Top

Gepubliceerd in:

01-02-2004 | Artikel

Agressiehanteringstherapie voor forensisch-psychiatrische patiënten met gewelddelicten: ontwikkeling en praktijk

Auteurs: Drs. Ruud Hornsveld, Rien van Dam-Baggen, Ellie Leenaars, Philip Jonkers

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 1/2004

Abstract

In dit artikel wordt de ontwikkeling van en de praktijk met de agressiehanteringstherapie (AHT) voor volwassen forensisch-psychiatrische patiënten met gewelddelicten in hun voorgeschiedenis beschreven. De therapie maakt voor klinische patiënten deel uit van het behandelprogramma ‘Agressief gedrag’, dat naast de AHT de modulen ‘Psychomotore therapie’, ‘Onderwijs’ en ‘Bewegingsagogie’ omvat. Poliklinische patiënten volgen alleen de AHT. Na beschrijving van de therapie worden praktijkervaringen vermeld met zowel klinische als poliklinische groepen. Overwegingen om de therapie te verlengen of te intensiveren worden afgezet tegen praktische mogelijkheden en de wenselijkheid om onderzoek te doen. Er zijn aanwijzingen dat klinische patiënten die relatief hoog scoren op de dimensie ‘psychopathie’ niet zonder meer voor de AHT geïndiceerd moeten worden.

vorige artikel Emotie, neurobiologie en de toekomst van de psychotherapie

volgende artikel Richtlijnen en denkwijzen

International Journal of Law and Psychiatry, 23 (2000), nummer 5/6; special issue: ‘International Perspectives on Forensic Mental Health Systems’.

FPI De Kijvelanden, TBS-kliniek De Singel (thans Flevo Future, vestiging Amsterdam), Dr. F.S. Meijers-kliniek (thans Flevo Future, vestiging Utrecht) en FPI De Rooyse Wissel.

Forensisch-psychiatrische poli- en dagkliniek Het Dok.

Akhtar, N., & Bradley, E.J. (1991). Social information processing deficits of aggressive children: Present findings and implication for social skills training. Clinical Psychology Review, 11, 621-644.CrossRef

American Psychiatric Association (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed.). Washington DC: American Psychiatric Association.

Andrews, D.A., Zinger, I., Hoge, R.D., Bonta, J., Gendreau, P., & Cullen, F.T. (1990). Does correctional treatment work? A clinically relevant and psychologically informed meta-analysis. Criminology, 28, 369-404.CrossRef

Bandura, A. (1973). Aggression: A social learning analysis. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.

Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social-cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.

Bartels, A.A.J., Schuursma, S., & Slot, N.W. (2001). Interventies. In R. Loeber, N.W. Slot & J.A. Sergeant (red.), Ernstige en gewelddadige jeugddelinquentie (pp. 291-318). Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.

Browne, K., & Howells, K. (1996). Violent offenders. In C.R. Hollin (Ed.), Working with Offenders. Psychological Practice in Offender Rehabilitation (pp. 188-210). Chichester: John Wiley & Sons.

Cooke, D.J., & Philip, L. (2001). To treat or not to treat? An empirical perspective. In C.R. Hollin (Ed.), Handbook of Offender Assessment and Treatment (pp. 17-34). Chichester: John Wiley & Sons.

Dam-Baggen, R. van, & Kraaimaat, F.W. (1979). Assertieve training. In J.W.G. Orlemans, W. Brinkman, W.P. Haaijman & E.J. Zwaan (red.), Handboek voor Gedragstherapie (B7, pp. 1-76). Deventer: Van Loghum Slaterus.

Dam-Baggen, C.M.J. van, & Kraaimaat, F.W. (2000). Sociaalvaardigheidstherapie: Een cognitief gedragstherapeutische groepsbehandeling. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.

Dodge, K.A., Price, J.M., Bachorowski, J.A., & Newman, J.P. (1990). Hostile attributional biases in severely aggressive adolescents. Journal of Abnormal Psychology, 99, 385-392.CrossRefPubMed

Emmerik, J.L. van (2001). De terbeschikkingstelling in maat en getal. Den Haag: Ministerie van Justitie.

Feindler, E.L., & Ecton, R.B. (1986). Adolescent Anger Control: Cognitive-Behavioral Techniques. New York: Pergamon Press.

Gageldonk, A., & Bartels, A.A.J. (1991). Evaluatieonderzoek in de jeugdhulpverlening. Kind & Adolescent, 2, 1-18.

Goldstein, A.P. (1999). Low-Level Aggression: First steps on the ladder to violence. Champaign, IL: Research Press.

Goldstein, A.P., Glick, B., & Gibbs, J.C. (1998). Aggression Replacement Training: A comprehensive intervention for aggressive youth. Champaign, IL: Research Press.

Harris, G.T., Rice, M.E., & Cormier, C.A. (1994). Psychopaths: Is a therapeutic community therapeutic? Therapeutic Communities, 15, 283-299.

Hollin, C.R. (1990). Social skills training with delinquents: A look at the evidence and some recommendations for practice. British Journal of Social Work, 20, 483-493.

Hollin, C.R. (2002). Aggression replacement training: The cognitive-behavioural context. Leicester, UK: University of Leicester.

Hornsveld, R.H.J., & Dam-Baggen, C.M.J. van (2000). Agressiehanteringstherapie: draaiboek en werkmap. Rijswijk (ZH): uitgegeven in eigen beheer.

Kohlberg, L. (1984). Moral stages and moralization: The cognitive-developmental approach. In L. Kohlberg (Ed.), Essays on moral development: The psychology of moral development (pp. 170-205). San Francisco: Harper & Row.

Lochman, J.E., & Dodge, K.A. (1994). Social-cognitive processes of severely violent, moderately aggressive and nonaggressive boys. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 62, 366-374.CrossRefPubMed

Lochman, J.E., White, K.J., & Wayland, K.K. (1991). Cognitive-behavioral assessment and treatment with aggressive children. In P.C. Kendall (Ed.), Child & adolescent therapy: Cognitive-behavioral procedures (pp. 25-66). New York: Guilford Press.

Märker, N. (1996). Goldsteintraining in detentie. Nijmegen: Wetenschapswinkel Nijmegen.

Nelson, J.R., Smith, D.J., & Dodd, J. (1990). The moral reasoning of juvenile delinquents: A meta-analysis. Journal of Abnormal Child Psychology, 18, 709-727.CrossRef

Nietzel, M.T., Hasemann, D.M., & Lynam, D.R. (1999). Behavioral perspectives on violent behavior. In V.B. Van Hasselt & M. Hersen (Eds.), Handbook of psychological approaches with violent offenders: Contemporary strategies and issues (pp. 39-66). New York: Kluwer Academic/Plenum.

Nugent, W.R., Bruley, C., & Allen, P. (1999). The effects of Aggression Replacement Training on male and female antisocial behavior in a runaway shelter. Research on Social Work Practice, 9, 466-482.CrossRef

Palmer, E.J., & Hollin, C.R. (1999). Social competence and sociomoral reasoning in young offenders. Applied Cognitive Psychology, 13, 79-87.CrossRef

Quinsey, V.L., Harris, G.T., Rice, M.E., & Cormier, C.A. (1998). Violent Offenders: Appraising and managing risk. Washington, DC: American Psychological Association.CrossRef

Ruiter, C. de (2002). De terbeschikkingstelling. In P.J. van Koppen, D.J. Hessing, H.L.G.J. Merckelbach & H.F.M. Crombag (red.), Het recht van binnen: Psychologie van het recht (pp. 991-1001). Deventer: Kluwer.

Zamble, E., & Quinsey, V.L. (1997). The criminal recidivism process. Cambridge: Cambridge University Press.

Titel: Agressiehanteringstherapie voor forensisch-psychiatrische patiënten met gewelddelicten: ontwikkeling en praktijk
Auteurs: Drs. Ruud Hornsveld
Rien van Dam-Baggen
Ellie Leenaars
Philip Jonkers
Publicatiedatum: 01-02-2004
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 1/2004
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03062058

Andere artikelen Uitgave 1/2004

Inleiding

Inleiding

William R. McFarlane (2002). Multifamily groups in the treatment of severe psychiatric disorders. New York: Guilford Press. 403 pp., £34.50

Gelezen

Richtlijnen en denkwijzen

Forum

A. Uleyn (1999). Ego's en echo's. Opstellen over psychotherapie en religie. Nijmegen: KSGV. 126p., prijs €13,50 (inclusief verzendkosten. Te verkrijgen via 013–4663342 of ksgv@ksgv.nl)

Gelezen

Emotie, neurobiologie en de toekomst van de psychotherapie

Artikel

C. van der Feltz–Cornelis en H. van der Horst (red.) (2003). Handboek somatisatie. Lichamelijk onverklaarde klachten in de eerste en tweede lijn. Utrecht: De Tijdstroom. 240 pp., prijs €36,–

Gelezen