Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
Inleiding hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2023 | OriginalPaper | Hoofdstuk

6. Aan het werk blijven

Auteurs : Drs. Marcel Balm, Dr. André Bieleman, Dr. Ad Bergsma, Ad van Genuchten, Drs. Kees Peereboom, Prof.dr. Wilmar Schaufeli, Greet Steyaert, Miguel de Clercq

Gepubliceerd in: Arbeid & gezondheid

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

In dit hoofdstuk staan de volgende kernpunten centraal:
  • In organisaties worden de duurzame inzetbaarheid (DI), de arbeidsveiligheid, de gezondheid en vitaliteit van de werkenden in belangrijke mate bepaald door de arbeidsverhoudingen. Deze omvatten de interne relaties tussen werknemers – met de directe chef en met de hiërarchische lijn –, de mogelijkheden tot contact, de inspraakmogelijkheden en de wijze van communicatie. Aandacht voor arbeidsverhoudingen impliceert aandacht voor gedrag en cultuur met verbindend procesmanagement.
  • Werkgevers moeten zorgen voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden van werknemers. De Welzijnswet verlangt dat de maatregelen in een bepaalde volgorde worden genomen, waarbij allereerst naar de bron van het probleem wordt gekeken. Dat wordt de arbeidshygiënische strategie genoemd. Bij toepassing van deze strategie ligt het accent eerst op beleidsmaatregelen, daarna op technische maatregelen en hulpmiddelen, en vervolgens op gedragsmaatregelen. Vaak gaat het om afgebakende projecten met verbindend projectmanagement.
  • Naast het beheersen van gezondheidsrisico’s vanuit de welzijnswet is er in arbeidsorganisaties steeds meer aandacht voor het bevorderen van gezondheid, vitaliteit en werkgeluk.
  • Een integrale benadering van DI voor werkenden vraagt in organisaties aandacht voor curatie, preventie en amplitie (het bevorderen van positieve toestanden bij werkenden).
  • Het kost werkgevers en werknemers moeite om in de wereld van DI, arbeidsveiligheid, gezondheid, vitaliteit en werkgeluk door de vele bomen het bos nog te zien. De grote hoeveelheid informatie, de vele websites, de talloze tools en de vele dienstverleners maken het de werkgevers en werknemers lastig om het overzicht te bewaren.
  • Door commerciële belangen van adviseurs, trainers en coaches worden werkgevers en werknemers soms geconfronteerd met tegengestelde adviezen. Dit kan leiden tot verwarring.
    • In eerste instantie is het aan de werkgever en de werknemers om invulling te geven aan een effectieve en efficiënte dialoog. De ondernemingsraad (OR) speelt daarbij een voorname rol.
    • In tweede instantie spelen de professionals een belangrijke rol. Het is noodzakelijk dat zij onafhankelijk acteren in het gezamenlijke belang van werkgever en werknemers.
  • In elke arbeidsorganisatie kan ontschotting en interprofessionele samenwerking rondom DI vorm worden gegeven door een ‘leidend team’. Dit team kan de afstemming bewaken tussen reguliere, structurele activiteiten in de organisatie, projecten met een kop en een staart (projectmanagement) en veranderprocessen (procesmanagement).
  • Om ontschotting en interprofessionele samenwerking vorm te geven, is het cruciaal dat alle betrokkenen voortdurend willen en kunnen wisselen van perspectief. Het ‘logische niveau’-model (Bateson 1972) is een hulpmiddel om steeds met elkaar de dialoog te voeren op het juiste niveau. Zodoende kunnen alle betrokkenen informatie en standpunten uitwisselen en elkaar gaan verstaan.
vorige hoofdstuk (Meer) aan het werk
volgende hoofdstuk Re-integratie
Voetnoten
1
Dit beeld kwam Ad Bergsma tegen in een werkstuk van Remco Korteweg en Cornelis Kaptein.
 
Literatuur
Aspinwall LG, Tedeschi RG. Of babies and bathwater: a reply to Coyne and Tennen’s views on positive psychology and health. Ann Behav Med. 2010;39(1):27–34.PubMedCrossRef
Aspinwall LG, Richter L, Hoffman RR. Understanding how optimism works. In: Chang EC, editor. Optimism and pessimism: implications for theory, research, and practice. American Psychological Association; 2001. p. 217–38.CrossRef
Bakker AB, Daniels K, editors. A day in the life of a happy worker. New York, Psychology Press: London; 2013.
Bakker AB, Demerouti E. Job demands–resources theory: taking stock and looking forward. J Occup Health Psychol. 2017;22(3):273.PubMedCrossRef
Balm, MFK. Reductie fysieke belasting door communicatie en training. In: Peereboom, KJ, Vermeulen, H, Handboek Fysieke belasting. Den Haag: SDU Uitgevers; 2015.
Balm MFK, Horsten FA. Gedragsbeïnvloeding door communicatie en training. In: Peereboom KJ, Scheijndel PAM, redactie, Handboek Ergonomie/Human Factors. Alphen aan den Rijn, Vakmedianet; 2015.
Bannink FP. Solution-focused brief therapy. J Contemp Psychother. 2007;2:87–94.CrossRef
Bateson G. Steps to an ecology of mind: collected essays. In Anthropology, Psychiatry, Evolution, and Epistemology. University Of Chicago Press; 1972. ISBN 0-226-03905-6.
De Beer P, Dekker R, Oltshoorn M, redactie. Flexibilisering; De balans opgemaakt. Amsterdam: De Burcht/Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging; 2011.
Bennebroek Gravenhorst K. Veranderversneller. Boom; 2015.
Bergsma A, Boelhouwer J. De Overheid is Een Geluksmachine Bestuurskunde. 2013;22(3):75–85.
Bergsma A, Schaufeli WB. Positieve psychologie in organisaties. In: Bohlmeijer ET, Bolier L, Westerhof GJ, Walburg JA, redactie. Handboek positieve psychologie: theorie, onderzoek & toepassingen. Boom. 2013;311–24.
Bergsma A. The state of the art in happiness advice. J Happiness Stud. 2010a;11(5):649–54.CrossRef
Bergsma A. Positieve psychologie kan niet zonder negativiteit. Psychologie En Gezondheid. 2010b;38(4):171–6.CrossRef
Bergsma A, Veenhoven R, Commandeur H. Ten geleide bij themanummer ‘Welbevinden op het werk’. M&O. 2015;(2/3),3–14.
Blatter BM, Heinrich J. RSI-klachten in de Nederlandse beroepsbevolking Trends, risicofactoren en verklaringen. Tijdschrift Voor Gezondheidswetenschappen. 2005;83:1.
Blonk RWB. Het lukt niet zonder werk. Over psychische klachten, arbeidsparticipatie en herstel. [Oratie]. Universiteit Utrecht; 2006.
Boerefijn J, Bergsma A. Geluksles verbetert schoolprestaties. Tijdschr Orthop. 2011;50:110–21.
Boerefijn J, Bergsma A. Gelukkig voor de klas. LannooCampus; 2014.
Brouwer S. Passend werk in uitvoering. [Oratie]. Rijksuniversiteit Groningen; 2016.
Bruel M, Colson C. De geluksfabriek: over het binden en boeien van mensen in organisaties. Scriptum Books; 1998.
Christian MS, Garza AS, Slaughter JE. Work engagement: a qualitative review and test of its relations with task and contextual performance. Pers Psychol. 2011;64:89–136.CrossRef
Deci EL, Ryan RM. The “what” and “why” of goal pursuits: human needs and the self-determination of behavior. Psychol Inq. 2000;11:319–38.CrossRef
Dehue T. Betere mensen: over gezondheid als keuze en koopwaar. Atlas Contact; 2014.
Dollevoet G, Evers H. Inzetbaarheid als service. Oegstgeest, eigen uitgave; 2018.
Donaldson SI, Ko I. Positive organizational psychology, behavior, and scholarship: a review of the emerging literature and evidence base. J Posit Psychol. 2010;5:177–91.CrossRef
Dutton JE, Ragins BR, editors. Exploring positive relationships at work: building a theoretical and research foundation. Psychology Press: London; 2017.
Es, A. Misstanden bij spinnerijen H&M. De Volkskrant; 2014.
Everts A, Olthof S. Dansen met dilemma’s. Op weg naar wederzijdse winst. Heemstede, A&S; 2017.
Frijda N. De emoties. Een overzicht van onderzoek en theorie. Bert Bakker; 2015.
Gingerich WJ, Peterson LT. Effectiveness of solution-focused brief therapy: a systematic qualitative review of controlled outcome studies. Res Soc Work Pract. 2013;23(3):266–83.CrossRef
Gratton L, Scott A. The 100-year life: living and working in an age of longevity. London: Bloomsbury; 2016.
Grypdonck, M. Het leven boven de ziekte uittillen. Spruyt, Van Mantgem & De Does BV; 1996.
Hakanen JJ, Schaufeli WB. Do burnout and work engagement predict depressive symptoms and life satisfaction? A three-wave seven-year prospective study. J Affect Disord. 2012;142:415–24.CrossRef
Halbesleben JRB. A meta-analysis of work engagement: relationships with burnout, demands, resources, and consequences. In: Bakker AB, Leiter MP, editors. Work engagement: a handbook of essential theory and research. New York: Psychology Press; 2010. p. 102–17.
Hamburger O, Bergsma A. Gelukkig werken. Boom/Nelissen; 2011.
Hansez I, Rusu D, Firket P, Braeckman L. Evolutie 2010–2018 van burn-out in België en belang van het gezamenlijk gebruik van twee diagnostische hulpmiddelen; 2019.
Hartung PJ, Taber BJ. Career construction: heeding the call of the heart. In Dik BJ, Byrne ZS, Steger MF, editors. Purpose and meaning in the workplace. American Psychological Association (pp. 17–36); 2013.
Heins G. Aanspreken? Gewoon doen! Hoe je nou écht een aanspreekcultuur creëert.Boom; 2017.
Held BS. The tyranny of the positive attitude in America: observation and speculation. J Clin Psychol. 2002;58:965–92.PubMedCrossRef
Held BS. The negative side of positive psychology. J Humanistic Psychol. 2004;44:9–46.CrossRef
Van Hoof E. De chief happiness officer, stappenplan voor een strategisch welzijnsbeleid op het werk. Lannoo Campus; 2017.
Houba R, Alphen WJT, Pennekamp HP, Leutscher AMM, Schreibers KBJ. Arbeid & Gezondheid 2018, Handboek over het beheersen van gezondheidsrisico’s op het werk. Alphen aan den Rijn, Vakmedianet; 2018.
Hsieh T. Delivering happiness. A path to profits, passion and purpose. USA: Hachette; 2011.
Huber M, Knottnerus JA, Green L, Horst H, Jadad AR, Kromhout D, et al. How should we define health? Br Med J. 2011;343: d4163.CrossRef
Huber M, Vliet M, Boers I. Heroverweeg uw opvatting van het begrip ‘gezondheid.’ Ned Tijdschr Geneeskunde. 2016;160:A7720.
Van Hulle D, Van de Woestyne J, Vandaele F, Maenhout A, Custers L, Bourdeaud’huiy J, De Clerck I. High Intensity Interval Training (HIIT) als onderdeel van gezondheidspromotie in jouw organisatie. Niet gepubliceerd rapport. Gent, Artevelde Hogeschool.
Kahneman D, Wakker PP, Sarin R. Back to bentham? Explorations of experienced utility. Q J Econ. 1997;112(2):375–405.CrossRef
Kashdan T, Biswas-Diener R. The upside of your dark side. Audio book by Brilliance Audio; 2014.
Kerklaan S, Hodes H, Mulder M, Bieleman B. Werkbelasting bij de twentsche kabelfabriek onderzoek naar fysieke en psychosociale risicofactoren bij vlechtmachinevoerders. Tijdschr Hum Factors. 2016;41(4):25–32.
Keyes CL. Flourishing Hoboken. NJ: John Wiley & Sons, Inc; 2010.
Van der Klink JJL, Brouwer S, Bultmann U, Burdorf A, Schaufeli WB, Van der Wilt GJ, Zijlstra FRH. Duurzaam inzetbaar: een werkdefinitie. Den Haag: ZonMw; 2010.
Van der Klink JJL. De weg van participatie. [Oratie]. Universitair Medisch Centrum Groningen; 2007.
Knoeff R, redactie. Gelukkig gezond! Histories of healthy aging: Groningen, Barkhuis & Universiteitsmuseum; 2017.
Kotter J. De ijsberg smelt! Succesvol veranderen in moeilijke omstandigheden (22e druk). Amsterdam/Antwerpen: Business Contact; 2015.
Lange AH, Heijden BIJM. Een leven lang inzetbaar? Duurzame inzetbaarheid op het werk: interventies, best practices en integrale benaderingen. Alphen aan den Rijn, Vakmedianet; 2016.
Layard R. Happiness: lessons from a new science. The Penguin Press; 2005.
Luborsky L, Rosenthal R, Diguer L, Andrusyna TP, Berman JS, Levitt JT, Krause ED. The dodo bird verdict is alive and well-mostly. Clin Psychol Sci Pract. 2002;9(1):2–12.
Luthans F, Youssef-Morgan C. Psychological capital: an evidence–based positive approach. Ann Rev Organ Psychol Behav. 2018;4:339–66.CrossRef
Marquardt MK, Oettingen G, Gollwitzer PM, Sheeran P, Liepert J. Mental contrasting with implementation intentions (MCII) improves physical activity and weight loss among stroke survivors over one year. Rehabil Psychol. 2017;62(4):580.PubMedCrossRef
Mojsa-Kaja J, Golonka K, Marek T. Job burnout and engagement among teachers–worklife areas and personality traits as predictors of relationships with work. Int J Occup Med Environ Health. 2015;28(1):102–19.PubMedCrossRef
Nies HLGR. De zorg ontzorgd/t. Veranderende rollen en resultaten in de langdurende zorg. [Oratie].Vrije Universiteit Amsterdam; 2012.
Oatley K. Best laid schemes: the psychology of the emotions. Cambridge University Press; 1992.
Oettingen G. Rethinking positive thinking: inside the new science of motivation. New York: Current; 2015.
Oettingen G, Reininger KM. The power of prospection: mental contrasting and behavior change. Soc Pers Psychol Compass. 2016;10(11):591–604.CrossRef
Oettingen G, Stephens EJ. Fantasies and motivationally intelligent goal setting. Psychol goals. 2009;153–78.
Ouweneel E, Schaufeli WB, Le Blanc P. Van preventie naar amplitie: interventies voor optimaal functioneren. Gedrag & Organisatie. 2009;2009(22):118–35.
Peereboom KJ. Ergonomie compact. Den Haag: SDU Uitgevers; 2015.
Peereboom KJ, Scheijndel PAM, redactie. Handboek ergonomie/human factors. Alphen aan den Rijn, Vakmedianet; 2015.
Peereboom KJ, Vermeulen H. Handboek fysieke belasting. Den Haag: SDU Uitgevers; 2015.
Peterson C. A primer in positive psychology. Oxford University Press; 2006.
Pouwels ME, Hooft J, Bergsma A. Schoenverkoper wijst gezondheidszorg de weg. M&O. 2015;(2/3):94–104.
Rhenen W, Schaufeli WB. Positieve bedrijfsgezondheidszorg. Een nieuw domein voor de moderne bedrijfsarts? TBV. 2010;18:413–7.
Rich BL, Lepine JA, Crawford ER. Job engagement: antecedents and effects on job performance. Acad Manag J. 2010;53:617–35.CrossRef
Scharmer O, Theory U. Leading from the future as it emerges. The social technology of presencing. Cambridge, Society for Organizational Learning; 2007.
Schaufeli WB. Van burnout naar bevlogenheid; Werk en welbevinden in Nederland. M&O. 2015;69:15–31.
Schaufeli WB, Bakker AB, redactie. De psychologie van arbeid en gezondheid (3e herziene druk). Bohn Stafleu van Loghum.
Schaufeli WB. The job demands-resources model; A ‘how to’ guide to increase work engagement and prevent burnout. Organ Dyn. 2017;46:120–32.CrossRef
Schaufeli WB. Work engagement in Europe: relations with national economy, governance and culture. Organ Dyn. 2018;47:99–106.CrossRef
Schaufeli WB, Dijkstra P. Bevlogen aan het werk. Zaltbommel: Them; 2010.
Schaufeli WB, Salanova M. Enhancing work engagement through the management of human resources. In: Näswall K, Sverke M, Hellgren J, editors. The individual in the changing working life. Cambridge University Press; 2008. p. 380–404.CrossRef
Schneider B, Yost AB, Kropp A, Kind C, Lam H. Workforce engagement: what it is, what drives it, and why it matters for organizational performance. J Organ Behav. 2018;39(4):462–80.CrossRef
Segal ZV, Williams JMG, Teasdale JD. Mindfulness-based cognitive therapy for depression: a new approach to preventing relapse. Guilford Press; 2002.
Seligman ME. Flourish: a visionary new understanding of happiness and well-being. Simon and Schuster; 2012.
Seligman MEP. Gelukkig zijn kun je leren. Het Spectrum; 2002.
SERV. Actieplan werkbaar werk. Samen een versnelling hoger voor werkbaar werk; 2017.
Actieplan werkbaar werk. Samen een versnelling hoger voor werkbaar werk | Vlaanderen.be
De Shazer S, Coulter M. More than miracles: the state of the art of solution-focused brief therapy. Abingdon: Routledge; 2012.CrossRef
Stoeber J, Damian LE. Perfectionism in employees: work engagement, workaholism, and burnout. In: Sirois FM, Molnar DS, editors. Perfectionism, health, and well-being (pp. 265–83) Springer; 2016.
Stolwijk H, Gelauff G. Gelukkiger met geluksbeleid? In: Campen C, Bergsma A, Boelhouwer J, Boerefijn J, Bolier L, editors. Sturen op geluk. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau; 2012.
Taris TW, Schaufeli WB. The job demands-resources model. In: Clarke S, Probst TM, Guldenmund F, Passmore J, editors, The Wiley Blackwell handbook of the psychology of occupational safety and workplace health (pp. 157–80). Chichester: John Wiley; 2016.
Tims M, Oerlemans WGM, Plomp J. De rol van job crafting bij welbevinden. M&O. 2015;(2/3):32–49.
Touburg G, Veenhoven R. Mental health care and average happiness: strong effect in developed nations. Adm Policy Ment Health & Ment Health Serv Res. 2014;1–11.
Veenhoven R. (). The four qualities of life; Ordering concepts and measures of the good life. In A. DellaFave, editor, The exploration of happiness: present and future perspectives (pp. 195–226). Springer, Happiness Studies Book Series; 2013 chapter 11.
Walburg JA. Mentaal vermogen. Investeren in geluk. Nieuw Amsterdam; 2008.
Watzlawick P. The situation is hopeless, but not serious: the pursuit of unhappiness. New York: WW Norton & Company; 1983.
Weehuizen R. Mental capital: the economic significance of mental health. [Academisch proefschrift]. Universiteit Maastricht; 2008.
Wu HC, Wang MJ. Relationship between maximum acceptable work time and physical workload HSIN-CHIEH WU and MAO-JIUN J. WANG* Department of Industrial Engineering and Engineering Management, National Tsing Hua University, Hsinchu, Taiwan, 30043, ROC. ERGONOMICS, VOL. 45, NO. 4, 280 ± 289 2001 en 2002
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
Metagegevens
Titel
Aan het werk blijven
Auteurs
Drs. Marcel Balm
Dr. André Bieleman
Dr. Ad Bergsma
Ad van Genuchten
Drs. Kees Peereboom
Prof.dr. Wilmar Schaufeli
Greet Steyaert
Miguel de Clercq
Copyright
2023
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Arbeid & gezondheid

Print ISBN: 978-90-368-2836-9

Elektronisch ISBN: 978-90-368-2837-6

Copyright: 2023

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-2837-6_6