De berichten over ontslagen in de langdurige zorg volgen elkaar snel op. Ze zijn geen incident, stelt branchevereniging ActiZ, maar brengen een structureel probleem in kaart. ActiZ is nu in gesprek met de stakeholders om oplossingen te zoeken.
Er is een ontslaggolf gaande in de zorg en die is zeker niet incidenteel, stelt woordvoerder Pauline Fuhri van brancheorganisatie ActiZ. ‘Daarvoor komen té veel berichten over ontslagen in de media, het hele jaar door al’, zegt ze. ‘En we zagen bij de huishoudelijke zorg al dat die sinds de overheveling in 2007 naar de Wmo een structureel pijnpunt is geworden. Gemeenten komen vaak met tariefsvoorstellen die voor de aanbieders onder de kostprijs liggen. Er bestaan CAO-afspraken over de lonen, dus daar kunnen die aanbieders simpelweg niet in meegaan.
Wat we nu zien, zijn grote hoeveelheden mensen die ineens ontslagen worden in de langdurige zorg. Door de voorgenomen bezuinigingen op de langdurige zorg kopen gemeenten nu al minder volume in en korten ze op het tarief. Veel gemeenten hebben op dit moment bovendien nog geen duidelijk inkoopbeleid. Dit betekent dat de zorgaanbieders met grote onzekerheid zitten over de zorginkoop voor de langdurige zorg. Het is echt niet voor niets dat de inschatting is gemaakt dat dit jaar 55.000 mensen in de zorg hun baan gaan verliezen. Zorgaanbieders moeten, gedwongen door de omstandigheden, keuzes maken.’
Het is moeilijk in te schatten wanneer de nu ontstane situatie een probleem wordt, stelt Fuhri. ‘De transitie in de langdurige zorg is nodig, want er werd een te groot beroep gedaan op de collectieve middelen’, zegt ze. ‘Een deel van de mensen om wie het gaat, kan zich goed redden met hulp van mensen uit de directe omgeving, of met hulp die ze zelf inschakelen en betalen. Door de bezuinigingen die met het hele proces samenhangen, ontstaat echter wel pijn. Om die te verzachten, werken de betrokken partijen samen om tot goede oplossingen te komen, maar die moeten natuurlijk eerst in pilots worden getest voordat we weten of ze werken en voordat ze dus in de praktijk inzetbaar zijn. Dat kost tijd. En die tijd is een complicerende factor, want de zorginkopers lopen op dit moment vooruit op het kabinetsbeleid.’
Een belangrijke dreiging, aldus Fuhri, is dat door de vele ontslagen die nu vallen kennis verloren gaat die beter voor de zorg behouden kan blijven. ‘Deels ligt in de situatie die nu ontstaat ook een kans besloten voor zorgprofessionals om zelfstandig voor de cliënten te gaan werken’, zegt ze, ‘maar ook hier weer is het knelpunt de versnelling die aan het proces is gegeven. We zijn daarom in gesprek met de stakeholders om te onderzoeken of het mogelijk is de stapeling van maatregelen te verzachten door niet alles tegelijk te doen. De zorginkopers nemen zoals gezegd nu een voorschot op de bezuinigingen die er nog aan moeten komen. We zijn met hen in gesprek om te onderzoeken of het mogelijk is wat meer ruimte in het proces te creëren.’
Auteur(s): Frank van Wijck Beeld: Thinkstock