Gepubliceerd in:
01-07-2016
75-jarige vrouw met achillespeesruptuur
Casus
Gepubliceerd in: Praktische Huisartsgeneeskunde | Uitgave 4/2016
Samenvatting
De 75-jarige Louise Spoor komt samen met haar zoon bij de huisarts met de klacht dat zij ‘door de voeten is gezakt’. Haar zoon vraagt of de arts eens naar haar voeten wil kijken. Ze heeft ook van die ‘rare bobbels’ op haar achillespezen gekregen. De huisarts kijkt naar haar voeten en bekijkt eveneens de anamnese. Daarbij ziet hij dat Spoor een half jaar geleden al zonder enige aanleiding door haar linkervoet zakte. Een paar dagen later gebeurde hetzelfde met haar rechtervoet.
Louise Spoor had vooral pijn aan de achterzijde van haar enkel maar deze pijn verdween na enkele dagen. Zij kreeg de neiging op haar hielen te gaan lopen en ontwikkelde een wat merkwaardig looppatroon. Ze ging een rollator gebruiken. Patiënt heeft COPD en lag vier maanden ervoor nog in het ziekenhuis vanwege ernstige bronchitis. Zij kreeg extra zuurstof en prednison per infuus. Weer thuis gebruikt ze beclometason, een corticosteroïd in aërosolvorm om bronchiale ontstekingen te remmen. Enkele maanden na het voorval met de voeten was zij nog voor korte tijd in het ziekenhuis voor een staaroperatie. Weer kreeg zij prednison voorgeschreven. Patiënt is een verstokt rookster. Het verhaal van haar zoon is vrijwel voldoende om al een waarschijnlijkheidsdiagnose te kunnen stellen. Het veelvuldige gebruik van corticosteroïden heeft grote gevolgen voor het bewegingsapparaat. Degeneratie van pezen, maar vooral van de achillespees is een van de vele bijverschijnselen. De staaroperatie past ook in het verhaal omdat de ontwikkeling van staar ook een bijwerking is van het gebruik van corticosteroïden. De rare bobbels op haar achillespezen en de neiging op de hielen te lopen, maken de diagnose vrijwel rond. Het vermoeden is achillespeesruptuur en misschien zelfs twee. De huisarts stuurt haar door naar de fysiotherapeut. Deze ziet twee duidelijke deuken in het verloop van de achillespezen. Haar kuitspieren zijn duidelijk zichtbaar geatrofieerd. De fysiotherapeut past de handgreep van Thompson toe. In het geval van een achillespeesruptuur ontstaat geen plantairflexie van de voet wanneer in het dikste deel van de kuit geknepen wordt. De handgreep van Thompson wordt met gebogen knie uitgevoerd. De proef is positief. De gap in de achillespezen is duidelijk voelbaar. Ook de uiteinden van de geruptureerde pezen zijn gemakkelijk palpabel. Aan de rechterzijde is bij plantairflexie tegen weerstand nog een flinterdun strengetje pees voelbaar, de pees van de musculus plantaris of de voetzoolspier. De diagnose luidt achillespeesruptuur beiderzijds.
Therapie
De fysiotherapeut bespreekt met Louise Spoor de mogelijkheden. Normaliter wordt er geopereerd en bestaat de nabehandeling uit wekenlang immobiliseren, gevolgd door voorzichtige revalidatie. Maar in dit geval wordt er voorlopig van afgezien. Achillespeesrupturen bij ouderen zijn vaak (mede) het gevolg van corticosteroïdmedicatie. In dat geval moet de arts of de fysiotherapeut alert zijn op het aanwezig zijn van peesdegeneratie.
×
![]()
×
![]()
Take home message
-
Denk bij ouderen die klachten hebben van het bewegingsapparaat altijd aan eventueel gebruik van corticosteroïden.
-
Stuur een patiënt met klachten aan de voeten door naar een fysiotherapeut.
-
Overleg in het geval van een achillespeesruptuur met de fysiotherapeut wat de beste behandeling is.
-
Wees na een eventuele operatie alert op de aanwezigheid van peesdegeneratie.