Skip to main content
Top

2018 | OriginalPaper | Hoofdstuk

18. Acute psychiatrie

Auteurs : C. H. Vinkers, Dr. J. J. Luykx, G. B. van de Kraats, Dr. J. A. van Waarde, E. van Assche, H. C. van Mierlo, Dr. M. S. van Noorden, B. C. M. Haarman, R. Haans, Dr. C. M. van der Gaag, Dr. H. J. Gijsman, A. Visscher, L. M. Tak, J. F. M. Strous, Dr. A. Maat, A. Ruissen

Gepubliceerd in: Leerboek acute geneeskunde

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

In dit hoofdstuk worden verschillende acute psychiatrische ziektebeelden en daarbij relevante verrichtingen kort en praktisch beschreven.
Literatuur
go back to reference Dessens, F. M., Paassen, J. van, et al. (2016). Electroconvulsive therapy in the intensive care unit for the treatment of catatonia: A case series and review of the literature. General Hospital Psychiatry, 38, 37–41.CrossRef Dessens, F. M., Paassen, J. van, et al. (2016). Electroconvulsive therapy in the intensive care unit for the treatment of catatonia: A case series and review of the literature. General Hospital Psychiatry, 38, 37–41.CrossRef
go back to reference Grisso, T., Appelbaum, P. S., & Hill-Fotouhi, C. (1997). The MacCAT-T: A clinical tool to assess patients’ capacities to make treatment decisions. Psychiatric Services, 48, 1415–1419.CrossRef Grisso, T., Appelbaum, P. S., & Hill-Fotouhi, C. (1997). The MacCAT-T: A clinical tool to assess patients’ capacities to make treatment decisions. Psychiatric Services, 48, 1415–1419.CrossRef
go back to reference Grisso, T., Appelbaum, P. S., Mulvey, E. P., & Fletcher, K. (1995). The MacArthur treatment competence study I, II, III. Law and Human Behavior, 19, 105–174.CrossRef Grisso, T., Appelbaum, P. S., Mulvey, E. P., & Fletcher, K. (1995). The MacArthur treatment competence study I, II, III. Law and Human Behavior, 19, 105–174.CrossRef
go back to reference KNMG (2004). Van wet naar praktijk. Implementatie van de WGBO. Deel 2 Informatie en toestemming (Bijlage 8 Model richtlijn). Utrecht. KNMG (2004). Van wet naar praktijk. Implementatie van de WGBO. Deel 2 Informatie en toestemming (Bijlage 8 Model richtlijn). Utrecht.
go back to reference Kupka, R., Goossens, P., & Bendegem, M. van (Red.) (2015). Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen (3e druk). Utrecht: De Tijdstroom. Kupka, R., Goossens, P., & Bendegem, M. van (Red.) (2015). Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen (3e druk). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Kupka, R., Knoppert-van der Klein, E., & Nolen, W. (Red.). (2008). Handboek bipolaire stoornissen (1e druk, pag. 554). Utrecht: De Tijdstroom. Kupka, R., Knoppert-van der Klein, E., & Nolen, W. (Red.). (2008). Handboek bipolaire stoornissen (1e druk, pag. 554). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Lammeren, A. van, Dols, A., Gerven, H. van, Kupka, R. W., & Stek, M. L. (2011). Manie op latere leeftijd: Bipolaire stoornis als diagnose per exclusionem. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 53(11), 813–823. Lammeren, A. van, Dols, A., Gerven, H. van, Kupka, R. W., & Stek, M. L. (2011). Manie op latere leeftijd: Bipolaire stoornis als diagnose per exclusionem. Tijdschrift Voor Psychiatrie, 53(11), 813–823.
go back to reference Luykx, J. J., et al. (Red.). (2017). Acute psychiatrie. Alphen ad Rijn: Van Zuiden Communications. Luykx, J. J., et al. (Red.). (2017). Acute psychiatrie. Alphen ad Rijn: Van Zuiden Communications.
go back to reference Richmond, J. S., Berlin, J. S., Fishkind, A. B., et al. (2012). Verbal de-escalation of the agitated patient: Consensus statement of the American association for emergency psychiatry project BÈTA de-escalation workgroup. Western Journal of Emergency Medicine, 8(1), 17–25.CrossRef Richmond, J. S., Berlin, J. S., Fishkind, A. B., et al. (2012). Verbal de-escalation of the agitated patient: Consensus statement of the American association for emergency psychiatry project BÈTA de-escalation workgroup. Western Journal of Emergency Medicine, 8(1), 17–25.CrossRef
go back to reference Ruissen, A. M., Abma, T., Meynen, G., Balkom, A. J. L. M. van, & Widdershoven, G. A. M. (2014). Moving perspectives on competence – A naturalistic case study. Health Care Analysis. [e-pub ahead of print]. Ruissen, A. M., Abma, T., Meynen, G., Balkom, A. J. L. M. van, & Widdershoven, G. A. M. (2014). Moving perspectives on competence – A naturalistic case study. Health Care Analysis. [e-pub ahead of print].
go back to reference Ruissen, A., Meynen, G., & Widdershoven, G. A. (2011). Perspectieven op wilsbekwaamheid in de psychiatrie: Cognitieve functies, emoties en waarden. Tijdschrift voor Psychiatrie, 53, 405–414.PubMed Ruissen, A., Meynen, G., & Widdershoven, G. A. (2011). Perspectieven op wilsbekwaamheid in de psychiatrie: Cognitieve functies, emoties en waarden. Tijdschrift voor Psychiatrie, 53, 405–414.PubMed
go back to reference Turecki, G., & Brent, D. A. (2016). Suicide and suicidal behavior. Lancet, 387(10024), 1227–1239.CrossRef Turecki, G., & Brent, D. A. (2016). Suicide and suicidal behavior. Lancet, 387(10024), 1227–1239.CrossRef
go back to reference Vellinga, A., & Ederveen, A. (2004). Kun je ‘goed’ beslissen gevaar te lopen? Tijdschrift voor Psychiatrie, 46(6), 395–399. Vellinga, A., & Ederveen, A. (2004). Kun je ‘goed’ beslissen gevaar te lopen? Tijdschrift voor Psychiatrie, 46(6), 395–399.
go back to reference Vinkers, C. H., Kraats, G. B. van de, Biesaart, M., & Tijdink, J. K. (2014). Is mijn patiënt wilsbekwaam? Volg de leidraad. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 158, A7229. Vinkers, C. H., Kraats, G. B. van de, Biesaart, M., & Tijdink, J. K. (2014). Is mijn patiënt wilsbekwaam? Volg de leidraad. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 158, A7229.
go back to reference Agar, M. R. (2017). Efficacy of oral risperidone, haloperidol, or placebo for symptoms of delirium among patients in palliative care: A randomized clinical trial. JAMA Internal Medicine. Agar, M. R. (2017). Efficacy of oral risperidone, haloperidol, or placebo for symptoms of delirium among patients in palliative care: A randomized clinical trial. JAMA Internal Medicine.
go back to reference Luykx, J. J., et al. (2017a). Acute psychiatrie. Alphen ad Rijn: Van Zuiden Communications BV. Luykx, J. J., et al. (2017a). Acute psychiatrie. Alphen ad Rijn: Van Zuiden Communications BV.
go back to reference Maldonado, J. R. (2013). Neuropathogenesis of delirium: Review of current etiologic theories and common pathways. American Journal of Geriatric Psychiatry, 21, 1190–1222.CrossRef Maldonado, J. R. (2013). Neuropathogenesis of delirium: Review of current etiologic theories and common pathways. American Journal of Geriatric Psychiatry, 21, 1190–1222.CrossRef
go back to reference Sullivan, J. T., et al. (1989). Assessment of alcohol withdrawal: The revised clinical institute withdrawal assessment for alcohol scale (CIWA‐Ar). Addiction, 84.11(1989), 1353–1357.CrossRef Sullivan, J. T., et al. (1989). Assessment of alcohol withdrawal: The revised clinical institute withdrawal assessment for alcohol scale (CIWA‐Ar). Addiction, 84.11(1989), 1353–1357.CrossRef
go back to reference Fink, M., & Taylor, M. A. (2003). Catatonia: A clinician’s guide to diagnosis, treatment, and neurology. Cambridge: Cambridge University Press.CrossRef Fink, M., & Taylor, M. A. (2003). Catatonia: A clinician’s guide to diagnosis, treatment, and neurology. Cambridge: Cambridge University Press.CrossRef
go back to reference Fink, M., & Taylor, M. A. (2009). The catatonia syndrome: Forgotten but not gone. Archives of General Psychiatry, 66, 1173–1177.CrossRef Fink, M., & Taylor, M. A. (2009). The catatonia syndrome: Forgotten but not gone. Archives of General Psychiatry, 66, 1173–1177.CrossRef
go back to reference Harten, P. N. van (2005). Katatonie een syndroom om te herinneren. Tijdschrift voor Psychiatrie, 47, 371–382. Harten, P. N. van (2005). Katatonie een syndroom om te herinneren. Tijdschrift voor Psychiatrie, 47, 371–382.
go back to reference Mierlo, H. C. van, Bergh, V. W. van den, et al. (2017). Katatonie. In J. J. Luykx, M. Mores-Hartman, et al. (Red.), Acute Psychiatrie. Alphen a/d Rijn: Van Zuiden Communications. Mierlo, H. C. van, Bergh, V. W. van den, et al. (2017). Katatonie. In J. J. Luykx, M. Mores-Hartman, et al. (Red.), Acute Psychiatrie. Alphen a/d Rijn: Van Zuiden Communications.
go back to reference Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. Behandeling bij acute katatonie. [Richtlijnmodule in ontwikkeling]. Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. Behandeling bij acute katatonie. [Richtlijnmodule in ontwikkeling].
go back to reference Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (2010). Richtlijn elektroconvulsietherapie (2e, herziene versie). Utrecht: De Tijdstroom. Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (2010). Richtlijn elektroconvulsietherapie (2e, herziene versie). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Boenink, A. D. (2011). Somatiek. In R. A. Achilles, R. J. Beerthuis & W. M. van Ewijk, (Red.), Handboek spoedeisende psychiatrie (1e druk). Amsterdam: Benecke. Boenink, A. D. (2011). Somatiek. In R. A. Achilles, R. J. Beerthuis & W. M. van Ewijk, (Red.), Handboek spoedeisende psychiatrie (1e druk). Amsterdam: Benecke.
go back to reference Gijsman, H. J., & Vollaard, H. (2010). Intramusculaire medicatie voor snelle kalmering. Psyfar, 5(2), 50–53. Gijsman, H. J., & Vollaard, H. (2010). Intramusculaire medicatie voor snelle kalmering. Psyfar, 5(2), 50–53.
go back to reference Haan, L. de, & Kahn, R. S. (2010). Psychotische stoornissen. In M. Hengeveld, T. van Balkom (Red.), Leerboek psychiatrie (2e druk). Utrecht: De Tijdstroom. Haan, L. de, & Kahn, R. S. (2010). Psychotische stoornissen. In M. Hengeveld, T. van Balkom (Red.), Leerboek psychiatrie (2e druk). Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Kahn, R. S., Sommer, I. E., Murray, R. M., Meyer-Lindenberg, A., Weinberger, D. R., Cannon, T. D., et al. (2015). Schizophrenia. Nature Reviews Disease Primers, 1, 15067.CrossRef Kahn, R. S., Sommer, I. E., Murray, R. M., Meyer-Lindenberg, A., Weinberger, D. R., Cannon, T. D., et al. (2015). Schizophrenia. Nature Reviews Disease Primers, 1, 15067.CrossRef
go back to reference Luykx, J. J., Moret-Hartman, M., Tempelaar, W. M., Tijdink, J. K., Vinkers, C. H., & Witte, L. D. de (Red.). (2017). Acute psychiatrie (1e druk.). Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications. Luykx, J. J., Moret-Hartman, M., Tempelaar, W. M., Tijdink, J. K., Vinkers, C. H., & Witte, L. D. de (Red.). (2017). Acute psychiatrie (1e druk.). Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications.
go back to reference Sekar, A., Bialas, A. R., Rivera, H. de, Davis, A., Hammond, T. R., Kamitaki, N., et al. (2016). Schizophrenia risk from complex variation of complement component 4. Nature, 530(7589), 177–183.CrossRef Sekar, A., Bialas, A. R., Rivera, H. de, Davis, A., Hammond, T. R., Kamitaki, N., et al. (2016). Schizophrenia risk from complex variation of complement component 4. Nature, 530(7589), 177–183.CrossRef
go back to reference Eikelboom, E. M., Tak, L. M., Roest, A. M., & Rosmalen, J. G. M. (2016). A systematic review and meta-analysis of the percentage of revised diagnoses in functional somatic symptoms. Journal of Psychosomatic Research, 88, 60–67.CrossRef Eikelboom, E. M., Tak, L. M., Roest, A. M., & Rosmalen, J. G. M. (2016). A systematic review and meta-analysis of the percentage of revised diagnoses in functional somatic symptoms. Journal of Psychosomatic Research, 88, 60–67.CrossRef
go back to reference Olde Hartman, T. C., Blankenstein, A. H., Molenaar, B., Bentz van den Berg, D., Horst, H. van der, Arnold, I. A., et al. (2013). NHG Standaard SOLK. Huisarts & Wetenschap, 56(5), 222. Olde Hartman, T. C., Blankenstein, A. H., Molenaar, B., Bentz van den Berg, D., Horst, H. van der, Arnold, I. A., et al. (2013). NHG Standaard SOLK. Huisarts & Wetenschap, 56(5), 222.
go back to reference Ravesteijn, H. van, Dijk, I. van, Darmon, D., Laar, F. van de, Lucassen, P., Olde Hartman, T., et al. (2012). The reassuring value of diagnostic tests: A systematic review. Patient Education and Counseling, 86, 3–8.CrossRef Ravesteijn, H. van, Dijk, I. van, Darmon, D., Laar, F. van de, Lucassen, P., Olde Hartman, T., et al. (2012). The reassuring value of diagnostic tests: A systematic review. Patient Education and Counseling, 86, 3–8.CrossRef
go back to reference Rood, Y., Ravesteijn, H. van, Roos, C. de, Spinhoven, P., & Speckens, A. (2011). Protocol voor de diagnostiek en behandeling van patiënten met somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. Het gevolgenmodel. In G. Keijers, A. van Minnen, K. Hoogduin (Red.), Protocollaire behandelingen voor volwassenen met psychische klachten 2. Amsterdam: Uitgeverij Boom. Rood, Y., Ravesteijn, H. van, Roos, C. de, Spinhoven, P., & Speckens, A. (2011). Protocol voor de diagnostiek en behandeling van patiënten met somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. Het gevolgenmodel. In G. Keijers, A. van Minnen, K. Hoogduin (Red.), Protocollaire behandelingen voor volwassenen met psychische klachten 2. Amsterdam: Uitgeverij Boom.
go back to reference Spaans, J., Rosmalen, J., Rood, Y. van, Horst, H. van der, Visser, S., & Lannoo, T. (Red.). (2017). Handboek behandeling van somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. Spaans, J., Rosmalen, J., Rood, Y. van, Horst, H. van der, Visser, S., & Lannoo, T. (Red.). (2017). Handboek behandeling van somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten.
go back to reference Stone, J., Carson, A., Duncan, R., Coleman, R., Roberts, R., Warlow, C., et al. (2009). Symptoms ‘unexplained by organic disease’ in 1144 new neurology out-patients: How often does the diagnosis change at follow-up? Brain, 132(10), 2878–2888.CrossRef Stone, J., Carson, A., Duncan, R., Coleman, R., Roberts, R., Warlow, C., et al. (2009). Symptoms ‘unexplained by organic disease’ in 1144 new neurology out-patients: How often does the diagnosis change at follow-up? Brain, 132(10), 2878–2888.CrossRef
go back to reference Balkom, A. J. L. M. van, & Hengeveld, M. W. (2009). Leerboek Psychiatrie. Utrecht: De Tijdstroom. Balkom, A. J. L. M. van, & Hengeveld, M. W. (2009). Leerboek Psychiatrie. Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Hemert, A. A. van, Kerkhof, A. F. J. M., Keijser, J. de, et al. (2012). Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag – Samenvatting. Utrecht: De Tijdstroom. Hemert, A. A. van, Kerkhof, A. F. J. M., Keijser, J. de, et al. (2012). Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag – Samenvatting. Utrecht: De Tijdstroom.
go back to reference Luykx, J. J., Moret-Hartman, M., Tempelaar, W. M., et al. (2017b). Acute psychiatrie 2017. Alphen a/d Rijn: Van Zuiden Communications. Luykx, J. J., Moret-Hartman, M., Tempelaar, W. M., et al. (2017b). Acute psychiatrie 2017. Alphen a/d Rijn: Van Zuiden Communications.
go back to reference WHO (2014). Preventing suicide-a global imperative. WHO (2014). Preventing suicide-a global imperative.
go back to reference Luykx, J. J., Moret-Hartman, M., Tempelaar, W. M., Tijdink, J. K., Vinkers, C. H., & Witte, L. D.de (Red.). (2017). Acute psychiatrie (1e druk). Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications. Luykx, J. J., Moret-Hartman, M., Tempelaar, W. M., Tijdink, J. K., Vinkers, C. H., & Witte, L. D.de (Red.). (2017). Acute psychiatrie (1e druk). Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications.
Metagegevens
Titel
Acute psychiatrie
Auteurs
C. H. Vinkers
Dr. J. J. Luykx
G. B. van de Kraats
Dr. J. A. van Waarde
E. van Assche
H. C. van Mierlo
Dr. M. S. van Noorden
B. C. M. Haarman
R. Haans
Dr. C. M. van der Gaag
Dr. H. J. Gijsman
A. Visscher
L. M. Tak
J. F. M. Strous
Dr. A. Maat
A. Ruissen
Copyright
2018
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1897-1_18