Top

Gepubliceerd in:

2017 | OriginalPaper | Hoofdstuk

5 Klinisch redeneren met behulp van redeneerhulpen

Auteurs : Vera Habes, Germieke Quist, Judith van der Sande

Gepubliceerd in: Klinisch redeneren bij ouderen

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

De gehanteerde definitie van klinisch redeneren luidt: ‘Klinisch redeneren is het continue proces van gegevensverzameling en analyse gericht op de vragen en problemen van een individu en diens naasten, in relatie tot ziekte en gezondheid. Het continue cyclisch proces van redeneren omvat risico-inschatting, vroegsignalering, probleemherkenning, interventie en monitoring’ (paragraaf 5.1).
In het proces van klinisch redeneren gebruikt een verpleegkundige redeneerhulpen: ordeningsmodellen, classificaties, methodieken, fasemodellen, stappenplannen enzovoort. Redeneerhulpen zijn bedoeld om op een professionele manier probleemsituaties te analyseren, te verduidelijken, te benoemen, in te delen of op te lossen. Ze helpen om de juiste vragen te stellen in alle fasen van het klinisch redeneren (paragraaf 5.1).
Er wordt in het boek uitgegaan van de hoofdclassificaties vanuit de internationale classificatie van het menselijk functioneren (ICF). De ICF bestaat uit twee delen met elk twee componenten (paragraaf 5.2 en paragraaf 5.3).
1
Functioneren en functioneringsproblemen:

(lichamelijke) functies en anatomische eigenschappen;

activiteiten en participatie.
2
Beïnvloedende factoren:

externe factoren;

persoonlijke factoren.

In dit boek zijn de volgende redeneerhulpen gekoppeld aan de ICF-componenten (paragraaf 5.3).

Component ICF	Redeneerhulp
(Lichamelijke) functies en anatomische eigenschappen	De orgaansystemen zoals beschreven in Proactive Nursing (Bakker & Van Heycop ten Ham)
Activiteiten en participatie	Screeningsinstrumenten en evidence-based zorgplannen uit de Toolkit Kwetsbare ouderen (Bleijenberg e.a.) en de Toolkit Screening, diagnostiek en interventie van de stichting Effectieve Ouderenzorg, AMC
Externe en persoonlijke factoren	DSA-methode (dynamische systeemanalyse) van Van Helden en Bakker

De DSA richt zich op de functionele mogelijkheden en beperkingen van een (kwetsbare) oudere en zijn mantelzorgsysteem, en wel op de volgende zes dimensies: somatische functiekenmerken, cognitieve functiekenmerken, persoonlijkheidsfunctiekenmerken, belevingsfunctiekenmerken, sociale omgevingskenmerken, levensloopkenmerken (paragraaf 5.3).
Een syndroom in de gebruikelijke betekenis is een verzameling van symptomen en verschijnselen die in een vast onderling verband voorkomen als kenmerk van een onderliggende aandoening. Bij een geriatrisch syndroom zijn de symptomen echter het gevolg van meer aandoeningen tegelijkertijd. Elke afzonderlijke oorzaak hoeft geen klachten te geven, maar de combinatie kan die wél geven (paragraaf 5.3).
Alle hoofdstukken in deel II van het boek worden afgesloten met een paragraaf over interventies. Hierbij is gekozen voor een indeling in preventieve interventies, curatieve interventies en zelfmanagementondersteuning. Zelfmanagementondersteuning kan worden gekoppeld aan zowel preventieve als curatieve interventies (paragraaf 5.4).
Zelfmanagement lijkt gerelateerd te zijn aan de functionele kenmerken en hun interacties op alle zes de dimensies van de DSA. Voorbeeld: hoe rijker iemands sociale omgeving (sociale omgevingskenmerken) en levensgeschiedenis zijn, hoe meer basis er is voor zelfmanagement (paragraaf 5.4).

vorige hoofdstuk 4 Screening en geriatrisch assessment

volgende hoofdstuk 6 Normale veroudering

Alleen toegankelijk voor geautoriseerde gebruikers

Achterberg, T. van, Holleman, G., Heijnen-Kaales, Y., Burg, Y. van der, Roodbol, G., Stallinga, H.A., e.a. (2005). Using a multidisciplinary classification in nursing; the international classification of Functioning, Disability and Health. Journal of Advanced Nursing, 49(4), 3432–3441.

Bakker, M. (2013). ProActive Nursing: klinische problematiek inzichtelijk. Observeren, ordenen, oordelen. Den Haag: Boom Lemma.

Bakker, M. & Heycop ten Ham, C. van (2010/2014). Proactive Nursing. Klinisch redeneren in zes stappen. Den Haag: Boom Lemma.

Bakker, T.J.E.M., Trijsburg, R.W., Lee, J. van der, & Duivenvoorden, H.J. (2005). Prevalence of psychiatric function disorders in psychogeriatric patients at referral to nursing home care—the relation to cognition, activities of daily living and general details. Dementia and Geriatric Cognitive Disorders, 20(4), 215–224.CrossRef

Bleijenberg, N. (2013). Personalized primary care for older people: an evaluation of a multicomponent nurse-led care program. Utrecht: Julius center for health sciences and primary care.

Bleijenberg, N., Dam, H. ten, Drubbel, I., Borgdorff, A., Numans, M., Wit, N. de, e.a. (2012). Toolkit kwetsbare ouderen—U-CARE. Screeningsinstrument en evidence-based zorgplannen voor kwetsbare ouderen.

Boldt, C., Grill, E., Bartholomeyczik, S., Brach, M., Rauch, A., Eriks-Hoogland, I., e.a. (2010). Combined application of the International Classification of Functioning, Disability and Health and the NANDA-International Taxonomy II. Journal of Advanced Nursing, 66(8), 1885–1898.CrossRef

Brown, C. & Lowis, M.J. (2003). Psychosocial development in the elderly: an investigation into Erikson’s ninth stage. Journal of Aging Studies, 17, 415–426.CrossRef

Bulechek, G.M., Butcher, H.K. & McCloskey-Dochterman, J. (2010). Verpleegkundige interventies (pp. 120–123). Amsterdam: Reed Business.

CSO, NFU & ZonMw (2012). Toekomstige ouderenzorg; kernwaarden, opbrengsten en perspectief. De visie van CFO, NFU en ZonMw.

Habets, H. (2007). Functionele beperkingen: vallen, incontinentie, obstipatie, immobiliteit, zintuigen. In: T. van der Kruk, C. Salentijn & M. Schuurmans (red.), Verpleegkundige zorgverlening aan ouderen (hoofdstuk 12). Den Haag: Boom Lemma.

Helden, M. van, & Bakker, T.J.E.M. (2004). Kleur bekennen in de psychogeriatrie. DSA in zakformaat. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg.

Huber, M., Knottnerus, J.A., Green, L., Horst, H. van der, Jadad, A.R., Kromhout, D. e.a. (2011). How should we define health? British Medical Journal, 343, d4163CrossRef

Izaks, G. (2010). Levensloop vanuit biologisch perspectief. In: T. van der Kruk, C. Salentijn & M. Schuurmans (red.), Verpleegkundige zorgverlening aan ouderen (hoofdstuk 5). Den Haag: Lemma.

Jüngen, IJ.D. (2007). Klinisch redeneren. In: J.T.E. de Jong, IJ.D. Jüngen & M.J. Zaagman-Van Buren (red.), Interne geneeskunde (hoofdstuk 1). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Kessels, R.P.C. & Joosten-Weyn Banningh, L. (2008). Geheugen en leren bij dementie. Nijmegen: UMC St Radboud.CrossRef

Lambregts, J.A.M. & Grotendorst, A. (red.) (2012). Leren van de toekomst. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Moorhead, S., Johnson, M., Maas, M.L. & Swanson, E. (2011). ‘Pluspunten van Nursing Outcome Classifications’ (p. 11) en ‘Toepassing van de NOC in onderwijs en onderzoek’ (paragraaf 4.2). Verpleegkundige zorgresultaten. Amsterdam: Reed Business Education.

Olde Rikkert, M.G.M., Flamaing, J., Petrovic, M., Schols, J.M.G.A. & Hoefnagels, W.H.L. (red.) (2012). De geriatrische patiënt. (p. 24). Probleemgeoriënteerd denken in de geriatrie. Utrecht: De Tijdstroom. Pesut, D. & Herman, J. (1999). Clinical reasoning: the art and science of critical and creative thinking. New York: Delmar Publishing.

Schuurmans, M.J. (2012). Een nieuwe kijk op verpleegkunde. In: J.A.M. Lambregts & A. Grotendorst (red.), Leren van de toekomst (hoofdstuk 2). Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Ursum, J., Rijken, M., Heijman, M., Cardol, M. & Schellevis, F. (2011). Zorg voor chronisch zieken. Organisatie van zorg, zelfmanagement, zelfredzaamheid en participatie. Utrecht: NIVEL.

WHO-FIC (2002). ICF. Internationale classificatie van het menselijk functioneren. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

www.cbo.nl/projecten/zelfmanagement

www.effectieveouderenzorg.nl/Toolkit.aspx

Titel: 5 Klinisch redeneren met behulp van redeneerhulpen
Auteurs: Vera Habes
Germieke Quist
Judith van der Sande
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Klinisch redeneren bij ouderen
Print ISBN: 978-90-368-1486-7

Elektronisch ISBN: 978-90-368-1487-4

Copyright: 2017
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-1487-4_5

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen