organisme. Een gastheer heeft niet altijd voordeel van deze samenlevingsvorm

hematogeen

via bloedcontact overdraagbaar

iatrogeen

door medisch handelen veroorzaakt (bijvoorbeeld een bijwerking van een medicijn)

immuniteit

het vermogen van het lichaam om afweercellen tegen een bepaalde ziekteverwekker in omloop te houden zodat bij hernieuwd contact reeds afweer tegen de ziekteverwekker aanwezig is; de ziektekiemen krijgen daardoor niet de kans een ziekte te veroorzaken

incubatietijd

tijd die verstrijkt tussen besmetting en het uitbreken van ziekteverschijnselen, ook wel: de tijd die nodig is om voldoende ziektekiemen aan te maken

kruisbesmetting

indirecte besmetting door gebruik van gecontamineerd instrumentarium

letaal

dodelijk

preventieve therapie

maatregelen die erop gericht zijn om de overdracht en vermenigvuldiging van schadelijke micro-organismen te beperken

porte d‘entrée

plaats op of in het lichaam waar micro-organismen kunnen binnendringen en een ziekte kunnen veroorzaken

smeercontaminatie

indirecte besmetting via oppervlakken en gebruiksvoorwerpen

specifieke afweer

afweerreactie die gericht is tegen één bepaalde binnendringer; met behulp van memory cells is het lichaam in staat om informati over de binnendringer te bewaren

subklinisch

ziekteverloop zonder merkbare verschijnselen

symptomatische

behandeling die verlichting geeft van de verschijnselen van ziekte

therapie

of ontsteking, bijvoorbeeld pijn of jeuk, zonder daarbij de oorzaak aan te pakken

toxine

ziekmakende gifstof die geproduceerd wordt door bepaalde soorten bacteriën

vector

voorwerp of materiaal dat onderdeel is van de besmettingsroute van een micro-organisme

virulentie

aanvalskracht van een micro-organisme

Titel: Algemene infectieleer
Auteur: D. M. Voet
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Infectiepreventie van A tot Z
Print ISBN: 978-90-313-8742-7

Elektronisch ISBN: 978-90-313-8743-4

Copyright: 2011
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-8743-4_1

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Casus

Log in om toegang te krijgen