Top

Gepubliceerd in:

01-06-2014

Alcohol- en drugsgebruik onder mensen met een licht verstandelijke beperking

Auteurs: Alice Hammink, MSc, Dr. ir. Carola Schrijvers, Prof. dr. Dike van de Mheen

Gepubliceerd in: Verslaving | Uitgave 2/2014

Samenvatting

Door middel van kwalitatief onderzoek is de aard van het middelengebruik (alcohol en drugs) onder mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) in kaart gebracht. We interviewden professionals (N = 14) en cliënten (N = 5) in de Rotterdamse verslavingszorg, LVB-zorg en maatschappelijke opvang. Middelengebruik onder jongeren en volwassenen met een licht verstandelijke beperking kan ernstiger gevolgen hebben dan middelengebruik onder hun leeftijdsgenoten met een normale intelligentie. Het middelengebruik heeft negatieve gevolgen voor verschillende leefgebieden, onder andere als het gaat om dagbesteding of werk, het sociale netwerk en de financiële situatie. Daarnaast laten de resultaten zien dat risicofactoren voor problematisch middelengebruik vaker voorkomen onder deze groep. Adolescenten met een LVB gebruiken voornamelijk cannabis en minder vaak alcohol, terwijl volwassenen met een LVB vooral alcohol gebruiken. Middelengebruik begint vaak onder invloed van de sociale omgeving, terwijl bij continuering van gebruik tevens het vergeten van problemen of zelfmedicatie een rol speelt. Kennis is nodig voor het ontwikkelen van een goed hulpaanbod voor mensen met problematisch middelengebruik en een LVB.

vorige artikel Met vallen en opstaan: alcohol aanpakken op de spoed

volgende artikel Nicotineverslaving bij een patiënt met schizofrenie

Zie http://www.aaidd.org.

Deze onderzoeksresultaten maken deel uit van een groter onderzoek naar LVB en middelengebruik in de regio Rotterdam. Het IVO voert dit onderzoek uit in opdracht van stichting De Vraagbaak en Pameijer.

MEE Rotterdam ondersteunt mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking, en verwijst mensen door naar de juiste zorg en begeleiding.

(L)VG-zorg staat voor (licht) verstandelijk gehandicaptenzorg.

De namen in de casusbeschrijvingen zijn gefingeerd vanwege de privacy van de geïnterviewde personen.

Zie http://www.webwinkeltactus.nl/webshop/product/bekijk/id/37.

American Association on Intellectual and Developmental Disabilities (2014). Website: http://www.aaidd.org.

Barendregt, C. , Schrijvers, C. , Baars, J. & Mheen, D. van de (2011). Zorg voorzwerf-jongeren met ernstige problematiek. Onderzoek naar de aansluiting tussen de zorgvraag en zorgaanbod in Rotterdam. Rotterdam: IVO Instituut voor Onderzoek naarLeefwij-zen en Verslaving.

Barrett, N. & Paschos, D. (2006). Alcohol-related problems in adolescents and adults with intellectual disabilities. Current Opinion in Psychiatry, 19, 481-485 (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16874120).PubMedCrossRef

Bransen, E. , Schipper, H. , Mutsaers, K. , Haverman, M. & Blekman, J. (2008). Aard en omvang van middelengebruik bij licht verstandelijk gehandicapte jongeren. Een eerste verkenning bij jongeren zelf en hun begeleiders. Utrecht: Trimbos-instituut.

Christian, L. & Poling, A. (1997) Drug abuse in persons with mental ratardation: a review. American Journal on Mental Retardation, 102, 126-136.CrossRef

Clerkx, M. & Trentelman, M. (2007). Van kei en eik. Over de behandeling van verslaving bij volwassen mensen met een licht verstandelijke handicap. Met het oog op behandeling. Effectieve behandeling van gedragsstoornissen bij mensen met een licht verstandelijke beperking. Amersfoort: Landelijk Kenniscentrum LVG/Expertisecentrum.

Cocco, K. & Harper, D. (2002). Substance use in people with mental retardation: a missing link in understanding community outcomes ? Rehabilitation Counseling Bulletin, 46, 34-41.CrossRef

Didden, R. , Embregts, P. , Toorn, M. van der & Laarhoven, N. (2009). Substance abuse, coping strategies, adaptive skills and behavioral and emotional problems in clients with mild to borderline intellectual disability admitted to a treatment facility: a pilot study. Research in Developmental Disabilities, 30, 927-932 (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19217753).

Dijkstra, M. & Bransen, E. (2010). Middelengebruik bij volwassenen met een licht verstandelijke beperking. Een verkennend onderzoek. Utrecht: Trimbos-instituut.

Dowling, S. , Hubert, J. , White, S. & Hollins, S. (2006). Bereaved adults with intellectual disabilities: a combined randomized controlled trial and qualitative study of two community-based interventions. Journal of Intellectual Disability Research, 50, 277-287. (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16507032).

Haan,, K. de. , Wielenga, F. & Meijel, B. van (2012). Leefstijltraining-PLUS. Handleiding voor de trainers. Alkmaar: Hogeschool InHolland.

Kepper, A. , Monshouwer, K, Dorsselaer, S. van & Vollebergh, W. (2011). Substance use by adolescents in special education and residential youth care institutions. European Child and Adolescent Psychiatry, 20, 311-319 (DOI 10.1007/s0078701101762).PubMedCentralPubMedCrossRef

Kiewik, M. & Ouden, R. den (2012). Factsheet. Minder drank of drugs. Deventer: Tactus Verslavingszorg.

McGillicuddy, N.B. (2006). A review of substance use research among those with mental retardation. Mental Retardation and Developmental Disabilities Research Reviews, 12, 41-47 (DOI 10.1002/mrdd.20092).PubMedCrossRef

Mutsaers, K. , Blekman, J. & Schipper, H. (2007). Licht verstandelijk gehandicapten en middelengebruik. Wat is er tot op heden bekend? Utrecht: Trimbos-instituut.

Nagel, J. E. L. van der, Kiewik, M. , Postel, M. G. , Dijk, M. van, Didden, R. , Buitelaar, J. K. & Jong, C. A. J. de (2014). Capture recapture estimation of the prevalence of mild intellectual disability and substance use disorder. Research in Developmental Disabilities, 35, 808-813.

Nieuwenhuis, D. (2010). Een dossieronderzoek bij Tactus Verslavingszorg Twente. Middelengebruik en het hebben van een verstandelijke beperking. Enschede: Universiteit Twente/Tactus Verslavingszorg.

Ras, M., Woittiez, I., Kempen, H. van & Sadiraj, K. (2010). Steeds meer verstandelijk gehandicapten? Ontwikkelingen in vraag en gebruik van zorg voor verstandelijk gehandicapten 1998-2008. Zorg en Financiering, Vol. 9. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau (DOI 10.1007/BF03095370).

Sturmey, P., Reyer, H., Lee, R. & Robek, A. (2003). Substance related disorders in persons with mental retardation. Kingston, NY: NADD.

Tactus Verslavingszorg (2014). Website: www.webwinkeltactus.nl/webshop/product/bekijk/id/37.

Taggart, L., McLaughlin, D., Quinn, B. & McFarlane, C. (2007). Listening to people with intellectual disabilities who misuse alcohol and drugs. Health and Social Care in the Community, 15, 360-368 (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17578397).

Taggart, L., McLaughlin, D., Quinn, B. & Milligan, V. (2006). An exploration of substance misuse in people with intellectual disabilities. Journal of Intellectual Disability Research, 50, 588-597 (DOI 10.1111/j.1365-2788.2006.00820).

Veldhuis, L. & Schrijvers, C. (2012). Naar een integrale aanpak van genotmiddelengebruik door cluster 4 leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs. Rotterdam: IVO.

Westermeyer, J, Phaobtong, T. & Neider, J. (1988). Substance use and abuse among mentally retarded persons: a comparison of patients and a survey population. American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 14, 109-123.PubMedCrossRef

Westermeyer, J., Kemp, K. & Nugent, S. (1996). Substance disorder among persons with mild retardation. American Journal of Addiction, 5, 23-31.

Titel: Alcohol- en drugsgebruik onder mensen met een licht verstandelijke beperking
Auteurs: Alice Hammink, MSc
Dr. ir. Carola Schrijvers
Prof. dr. Dike van de Mheen
Publicatiedatum: 01-06-2014
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Verslaving / Uitgave 2/2014
Print ISSN: 1574-1842
Elektronisch ISSN: 1875-7073
DOI: https://doi.org/10.1007/s12501-014-0016-4

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 2/2014

Herstelondersteunende zorg: de praktijk laat op zich wachten

Redactioneel

Impact van de Gentse drugsbehandelingskamer op drugsgerelateerde levensdomeinen

Met vallen en opstaan: alcohol aanpakken op de spoed

De elektronische sigaret: panacee of weg ermee?

Nieuwe klinieken en hoge declaraties: de stappen van de minister