Top

Gepubliceerd in:

2010 | OriginalPaper | Hoofdstuk

Addendum: tendinose van heupabductoren als oorzaak van het trochanter major pijnsyndroom

Auteur : Koos van Nugteren

Gepubliceerd in: Orthopedische casustiek

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Het ‘trochanter major pijnsyndroom’ wordt in het bijzonder gekenmerkt door laterale heuppijn. Patiënten ervaren gewoonlijk pijn tijdens het lopen en bij het liggen op de aangedane zijde. De pijn is gelokaliseerd op of rondom de trochanter major en straalt dikwijls uit via de laterale zijde van het been naar de knie. Een enkele keer wordt ook liespijn of pijn in de bil gevoeld. Dikwijls zijn de heupabductoren verzwakt, waardoor bij het lopen een positief symptoom van Trendelenburg optreedt.1 Het passieve functieonderzoek van de heup toont geen beperkingen aan, tenzij er sprake is van nevenpathologie zoals heupartrose. Bij palpatie vindt men drukpijn op de trochanter major. Deze combinatie van klinische symptomen wordt meestal gediagnosticeerd als bursitis trochanterica. Reumatologen en orthopeden worden zich er echter steeds meer van bewust dat een ruptuur van heupabductoren ter plaatse van de trochanter major een belangrijker oorzaak kan zijn van dit trochanter major pijnsyndroom.1,18 Een dergelijke ruptuur wordt meestal voorafgegaan door degeneratie van peesweefsel (tendinose).

vorige hoofdstuk Laterale heuppijn bij een 78-jarige vrouw na werkzaamheden in de tuin

volgende hoofdstuk Een 44-jarige vrouw met persisterende knieklachten tijdens hardlopen

De term ‘trochanter major pijnsyndroom’ is overgenomen uit de Engelse literatuur: ‘the greater trochanteric pain syndrome’. Deze term wordt in dit hoofdstuk gebruikt omdat er veel verwarring bestaat over de etiologie van lokale laterale heuppijn. Meestal wordt de diagnose ‘bursitis trochanterica’ gegeven bij patiënten met dit type heupklachten.

Zie casus H 11: een jonge voetballer met therapieresistente pijn in de rechter trochanter major-regio. Pat Wyffels. Orthopedische casuïstiek, november 1992.

De zijkant van de weg bevindt zich altijd lager dan het midden ervan: dit heeft te maken met de ongestoorde afwatering.

Zie casus H 43: een obese 58-jarige vrouw met chronische pijnklachten ter hoogte van de trochanter major. Marc Martens. Orthopedische casuïstiek, december 1998.

Zie casus H 61 en het addendum: hevige, reeds enkele jaren bestaande laterale heuppijn met uitstraling tot aan de voet, bij een 46-jarige vrouw. Dos Winkel, Pat Wyffels en Marc Martens. Orthopedische casuïstiek, mei 2004.

Zie casus H 55: een 23-jarige sportstudent met ruim drie jaar bestaande lies- en trochanterpijn en een osteoïd osteoom in de femurhals. Dos Winkel. Orthopedische casuïstiek, november 2000.

Zie casus H 19: een 43-jarige patiënte met spontaan opgekomen pijn in de trochanter major-regio tijdens tennissen. Pat Wyffels. Orthopedische casuïstiek, november 1993.

Zie casus H 58: toenemende pijn in de lies- en trochanterregio bij een 58-jarige vrouw. Dos Winkel. Orthopedische casuïstiek, november 2001.

Zie casus H 36: een 28-jarige verpleegkundige met laterale heuppijn, uitstralend naar de lies en de anteromediale zijde van het bovenbeen. Ann Lechat. Orthopedische casuïstiek, december 1996.

Het stellen van een diagnose door uitsluiting van andere mogelijkheden.

In het geval van chronische achillespeesklachten wordt zwelling van de pees gewoonlijk wel opgemerkt omdat deze zich oppervlakkig onder de huid bevindt. Zwelling wordt bij tendinose veroorzaakt door een toename van de hoeveelheid matrix tussen de collageenvezels binnen de pees.

Tendinose werd verondersteld als, zichtbaar op MRI, craniaal van de trochanter, sprake was van verdikte pezen en een toegenomen signaalintensiteit op T2 gewogen afbeeldingen. Hierbij wordt uitgegaan van een toegenomen hoeveelheid matrix tussen de peesvezels. De peesvezels worden hierdoor uit elkaar gedrukt wat de pees doet zwellen en een goede oriëntatie van de peesvezels doet afnemen. Deze bevindingen op MRI blijken het meest betrouwbaar te zijn.

Een partiële ruptuur werd verondersteld wanneer, zichtbaar op MRI, sprake was van een plaatselijke onderbreking van de pees.

Een volledige ruptuur werd verondersteld als, zichtbaar op MRI, retractie van een peesuiteinde had plaatsgevonden.

De wand van een bursa bestaat uit een synoviaalvlies. Een bursa is dan ook onderworpen aan dezelfde typen aandoeningen als het kapsel van een synoviaalgewricht zoals: traumatische artritis, reumatoïde artritis, jicht, bacteriële infecties, enz.

Zie casus H 61: hevige, reeds enkele jaren bestaande laterale heuppijn met uitstraling tot aan de voet, bij een 46-jarige vrouw. Dos Winkel, Pat Wyffels en Marc Martens. Orthopedische casuïstiek, mei 2004.

Een ruptuur binnen een gezonde spier vindt gewoonlijk plaats bij een extreme excentrische spierinspanning. De ruptuur ontstaat altijd op de overgang tussen spier en pees, waarbij moet worden bedacht dat bindweefselelementen door de gehele spier heen lopen.

Kennelijk werd in deze gevallen de pijn niet in de bursa gegenereerd maar in ander weefsel, bijvoorbeeld de abductorenpezen.

Positief symptoom van Trendelenburg: door zwakte of pijn van de heupabductoren ontstaat een waggelend looppatroon waarbij het bekken doorzakt aan de zijde die niet meer wordt ondersteund.

Positief symptoom van Duchenne: door zwakte of pijn van de heupabductoren ontstaat een looppatroon waarbij het lichaam steeds overhelt naar het aangedane standbeen.

Bird PA, Oakley SP, Shnier R, Kirkham BW. Prospective evaluation of magnetic resonance imaging and physical examination findings in patients with greater trochanteric pain syndrome. Arthritis Rheum 2001 Sep;44(9):2138-45.

Kingzett-Taylor A, Tirman PF, Feller J, McGann W, Prieto V, Wischer T, Cameron JA, Cvitanic O, Genant HK. Tendinosis and tears of gluteus medius and minimus muscles as a cause of hip pain: MR imaging findings. AJR Am J Roentgenol 1999 Oct;173(4):1123-6.

Clancy WG. Runners’ injuries. Part two. Evaluation and treatment of specific injuries. Am J Sports Med 1980 Jul-Aug;8(4):287-9.

Bewyer DC, Bewyer KJ. Rationale for treatment of hip abductor pain syndrome. Iowa Orthop J 2003;23:57-60.

Birnbaum K, Siebert CH, Pandorf T, Schopphoff E, Prescher A, Niethard FU. Anatomical and biomechanical investigations of the iliotibial tract. Surg Radiol Anat 2004 Dec;26(6):433-46.

Nazarian S, Tisserand P, Brunet C, Muller ME. Anatomic basis of the transgluteal approach to the hip. Surg Radiol Anat 1987;9(1):27-35.

Dunn T, Heller CA, McCarthy SW, Dos Remedios C. Anatomical study of the ‘trochanteric bursa’. Clin Anat 2003 May;16(3):233-40.

Ozcakar L, Erol O, Kaymak B, Aydemir N. An underdiagnosed hip pathology: apropos of two cases with gluteus medius tendon tears. Clin Rheumatol 2004 Oct;23(5):464-6.

LaBan MM, Weir SK, Taylor RS. ‘Bald trochanter’ spontaneous rupture of the conjoined tendons of the gluteus medius and minimus presenting as a trochanteric bursitis. Am J Phys Med Rehab 2004 Oct;83(10):806-9.

Lonner JH, Van Kleunen JP. Spontaneous rupture of the gluteus medius and minimus tendons. Am J Orthop 2002 Oct;31(10):579-81.

Zoltan DJ, Clancy WG Jr, Keene JS. A new operative approach to snapping hip and refractory trochanteric bursitis in athletes. Am J Sports Med 1986 May-Jun;14(3):201-4.

Shbeeb MI, Matteson EL. Trochanteric bursitis (greater trochanter pain syndrome). Mayo Clin Proc 1996 Jun;71(6):565-9.

Shapira D, Nahir M, Scharf Y. Trochanteric bursitis: a common clinical problem. Arch Phys Med Rehab 1986;67:815-7.

Leonard MH. Trochanteric syndrome. JAMA 1958;168:175-7.

Spear IM, Lipscomb PR. Noninfectious trochanteric bursitis and peritendinitis. Surg Clin North Am 1952;32:1217-24.

Kannus P, Jozsa L. Histopathological changes preceding spontaneous rupture of a tendon. A controlled study of 891 patients. J Bone Joint Surg Am 1991 Dec;73(10):1507-25.

Chung CB, Robertson JE, Cho GJ, Vaughan LM, Copp SN, Resnick D. Gluteus medius tendon tears and avulsive injuries in elderly women: imaging findings in six patients. AJR Am J Roentgenol 1999 Aug;173(2):351-3.

Cvitanic O, Henzie G, Skezas N, Lyons J, Minter J. MRI diagnosis of tears of the hip abductor tendons (gluteus medius and gluteus minimus). AJR Am J Roentgenol 2004 Jan;182(1):137-43.

Bunker TD, Esler CN, Leach WJ. Rotator-cuff tear of the hip. J Bone Joint Surg Br 1997 Jul;79(4):618-20.

Walsh G, Archibald CG. MRI in greater trochanter pain syndrome. Australas Radiol 2003 Mar;47(1):85-7.

Solveborn SA, Buch F, Mallmin H, Adalberth G. Cortisone injection with anesthetic additives for radial epicondylalgia (tennis elbow). Clin Orthop 1995;(316):99-105.

Alfredson H, Pietilä T, Jonsson P, Lorentzon R. Heavy-load eccentric calf muscle training for the treatment of chronic Achilles tendinosis. The American J of Sports Med 1998;26(3):360-6.

Svernlöv B. Adolfsson L. Non-operative treatment regime including eccentric training for lateral humeral epicondylalgia. Scand J Med Sci Sports 2001;11:328-34.

Purdam CR, Jonsson P, Alfredson H, Lorentzon R, Cook JL, Khan KM. A pilot study of the eccentric decline squat in the management of painful chronic patellar tendinopathy. Br J Sports Med 2004 Aug;38(4):395-7.

Fox JL. The role of arthroscopic bursectomy in the treatment of trochanteric bursitis. Arthroscopy 2002 Sept;18(7):E34.

Wiese M, Rubenthaler F, Willburger RE, Fennes S, Haaker R. Early results of endoscopic trochanter bursectomy. Int Orthop 2004 Aug;28(4):218-21.

Brooker AF Jr. The surgical approach to refractory trochanteric bursitis. Johns Hopkins Med J 1979 Sep;145(3):98-100.

Govaert LH, van der Vis HM, Marti RK, Albers GH. Trochanteric reduction osteotomy as a treatment for refractory trochanteric bursitis. J Bone Joint Surg Br 2003 Mar;85(2):199-203.

Titel: Addendum: tendinose van heupabductoren als oorzaak van het trochanter major pijnsyndroom
Auteur: Koos van Nugteren
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Orthopedische casustiek
Print ISBN: 978-90-313-8802-8

Elektronisch ISBN: 978-90-313-8803-5

Copyright: 2010
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-8803-5_58

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen