Skip to main content
Top

2011 | OriginalPaper | Hoofdstuk

5 Nieren en urinewegen

Auteurs : P.J. Gundlach, J.M. van der Putten-van Gils, E.M. Sesink, Drs. IJ.D. Jüngen, M. den Breejen, MANP

Gepubliceerd in: De verpleegkundige in de AGZ

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

In de afgelopen vijftien jaar is het percentage mensen dat afhankelijk is van een nierfunctievervangende therapie meer dan verdubbeld. Van de ruim 12.000 mensen die in Nederland een nierfunctievervangende therapie ondergaan, heeft 55% een functionerende donornier en is 45% afhankelijk van een dialysebehandeling. Het aantal mensen met chronische nierschade (CNS) zal de komende jaren alleen maar toenemen, mede doordat de incidentie van nefrosclerose en diabetische nefropathie stijgt ten gevolge van de vergrijzing en de toename van obesitas.
Literatuur
go back to reference Achterberg TH van, Eliens AM, Strijbol NCM. Effectief Verplegen deel 1: Handboek ter onderbouwing van het verpleegkundig handelen. Dwingeloo: Kavanah, 2002. Achterberg TH van, Eliens AM, Strijbol NCM. Effectief Verplegen deel 1: Handboek ter onderbouwing van het verpleegkundig handelen. Dwingeloo: Kavanah, 2002.
go back to reference Alberg AJ, Kouzis A, Genkinger JM, Gallicchio L, Burke AE, Hoffman SC, et al. A prospective cohort study of bladder cancer risk in relation to active cigarette smoking and household exposure to secondhand cigarette smoke. Am J Epidemiol 2007;165:660–6CrossRefPubMed Alberg AJ, Kouzis A, Genkinger JM, Gallicchio L, Burke AE, Hoffman SC, et al. A prospective cohort study of bladder cancer risk in relation to active cigarette smoking and household exposure to secondhand cigarette smoke. Am J Epidemiol 2007;165:660–6CrossRefPubMed
go back to reference Aveyard P, Adab P, Cheng KK, Wallace DM, Hey K, Murphy MF. Does smoking status influence the prognosis of bladder cancer? A systematic review. BJU Int 2002;90:228–39CrossRefPubMed Aveyard P, Adab P, Cheng KK, Wallace DM, Hey K, Murphy MF. Does smoking status influence the prognosis of bladder cancer? A systematic review. BJU Int 2002;90:228–39CrossRefPubMed
go back to reference Bangma CH (red). Urologie, tweede herziene druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2008 Bangma CH (red). Urologie, tweede herziene druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2008
go back to reference Barry MJ, Fowler FJ Jr, O’Leary MP, et al. The American Urological Association symptom index for benign prostatic hyperplasia. J Urol 1992;148:1549–57.PubMed Barry MJ, Fowler FJ Jr, O’Leary MP, et al. The American Urological Association symptom index for benign prostatic hyperplasia. J Urol 1992;148:1549–57.PubMed
go back to reference Beers MH (red). Merck Manual Medisch Handboek, 2de ed. Houten/Antwerpen: Bohn Stafleu van Loghum, 2005 Beers MH (red). Merck Manual Medisch Handboek, 2de ed. Houten/Antwerpen: Bohn Stafleu van Loghum, 2005
go back to reference Beevers G, Lip GYH, O’Brien E. Hypertensie. Nieuwe inzichten in diagnostiek en behandeling. Maarn: Prelum, 2007, pp. 110-25 Beevers G, Lip GYH, O’Brien E. Hypertensie. Nieuwe inzichten in diagnostiek en behandeling. Maarn: Prelum, 2007, pp. 110-25
go back to reference Bo K, Kvarstein B, Nygaard I. Lower urinary tract symptoms and pelvic floor muscle exercise adherence after 15 years, Obstet Gynecol 2005;105:999–1005CrossRef Bo K, Kvarstein B, Nygaard I. Lower urinary tract symptoms and pelvic floor muscle exercise adherence after 15 years, Obstet Gynecol 2005;105:999–1005CrossRef
go back to reference Boon TA. Basisboek Urologie. Utrecht: De Tijdstroom, 2001 Boon TA. Basisboek Urologie. Utrecht: De Tijdstroom, 2001
go back to reference Cammu H, Nylen M van, Blockeel CL, Kaufman L, Amy JJ. Who will benefit from pelcic floor muscle training from stress urinary incontinence, Am J Obstet Gynecol 2004;191:1152–7CrossRefPubMed Cammu H, Nylen M van, Blockeel CL, Kaufman L, Amy JJ. Who will benefit from pelcic floor muscle training from stress urinary incontinence, Am J Obstet Gynecol 2004;191:1152–7CrossRefPubMed
go back to reference Carpenito LJ. Zakboek Verpleegkundige Diagnosen, vertaling van Handbook of Nursing Diagnosis. 9e ed. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff; 2002, pp. 465-6, 569, 571 Carpenito LJ. Zakboek Verpleegkundige Diagnosen, vertaling van Handbook of Nursing Diagnosis. 9e ed. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff; 2002, pp. 465-6, 569, 571
go back to reference Cnossen N, Konings S. Management van chronische nierinsufficiëntie. HaCaSpect 2006; Apr: 12-4 Cnossen N, Konings S. Management van chronische nierinsufficiëntie. HaCaSpect 2006; Apr: 12-4
go back to reference College voor zorgverzekeringen. Farmacotherapeutisch Kompas. Utrecht: Roto Smeets, 2008 College voor zorgverzekeringen. Farmacotherapeutisch Kompas. Utrecht: Roto Smeets, 2008
go back to reference Deshape JP. Zorgvraag voor urine-incontinentie zal blijven toenemen. Patiënt Care, speciale editie, 2005 Deshape JP. Zorgvraag voor urine-incontinentie zal blijven toenemen. Patiënt Care, speciale editie, 2005
go back to reference Gezondheidsraad. Urine-incontinentie. Den Haag: Gezondheidsraad, 2001, publicatie nr. 2001/12 Gezondheidsraad. Urine-incontinentie. Den Haag: Gezondheidsraad, 2001, publicatie nr. 2001/12
go back to reference Golka K, Wiese A, Assento G, Bolt HM. Occupational exposure and urological cancer. World J Urol 2004;21:382–91CrossRefPubMed Golka K, Wiese A, Assento G, Bolt HM. Occupational exposure and urological cancer. World J Urol 2004;21:382–91CrossRefPubMed
go back to reference Gray M. Assessment and Management of Urinary Incontinence. The nurse practitioner, 2005 juli, pp. 33-43 Gray M. Assessment and Management of Urinary Incontinence. The nurse practitioner, 2005 juli, pp. 33-43
go back to reference Haalboom JRE, Smit J. Silhouet van de Interne Geneeskunde. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 1999. pp. 314-40 Haalboom JRE, Smit J. Silhouet van de Interne Geneeskunde. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 1999. pp. 314-40
go back to reference Heineman MJ. Probleemgeoriënteerd denken in de gynaecologie, obstetrie en voortplantingsgeneeskunde, een praktijkboek voor de opleiding en de kliniek. Utrecht: De Tijdstroom, 2003 Heineman MJ. Probleemgeoriënteerd denken in de gynaecologie, obstetrie en voortplantingsgeneeskunde, een praktijkboek voor de opleiding en de kliniek. Utrecht: De Tijdstroom, 2003
go back to reference Jüngen IJD. Interne Geneeskunde en Chirurgie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2009CrossRef Jüngen IJD. Interne Geneeskunde en Chirurgie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2009CrossRef
go back to reference Klankbordgroep Gevaarlijke Stoffen. Richtlijn Cytostatica. Utrecht: Sectorfondsen Zorg en Welzijn, 2004 Klankbordgroep Gevaarlijke Stoffen. Richtlijn Cytostatica. Utrecht: Sectorfondsen Zorg en Welzijn, 2004
go back to reference Landelijke werkgroep richtlijn blaascarcinoom. Urotheelcarcinoom van de blaas. Landelijke richtlijn, Versie: 1.0. Utrecht: Vereniging van Integrale Kankercentra, 2009 Landelijke werkgroep richtlijn blaascarcinoom. Urotheelcarcinoom van de blaas. Landelijke richtlijn, Versie: 1.0. Utrecht: Vereniging van Integrale Kankercentra, 2009
go back to reference Jong PE, Koomans HA, Weening JJ.Klinische Nefrologie, 3e dr. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, 2000. pp. 3, 8, 214-45 Jong PE, Koomans HA, Weening JJ.Klinische Nefrologie, 3e dr. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, 2000. pp. 3, 8, 214-45
go back to reference Jong JTE de, Jüngen IJD, Zaagman-Buuren MJ van. Interne Geneeskunde, 5e herz dr. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2007 Jong JTE de, Jüngen IJD, Zaagman-Buuren MJ van. Interne Geneeskunde, 5e herz dr. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2007
go back to reference Jüngen IJD, Zaagman-Buuren MJ van. Pathologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2006CrossRef Jüngen IJD, Zaagman-Buuren MJ van. Pathologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2006CrossRef
go back to reference Meinders AE, Boogaerts MA, Erkelens DW, Vermeij P. Therapie in de Interne Geneeskunde, 3e dr. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, 2003. pp. 707-26 Meinders AE, Boogaerts MA, Erkelens DW, Vermeij P. Therapie in de Interne Geneeskunde, 3e dr. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg, 2003. pp. 707-26
go back to reference Nederlandsche Internisten Vereniging & CBO kwaliteitsinstituut voor gezondheidszorg. Richtlijn Diabetische Nefropathie. Houten: Van Zuiden, 2006 Nederlandsche Internisten Vereniging & CBO kwaliteitsinstituut voor gezondheidszorg. Richtlijn Diabetische Nefropathie. Houten: Van Zuiden, 2006
go back to reference Nielen MMJ, Schellevis FG, Verheij RA. Preventie van chronische nierinsufficiëntie in de huisartsenpraktijk. NIVEL, 2006. Nielen MMJ, Schellevis FG, Verheij RA. Preventie van chronische nierinsufficiëntie in de huisartsenpraktijk. NIVEL, 2006.
go back to reference Nierstichting (red). Feiten en Cijfers. Bussem, 2007. Nierstichting (red). Feiten en Cijfers. Bussem, 2007.
go back to reference Nierfunctievervanging Nederland. Rotterdam: Stichting RENINE, 2008. Nierfunctievervanging Nederland. Rotterdam: Stichting RENINE, 2008.
go back to reference Oppe M, Treur MJ, Barendregt W, Charro FCH de. Statistisch Verslag 2007. Oppe M, Treur MJ, Barendregt W, Charro FCH de. Statistisch Verslag 2007.
go back to reference Rapportage werkgroep 6. Voorlichting en Psychosociale Zorg. Nationaal Programma Kankerbestrijding NPK 2005-2010. Rapportage werkgroep 6. Voorlichting en Psychosociale Zorg. Nationaal Programma Kankerbestrijding NPK 2005-2010.
go back to reference Reitsma WD, Elte JWF, Overbosch D. Differentiële diagnostiek in de interne geneeskunde, 2e dr. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2009. Reitsma WD, Elte JWF, Overbosch D. Differentiële diagnostiek in de interne geneeskunde, 2e dr. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2009.
go back to reference Raymakers JA, Kreutzer, HJA, Schneeberger P. Interpretatie van medisch laboratoriumonderzoek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2005. Raymakers JA, Kreutzer, HJA, Schneeberger P. Interpretatie van medisch laboratoriumonderzoek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2005.
go back to reference Smeltzer SC, Bare BG, Hinkle JL, Cheever KH. Brunner, Brunner & Suddarth’s Textbook of Medical-Surgical Nursing, 11th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2008. Smeltzer SC, Bare BG, Hinkle JL, Cheever KH. Brunner, Brunner & Suddarth’s Textbook of Medical-Surgical Nursing, 11th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2008.
go back to reference Sijpkens YWJ. PREPARE. LVDT Magazine 2005;4:18–21 Sijpkens YWJ. PREPARE. LVDT Magazine 2005;4:18–21
go back to reference Tiggeler RGWL, Versluijs CFH. Leerboek Dialyseverpleegkunde, 3e dr. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg; 2003. pp. 162-78, 241-4, 304-9, 354-9, 519-20, 653, 699-705 Tiggeler RGWL, Versluijs CFH. Leerboek Dialyseverpleegkunde, 3e dr. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg; 2003. pp. 162-78, 241-4, 304-9, 354-9, 519-20, 653, 699-705
go back to reference Wee PM ter, Hagen C, Bommel EV, et al. Richtlijn voor de behandeling van patiënten met Chronische Nierinsufficiëntie (CNS). Nieuwegein: Nederlandse Federatie voor Nefrologie, 2009 Wee PM ter, Hagen C, Bommel EV, et al. Richtlijn voor de behandeling van patiënten met Chronische Nierinsufficiëntie (CNS). Nieuwegein: Nederlandse Federatie voor Nefrologie, 2009
go back to reference Werkgroep Veilig werken met cytostatica NKI-AVL. Kwaliteitshandboek Cytostatica. Amsterdam Werkgroep Veilig werken met cytostatica NKI-AVL. Kwaliteitshandboek Cytostatica. Amsterdam
go back to reference Wolffenbuttel BHR. Epidemiologie en pathofysiologie van diabetische nefropathie. Ned Ts Diabetologie 2008;6(1):3–11. Wolffenbuttel BHR. Epidemiologie en pathofysiologie van diabetische nefropathie. Ned Ts Diabetologie 2008;6(1):3–11.
go back to reference Wonthergem T van. Ethiek op de dialyseafdeling. ORPADT FORUM 2004(2). Wonthergem T van. Ethiek op de dialyseafdeling. ORPADT FORUM 2004(2).
go back to reference Zeegers MPA, Goldbohm RA, Brandt PA van den. A prospective study on active and environmental tobacco smoking and bladder cancer risk (The Netherlands). Cancer Causes Control 2002;13:83–90.CrossRefPubMed Zeegers MPA, Goldbohm RA, Brandt PA van den. A prospective study on active and environmental tobacco smoking and bladder cancer risk (The Netherlands). Cancer Causes Control 2002;13:83–90.CrossRefPubMed
go back to reference Zietse R. Cardiovasculair risicomanagement bij de patiënt met nierinsufficiëntie. Nefrologie Capita selecta. Alphen aan den Rijn: Van Zuiden, 2006(5) Zietse R. Cardiovasculair risicomanagement bij de patiënt met nierinsufficiëntie. Nefrologie Capita selecta. Alphen aan den Rijn: Van Zuiden, 2006(5)
go back to reference www.nvu.nl site van de Nederlandse Vereniging van Urologen. Hier zijn te vinden (richtlijn LUTS lower urinary tract symptoms en de BPH, benigne prostaathyper-plasie www.​nvu.​nl site van de Nederlandse Vereniging van Urologen. Hier zijn te vinden (richtlijn LUTS lower urinary tract symptoms en de BPH, benigne prostaathyper-plasie
Metagegevens
Titel
5 Nieren en urinewegen
Auteurs
P.J. Gundlach
J.M. van der Putten-van Gils
E.M. Sesink
Drs. IJ.D. Jüngen
M. den Breejen, MANP
Copyright
2011
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-7946-0_5