7 Leren en afleren van complex gedrag

Emoties en gedrag hebben hun biologisch substraat in de hersenen. Gedragsverandering na hersenbeschadiging kan van beslissende betekenis zijn voor het verdere leven van de patiënt: impulsiviteit, woede-uitbarstingen, emotionele vervlakking kunnen veel problemen veroorzaken in relatie, gezin en werk. Een enkele keer kunnen medicamenten helpen, maar vaak hebben deze een averechts effect. Daarom is het altijd de moeite waard eerst te proberen het gedrag te veranderen met behulp van leerprincipes. Ook hier gebruikt men de stappen van de empirische cyclus: definitie van het gedrag, gedragsanalyse, verklaring, interventie en toetsing. De benadering is zeer individueel gericht. Een veelgebruikte methode is die van het operante leren. Voor het aan- of afleren van gedrag wordt hierbij bewust gebruikgemaakt van reinforcement in allerlei varianten: intrinsiek/extrinsiek, token system, respons cost enzovoort. Er bestaan echter vele andere systemen van gedragsmodificatie, bijvoorbeeld verbale zelfsturing, inzichtgevende therapie enzovoort. Helaas is gedragsrevalidatie nog geen vast onderdeel binnen de neurorevalidatie, maar mogelijk gaat deze zich de komende jaren ontwikkelen.