Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften Toetsvragen Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2023 | OriginalPaper | Hoofdstuk

29. Acute psychiatrie

Auteurs : G. B. van de Kraats, J. J. Luykx, Dr. B. C. M. Haarman, Dr. C. M. van der Gaag, Y. van der Does, H. C. van Mierlo, H. G. J. M. Vermetten, Dr. L. M. Tak

Gepubliceerd in: Leerboek acute geneeskunde

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Dit hoofdstuk geeft een overzicht van psychiatrische problemen en onderwerpen die relevant zijn voor de acute setting. Denk bijvoorbeeld aan de agressieve of verwarde patiënt. Er wordt aandacht besteed aan het zeldzame, maar indrukwekkende excited delirium syndrome. Verder is er uitgebreid aandacht voor somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK), suïcidaliteit en wilsbekwaamheid.
vorige hoofdstuk De patiënt met duizeligheidsklachten
volgende hoofdstuk De patiënt met koorts en algehele malaise
Woordenlijst
ACEP
American College of Emergency Physicians
APA
American Psychiatric Association
BFCRS
Bush-Francis Catatonia Rating Scale
BOT
bedrijfopvangteam
CK
creatinekinase
CM
crisismaatregel
CRP
C-reactief proteïne
d.d.
per dag
ExDS
excited delirium syndroom
GABA
gamma-aminoboterzuur
GGZ
geestelijke gezondheidszorg
HPA
hypothalamus-hypofyse-bijnier-
KenBiS
Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen
KNMG
Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst
LBD
Lewy-body-dementie
MAS
maligne antipsychoticasyndroom
MMSE
mini-mental state examination
NHG
Nederlands Huisartsen Genootschap
PCD
Psychiatrische Consultatieve Dienst
PTSS
posttraumatische stressstoornis
QTc
QT corrected for heart rate
SIDAS
suicidal ideation attributes scale
SLE
systemische lupus erythematodes
SOLK
somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten
WGBO
Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst
Wvggz
Wet verplichte ggz
WZD
Wet zorg en dwang
YMRS
young mania rating scale
Literatuur
Dessens, F. M., Van Paassen, J., Van Westerloo, D. J., Van der Wee, N. J., Van Vliet, I. M., & Van Noorden, M. S. (2016). Electroconvulsive therapy in the intensive care unit for the treatment of catatonia: A case series and review of the literature. General Hospital Psychiatry, 38, 37–41. https://​doi.​org/​10.​1016/​j.​genhosppsych.​2015.​09.​008 Epub 2015 Sep 30.PMID: 26589764.
Frijling, J., Olff, M., & Van Zuiden, M. (2019). Pharmacological prevention of PTSD: Current evidence for clinical practice. Psychiatric Annals, 49(7), 307–313.CrossRef
Hengeveld, M.W. (2017). Leerboek psychiatrie (3e druk). De Tijdstroom.
Holmes, E. A., & Iyadurai, L. (2020). Can we develop a ‛cognitive therapeutic vaccine’ for the early hours after trauma to prevent the reccurrence of intrusive memories of trauma. Risk Management of Terrorism Induced Stress, 66–71.
Kapur, S. et al. (2005). From dopamine to salience to psychosis. Schizophrenia Research, 79, 59–68.
Luykx, J. J., Moret-Hartman, M., Tempelaar, W. M., Tijdink, J. K., Vinkers, C. H., & De Witte, L. D. (Eds.). (2017a). Acute psychiatrie (1e druk). Van Zuiden Communications.
Luykx, J. J., Moret-Hartman, M., Tempelaar, W. M., et al. (2017b). Acute psychiatrie 2017. Van Zuiden Communications.
Niermann, H. C., Figner, B., & Roelofs, K. (2017). Individual differences in defensive stress-responses: The potential relevance for psychopathology. Current Opinion in Behavioral Sciences, 14, 94–101.CrossRef
Stein, D. J., Scott, K. M., De Jonge, P., & Kessler, R. C. (2017). Epidemiology of anxiety disorders: From surveys to nosology and back. Dialogues in Clinical Neuroscience, 19(2), 127.CrossRefPubMedPubMedCentral
Wright, L. A., Sijbrandij, M., Sinnerton, R., Lewis, C., Roberts, N. P., & Bisson, J. I. (2019). Pharmacological prevention and early treatment of post-traumatic stress disorder and acute stress disorder: A systematic review and meta-analysis. Translational Psychiatry, 9(1), 1–10.
Bak, M., Van Os, J., & Marcelis, M. (2011). Acute ingrijpmedicatie: literatuuroverzicht en aanbevelingen. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 10, 727–737.
Cahn, W. (2019). Handboek schizofreniespectrumstoornissen (2e druk). De Tijdstroom/Boom.
Douglas, K. S., Hart, S. D., Webster, C. D., & Belfrage, H. (2013). HCR-20V3: Assessing risk for violence: User guide. Mental Health, law, and Policy Institute, Simon Fraser University.
Filley, C. M., Price, B. H., Nell, V., Antoinette, T., Morgan, A. S., Bresnahan, J. F., et al. (2001). Toward an understanding of violence: Neurobehavioral aspects of unwarranted physical aggression: Aspen Neurobehavioral Conference consensus statement. Neuropsychiatry, Neuropsychology, and Behavioral Neurology, 14, 1–14.PubMed
Fink, M., & Taylor, M. A. (2003). Catatonia: A clinician’s guide to diagnosis, treatment, and neurology. Cambridge University Press.CrossRef
Fink, M., & Taylor, M. A. (2009). The catatonia syndrome: Forgotten but not gone. Archives of General Psychiatry, 66, 1173–1177.CrossRefPubMed
Gonin, et al. (2018). Excited delirium: A systematic review. Academic Emergency Medicine, 25(5), 552–565.CrossRefPubMed
Harris, G. T., & Rice, M. E. (1997). Risk appraisal and management of violent behavior. Psychiatric Services, 48, 1168–1176.CrossRefPubMed
Hoytema van Konijnenburg, E. M. M., et al. (2014). Huiselijk geweld op de SEH: Denk aan de Kindcheck. Nederlands Tijdschrift Voor Geneeskunde, 158, A7120.PubMed
Jääskeläinen, E., Juola, T., Korpela, H., Lehtiniemi, H., Nietola, M., Korkeila, J., & Miettunen, J. (2018). Epidemiology of psychotic depression – systematic review and meta-analysis. Psychological Medicine, 48(6), 905.CrossRefPubMed
Leucht, S., Cipriani, A., Spineli, L., et al. (2013). Comparative efficacy and tolerability of 15 antipsychotic drugs in schizophrenia: A multiple treatments meta-analysis. Lancet, 382(9896), 951–962.CrossRefPubMed
Luykx, J. J., et al. (2017a). Acute psychiatrie. Van Zuiden Communications.
Maldonado, J. R. (2013). Neuropathogenesis of delirium: Review of current etiologic theories and common pathways. American Journal of Geriatric Psychiatry, 21, 1190–1222.CrossRef
Multidisciplinaire richtlijn familiaal huiselijk geweld, versie 1.0 (2009).
National Collaborating Centre for Mental Health (UK) (2015). Violence and aggression: Short-term management in mental health, health and community settings. NICE Guideline.
NVKG. (2005). Diagnostiek en medicamenteuze behandeling van dementie. Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie.
Pacciardi, B., Mauri, M., Cargioli, C., et al. (2013). Issues in the management of acute agitation: How much current guidelines consider safety? Frontiers in Psychiatry, 4, 26.CrossRefPubMedPubMedCentral
Peisah, C., Chan, D. K., McKay, R., et al. (2011). Practical guidelines for the acute emergency sedation of the severely agitated older patient. Internal Medicine Journal, 41(9), 651–657.CrossRefPubMed
Plylar, P. A. (1989). Management of the agitated and aggressive head injury patient in an acute hospital setting. Journal of Neuroscience Nursing, 21, 353–356.CrossRef
Richtlijn Niet-aangeboren hersenletsel, 2007.
Rosell, D. R., & Siever, L. J. (2015). The neurobiology of aggression and violence. CNS Spectrum Disorders.
Spaans, J., Rosmalen, J., Van Rood, Y., Van der Horst, H., Visser, S., & Lannoo, T. (Eds.). (2017). Handboek behandeling van somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten.
Stephenson, D. T., & Price, J. R. (2006). Medically unexplained physical symptoms in emergency medicine. Emergency Medicine Journal , 23(8), 595–600.
Stinton, C., McKeith, I., Taylor, J. P., et al. (2015). Pharmacological management of lewy body dementia: A systematic review and meta-analysis. American Journal of Psychiatry, 172(8), 731–742.CrossRefPubMed
Strömmer, et al. (2020). The role of restraint in fatal excited delirium: A research synthesis and pooled analysis. Forensic Science, Medicine and Pathology, 16(4), 680–692.CrossRefPubMed
Van Balkom, A. J. L. M., & Hengeveld, M. W. (2009). Leerboek Psychiatrie. De Tijdstroom.
Van Harten, P. N. (2005). Katatonie een syndroom om te herinneren. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 47, 371–382.
Van Hemert, A. A., Kerkhof, A. F. J. M., De Keijser, J., et al. (2012). Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag – Samenvatting. De Tijdstroom.
Van Mierlo, H. C., Van den Bergh, V. W., et al. (2017). Katatonie. In J. J. Luykx, M. Mores-Hartman, et al. (Eds), Acute Psychiatrie. Van Zuiden Communications.
WHO (2014). Preventing suicide-a global imperative.
Wilson, M. P., Pepper, D., Currier, G. W., et al. (2012). The psychopharmacology of agitation: Consensus statement of the american association for emergency psychiatry project beta psychopharmacology workgroup. Western Journal of Emergency Medicine, 13(1), 26–34.CrossRefPubMedPubMedCentral
Wood, B. (2010). Clinically significant acute agitation: Consensus update. US Pharmacist, 35(11), 9–15.
Ga naar de website app.studysuite.bsl.nl voor de video’s bij dit hoofdstuk
Metagegevens
Titel
Acute psychiatrie
Auteurs
G. B. van de Kraats
J. J. Luykx
Dr. B. C. M. Haarman
Dr. C. M. van der Gaag
Y. van der Does
H. C. van Mierlo
H. G. J. M. Vermetten
Dr. L. M. Tak
Copyright
2023
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Leerboek acute geneeskunde

Print ISBN: 978-90-368-2804-8

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2805-5

Copyright: 2023

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2805-5_29