Skip to main content
Top

2016 | OriginalPaper | Hoofdstuk

8 De externe omgeving

Auteurs : Karien den Ridder, Yvonne Tuitert-van Asten, Yvonne van der Tuijn, Annelies van Bon

Gepubliceerd in: Patiëntveiligheid in de verpleegkunde

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

De afdeling, het gebouw of de ruimte waarin een zorgprofessional werkt, is feitelijk de fysieke werkomgeving. Binnen het MOTTO-model is dit de interne omgeving genoemd. Hoe de interne werkomgeving kan bijdragen aan veilige zorg, is beschreven in hoofdstuk 7. Daarnaast heeft de zorgprofessional te maken met een heleboel wetten, regels en normen, en niet op de laatste plaats betrokkenheid van de patiënt zelf. Dit heet de externe omgeving. Dit hoofdstuk gaat in op de externe omgeving (zie figuur 8.1) en de invloed die deze heeft op de patiëntveiligheid. Door inzicht hierin te krijgen ontstaan er mogelijkheden de eigen zorgomgeving te verbeteren.
Voetnoten
1
Calamiteit = een niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis, die betrekking heeft op de kwaliteit van zorg en die tot de dood of een ernstig schadelijk gevolg voor een patiënt of cliënt van de instelling heeft geleid.
 
Literatuur
go back to reference Alphen, W.J.T. van, Gort, J., Stavast, K.I.J., & Zwaard, W. (2009). Leren van ongevallen, een overzicht van analysemethodieken. Den Haag: SDU. Alphen, W.J.T. van, Gort, J., Stavast, K.I.J., & Zwaard, W. (2009). Leren van ongevallen, een overzicht van analysemethodieken. Den Haag: SDU.
go back to reference Bon, A. van, & Molendijk, H. (2009). Als het misgaat. Over openheid na een incident. Zwolle: Centrum Patiëntveiligheid Isala. Bon, A. van, & Molendijk, H. (2009). Als het misgaat. Over openheid na een incident. Zwolle: Centrum Patiëntveiligheid Isala.
go back to reference Bruijne, M.C. de, Zegers, M., Hoonhout, L.H.F., & Wagner, C. (2007). Onbedoelde schade in Nederlandse ziekenhuizen. Dossieronderzoek van ziekenhuisopnames in 2004. Utrecht/Amsterdam: NIVEL/ EMGO Instituut VUmc. Bruijne, M.C. de, Zegers, M., Hoonhout, L.H.F., & Wagner, C. (2007). Onbedoelde schade in Nederlandse ziekenhuizen. Dossieronderzoek van ziekenhuisopnames in 2004. Utrecht/Amsterdam: NIVEL/ EMGO Instituut VUmc.
go back to reference Burke, J., Smith, L.N., Sveinsdóttir, H., & Willman, A. (2008). Patient safety in Europe: medication errors and hospital-acquired infections. Amsterdam: Workgroup of European Nurse Researchers. Burke, J., Smith, L.N., Sveinsdóttir, H., & Willman, A. (2008). Patient safety in Europe: medication errors and hospital-acquired infections. Amsterdam: Workgroup of European Nurse Researchers.
go back to reference Carayon, P. (red.) (2007). Handbook of human factors and ergonomics in health care and patient safety. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum. Carayon, P. (red.) (2007). Handbook of human factors and ergonomics in health care and patient safety. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
go back to reference Carayon, P., Schoofs Hundt, A., Karsh, B.-T., Gurses, A.P., Alvarado, C.J., Smith, M., e.a. (2006). Work system design for patient safety: the SEIPS model. Quality and Safety in Health Care, 15(suppl. 1), i50-i58.CrossRefPubMedPubMedCentral Carayon, P., Schoofs Hundt, A., Karsh, B.-T., Gurses, A.P., Alvarado, C.J., Smith, M., e.a. (2006). Work system design for patient safety: the SEIPS model. Quality and Safety in Health Care, 15(suppl. 1), i50-i58.CrossRefPubMedPubMedCentral
go back to reference Donabedian, A. (1980). Explorations in quality assessment and monitoring (vol. 1): the definition of quality and approaches to its assessment. Ann Arbor, MI: Health Administration Press. Donabedian, A. (1980). Explorations in quality assessment and monitoring (vol. 1): the definition of quality and approaches to its assessment. Ann Arbor, MI: Health Administration Press.
go back to reference Everdingen, J.J.E. van, Smorenburg, S.M., Schellekens, W., Molendijk, A., Kievit, J., Harten, W.H. van, e.a. (red.) (2006). Praktijkboek patiëntveiligheid. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Everdingen, J.J.E. van, Smorenburg, S.M., Schellekens, W., Molendijk, A., Kievit, J., Harten, W.H. van, e.a. (red.) (2006). Praktijkboek patiëntveiligheid. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Gids Monitoren VMS veiligheidsprogramma 2010-2012 (concept) (2010). Gids Monitoren VMS veiligheidsprogramma 2010-2012 (concept) (2010).
go back to reference Gosbee, J.W., & Gosbee, L.L. (2001). The role of human factors engineering on medical device and medical system errors. In: C. Vincent (red.), Clinical risk management: enhancing patient safety (2e druk) (pp. 301-317). Londen: BMJ Press. Gosbee, J.W., & Gosbee, L.L. (2001). The role of human factors engineering on medical device and medical system errors. In: C. Vincent (red.), Clinical risk management: enhancing patient safety (2e druk) (pp. 301-317). Londen: BMJ Press.
go back to reference Grol, R.T.P.M., & Wensing, M.J.P. (2006). Implementatie. Effectieve verandering in de patiëntenzorg (3e druk). Maarssen: Elsevier gezondheidszorg. Grol, R.T.P.M., & Wensing, M.J.P. (2006). Implementatie. Effectieve verandering in de patiëntenzorg (3e druk). Maarssen: Elsevier gezondheidszorg.
go back to reference Halfens, R.J.G., Meijers, J.M.M., Meesterberends, E., Neyens, J.C.L., Rondas, A.A.L.M., Rijcken, S., e.a. (2014). Rapportage resultaten Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2014. Maastricht: Universiteit Maastricht. Halfens, R.J.G., Meijers, J.M.M., Meesterberends, E., Neyens, J.C.L., Rondas, A.A.L.M., Rijcken, S., e.a. (2014). Rapportage resultaten Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2014. Maastricht: Universiteit Maastricht.
go back to reference Hemmes, I., & Zweekhorst, P. (2008). Prisma praktisch. Geldrop: MedInsight. Hemmes, I., & Zweekhorst, P. (2008). Prisma praktisch. Geldrop: MedInsight.
go back to reference Inspectie voor de Gezondheidszorg (2008). Indicatoren Veiligheidsprogramma voor ziekenhuizen: basisset 2009. Utrecht: Inspectie voor de Gezondheidszorg. Inspectie voor de Gezondheidszorg (2008). Indicatoren Veiligheidsprogramma voor ziekenhuizen: basisset 2009. Utrecht: Inspectie voor de Gezondheidszorg.
go back to reference Institute of Medicine (2004). Keeping patients safe: transforming the work environment of nurses. Washington, DC: The National Academies Press. Institute of Medicine (2004). Keeping patients safe: transforming the work environment of nurses. Washington, DC: The National Academies Press.
go back to reference Kohn, L.T., Corrigan, J.M., & Donaldson, M.S. (red.) (1999). To err is human. Building a safer health system. Washington, DC: Institute of Medicine, National Academies Press. Kohn, L.T., Corrigan, J.M., & Donaldson, M.S. (red.) (1999). To err is human. Building a safer health system. Washington, DC: Institute of Medicine, National Academies Press.
go back to reference Leistikow, I.P., Kessels-Habraken, M.M.P., & Bruijn, JA. de (2009). Risicoanalyse loont de moeite. Medisch Contact, 64(40), 1634-1638. Leistikow, I.P., Kessels-Habraken, M.M.P., & Bruijn, JA. de (2009). Risicoanalyse loont de moeite. Medisch Contact, 64(40), 1634-1638.
go back to reference Leistikow, I.P., Molendijk, H., Tijink, H., & Vloed, J. van der (2009). Dit nooit meer. Artsen vertellen over hun incident. Utrecht: Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO. Leistikow, I.P., Molendijk, H., Tijink, H., & Vloed, J. van der (2009). Dit nooit meer. Artsen vertellen over hun incident. Utrecht: Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO.
go back to reference Leistikow, I.P., Ridder, K. den, & Vries, B. de (2009). Patiëntveiligheid: Systematische Incident Reconstructie en Evaluatie (2e druk). Maarssen: Elsevier gezondheidszorg. Leistikow, I.P., Ridder, K. den, & Vries, B. de (2009). Patiëntveiligheid: Systematische Incident Reconstructie en Evaluatie (2e druk). Maarssen: Elsevier gezondheidszorg.
go back to reference Leistikow, I., Schaaf, T. van der, Habraken, M., & Reijnders-Thijssen, P. (2006). SAFER : Scenario Analyse van Faalwijzen, Effecten en Risico’s. Utrecht/Eindhoven/Maastricht: UMC Utrecht/TU Eindhoven/MAASTRO clinic. Leistikow, I., Schaaf, T. van der, Habraken, M., & Reijnders-Thijssen, P. (2006). SAFER : Scenario Analyse van Faalwijzen, Effecten en Risico’s. Utrecht/Eindhoven/Maastricht: UMC Utrecht/TU Eindhoven/MAASTRO clinic.
go back to reference NTA 8009:2014. Veiligheidsmanagementsysteem voor ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszorg verlenen (2014). Delft: NEN Uitgeverij. NTA 8009:2014. Veiligheidsmanagementsysteem voor ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszorg verlenen (2014). Delft: NEN Uitgeverij.
go back to reference NVZ vereniging van ziekenhuizen, Orde van Medisch Specialisten, Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging (LEVV), Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), & Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) (2007). Veiligheidsprogramma Voorkom schade, werk veilig in de Nederlandse ziekenhuizen. Utrecht: NVZ, Orde van Medisch Specialisten, LEVV, V&VN en NFU. NVZ vereniging van ziekenhuizen, Orde van Medisch Specialisten, Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging (LEVV), Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), & Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) (2007). Veiligheidsprogramma Voorkom schade, werk veilig in de Nederlandse ziekenhuizen. Utrecht: NVZ, Orde van Medisch Specialisten, LEVV, V&VN en NFU.
go back to reference Ouboter, S., Kievit, L., Brugman, J., Kelderman, D., & Bruinsma, G. (2010). Ook de patiënt heeft iets te melden. Tijdschrift voor Verpleegkundigen, 1, 31-34. Ouboter, S., Kievit, L., Brugman, J., Kelderman, D., & Bruinsma, G. (2010). Ook de patiënt heeft iets te melden. Tijdschrift voor Verpleegkundigen, 1, 31-34.
go back to reference Plas, M., Engelshoven, I. van, & Mintjes-de Groot, J. (2008). Doorbreek de rituelen: een overzicht van zinloze rituelen in de zorg en een stappenplan om deze te doorbreken (rapport). Utrecht: LEVV. Plas, M., Engelshoven, I. van, & Mintjes-de Groot, J. (2008). Doorbreek de rituelen: een overzicht van zinloze rituelen in de zorg en een stappenplan om deze te doorbreken (rapport). Utrecht: LEVV.
go back to reference Roodbol, P., & Nieuwenhuis, J. (2005). Omgaan met fouten. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Roodbol, P., & Nieuwenhuis, J. (2005). Omgaan met fouten. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
go back to reference Sande, R. van der, Mintjes-de Groot, A.J., & Harten, W.H. van (2006). Patiëntveiligheid in internationaal perspectief. In: J.J.E. van Everdingen, S.M. Smorenburg, W. Schellekens, A. Molendijk, J. Kievit, W.H. van Harten, e.a. (red.), Praktijkboek patiëntveiligheid (pp. 15-26). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef Sande, R. van der, Mintjes-de Groot, A.J., & Harten, W.H. van (2006). Patiëntveiligheid in internationaal perspectief. In: J.J.E. van Everdingen, S.M. Smorenburg, W. Schellekens, A. Molendijk, J. Kievit, W.H. van Harten, e.a. (red.), Praktijkboek patiëntveiligheid (pp. 15-26). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.CrossRef
go back to reference Vesseur, J., & Wal, G. van der (2007). Inspectie geeft spijkerharde garanties: melden zonder angst is voorwaarde voor kwaliteitsverbetering. Medisch Contact, 62(5), 184-186. Vesseur, J., & Wal, G. van der (2007). Inspectie geeft spijkerharde garanties: melden zonder angst is voorwaarde voor kwaliteitsverbetering. Medisch Contact, 62(5), 184-186.
go back to reference Vollenbroek, J. (2003). Leren van fouten, Baarn: Nelissen. Vollenbroek, J. (2003). Leren van fouten, Baarn: Nelissen.
go back to reference Wagner, C., & Wal, G. van der (2005). Voor een goed begrip: bevordering patiëntveiligheid vraagt om heldere definities. Medisch Contact, 60(47), 1888-1891. Wagner, C., & Wal, G. van der (2005). Voor een goed begrip: bevordering patiëntveiligheid vraagt om heldere definities. Medisch Contact, 60(47), 1888-1891.
go back to reference Willems, R. (2004). Hier werk je veilig of je werkt hier niet. Sneller beter, de veiligheid in zorg (eindrapportage). Den Haag: Shell Nederland. Willems, R. (2004). Hier werk je veilig of je werkt hier niet. Sneller beter, de veiligheid in zorg (eindrapportage). Den Haag: Shell Nederland.
go back to reference Witte, J. de, Berkers, N., & Visser, G. (2007). Nationale beroepscode verpleegkundigen. Utrecht: V&VN/ NU’91. Witte, J. de, Berkers, N., & Visser, G. (2007). Nationale beroepscode verpleegkundigen. Utrecht: V&VN/ NU’91.
go back to reference World Health Organization (2010). The conceptual framework for the International Classification for Patient Safety, version 1.1: final technical report, executive summary. Genève: World Health Organization. World Health Organization (2010). The conceptual framework for the International Classification for Patient Safety, version 1.1: final technical report, executive summary. Genève: World Health Organization.
go back to reference Langelaan, M., Baines, R.J., Broekens, M.A., Siemerink, K.M., Steeg, L. van de, Asscheman, H., e.a. (2010). Monitor zorggerelateerde schade 2008: dossieronderzoek in Nederlandse ziekenhuizen. Utrecht: NIVEL. Langelaan, M., Baines, R.J., Broekens, M.A., Siemerink, K.M., Steeg, L. van de, Asscheman, H., e.a. (2010). Monitor zorggerelateerde schade 2008: dossieronderzoek in Nederlandse ziekenhuizen. Utrecht: NIVEL.
go back to reference Nictiz & Zorginstituut Nederland (2014). Keurmerken, certificaten en kwaliteitsverklaringen in de zorg. Een praktisch overzicht. Den Haag/Diemen: Nictiz/Zorginstituut Nederland. Nictiz & Zorginstituut Nederland (2014). Keurmerken, certificaten en kwaliteitsverklaringen in de zorg. Een praktisch overzicht. Den Haag/Diemen: Nictiz/Zorginstituut Nederland.
go back to reference Raad voor Gezondheidsonderzoek (1990). Advies kwaliteit van zorg: terreinverkenning en prioriteiten voor wetenschappelijk onderzoek kwaliteit van zorg. Den Haag: Raad voor Gezondheidsonderzoek. Raad voor Gezondheidsonderzoek (1990). Advies kwaliteit van zorg: terreinverkenning en prioriteiten voor wetenschappelijk onderzoek kwaliteit van zorg. Den Haag: Raad voor Gezondheidsonderzoek.
go back to reference Ouboter, S., Kievit, L., Brugman, J., Kelderman, D., & Bruinsma, G. (2010). Ook de patiënt heeft iets te melden. Tijdschrift voor Verpleegkundigen, 1, 31-34. Ouboter, S., Kievit, L., Brugman, J., Kelderman, D., & Bruinsma, G. (2010). Ook de patiënt heeft iets te melden. Tijdschrift voor Verpleegkundigen, 1, 31-34.
go back to reference Kruijf, J. de (2012). Artsen zijn ook maar mensen. Amersfoort: De Vrije Uitgevers. Kruijf, J. de (2012). Artsen zijn ook maar mensen. Amersfoort: De Vrije Uitgevers.
go back to reference Leistikow, I.P., Molendijk, H., Tijink, H., & Vloed, J. van der (2009). Dit nooit meer. Artsen vertellen over hun incident. Utrecht: Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO. Leistikow, I.P., Molendijk, H., Tijink, H., & Vloed, J. van der (2009). Dit nooit meer. Artsen vertellen over hun incident. Utrecht: Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO.
Metagegevens
Titel
8 De externe omgeving
Auteurs
Karien den Ridder
Yvonne Tuitert-van Asten
Yvonne van der Tuijn
Annelies van Bon
Copyright
2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1113-2_8