Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
Inleiding hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2011 | OriginalPaper | Hoofdstuk

31 Buikpijn, acute

Auteurs : M.K. van Alphen, H. de Vries, D. de Jong

Gepubliceerd in: Diagnostiek van alledaagse klachten

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

Acute buikpijn is buikpijn die hoogstens een week bestaat. Het begrip acute buik verwijst naar de noodzaak om met spoed een medische beslissing te nemen over operatie of een andere vorm van behandeling in het ziekenhuis. Bij de diagnostiek van acute buikpijn staan anamnese en lichamelijk onderzoek centraal. In de huisartspraktijk verklaren de zogenoemde niet-specifieke oorzaken (prikkelbaredarmsyndroom, maagklachten, gastro-enteritis, obstipatie, buikwandpijn, urineweginfecties) een groot deel van de gevallen van acute buikpijn. Gal- of nierstenen manifesteren zich dikwijls, maar niet altijd, met kenmerkende koliekpijn met specifieke lokalisatie en uitstraling. Bij het onderscheiden van ernstige oorzaken, zoals acute appendicitis, diverticulitis en cholecystitis, is het zoeken naar tekenen van peritoneale prikkeling essentieel. Een aantal van deze tekenen is bij onderzoek voldoende sensitief of specifiek gebleken. Bij twijfel dient de patiënt na enkele uren opnieuw onderzocht te worden. Eenvoudig aanvullend onderzoek behelst in elk geval urineonderzoek, bij twijfel over peritoneale prikkeling: CRP (of BSE) en het leukocytenaantal en bij vrouwen in de fertiele fase een zwangerschapsreactie. Met eenvoudig beeldvormend onderzoek (echografie, soms X-BOZ) kan veel informatie over eventueel gal- of niersteenlijden en over mogelijke darmobstructie worden verkregen. Alleen in twijfelgevallen heeft echoscopie aanvullende waarde bij de diagnostiek van de acute appendicitis. Ter voorkoming van overmatige blootstelling aan röntgenstraling wordt CT alleen toegepast bij patiënten bij wie de echo geen of onduidelijk resultaat oplevert. De waarde van MRI is nog onduidelijk. Laparoscopie wordt gedaan bij patiënten bij wie anamnese, LO en aanvullend onderzoek nog geen duidelijke diagnose oplevert, vaak bij vrouwen in de vruchtbare leeftijdsfase. Een diagnostische laparoscopie kan bij onder andere galstenen en acute appendicitis omgezet worden in een therapeutische laparoscopie.
vorige hoofdstuk 30 Bovenbuikklachten, niet-acute
volgende hoofdstuk 32 Buikpijn, chronische
Literatuur
1.
Goris RJA. Acute buikpijn. In: Thijs LG, Delooz HH, Goris RJA (red). Acute geneeskunde (7e druk). Maarssen: Elsevier gezondheidszorg, 2009.
2.
Krebber ThFWA. Acute buikpijn in de eerste en tweede lijn [dissertatie]. Maastricht: Rijksuniversiteit Limburg, 1988.
3.
Heineman MJ, Evers JLH, Massuger LFAG, Steegers EAP (red). Obstetrie en gynaecologie: De voortplanting van de mens (6e druk). Maarssen: Elsevier gezondheidszorg, 2006.
4.
Okkes IM, Oskam SK, Lamberts H. Van klacht naar diagnose. Episodegegevens uit de huisartspraktijk. Bussum: Coutinho, 1998.
5.
Göransson J, Lasson A. Decision making in acute abdominal pain – accuracy, costs and availability of various diagnostic methods. Theor Surg 1993;8:44-52.
6.
Sanson T, O’Keefe KP. Evaluation of abdominal pain in the elderly. Emerg Med Clin North Am 1996;14:615-26.
7.
Weel C van. Analyse van gemiste appendicitis acuta: vooralsnog geen basis voor een beter beleid. Ned Tijdschr Geneeskd 2002;146:1477-9.
8.
Keeman JN, Schade E (red). Spoedeisende hulp in de huisartspraktijk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2008.
9.
Brekke M, Eilertsen RK. Acute abdominal pain in general practice: tentative diagnoses and handling. A desriptive study. Scan J Prim Health Care 2009;27:137-40.
10.
Linden MW van der, Westert GP, Bakker D de, et al. Tweede Nationale Studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk: klachten en aandoeningen in de bevolking en in de huisartspraktijk. Utrecht: Nivel, 2004.
11.
Bruppacher R, Gyr N, Fisch T. Abdominal pain, indigestion, anorexia, nausea and vomiting. Ballière’s Clin Gastroenterol 1988;2:275-93.
12.
Vierhout ME, Lammes FB. Praktische gynaecologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2005.
13.
Staniland JR, Ditchburn J, Dombal FT de. Clinical presentation of acute abdomen. Study of 600 patients. BMJ 1972;3:393-8.
14.
John H, Neff U, Kelemen M. Appendicitis diagnosis today: clinical and ultrasonic deductions. World J Surg 1993;17:143-9.
15.
Saegasser F. The acute abdomen. Clin Gastroenterol 1981;10:141-3.
16.
Purcel TB. Nonsurgical and extraperitoneal causes of abdominal pain. Emerg Clin North Am 1989;7:721-40.
17.
Pearigen PD. Unusual causes of abdominal pain. Emerg Clin North Am 1996;14:593-613.
18.
Stone R. Primary care diagnosis of acute abdominal pain. Nurse Pract 1996;21:19-39.
19.
Roy S, Weinersheimer P. Nonoperative causes of abdominal pain. Surg Clin North Am 1997;77:1433-54.
20.
Reng M, Lock G, Messmann H, et al. Praeklinische Notfallmedizin. Akutes Abdomen. Der Internist 1998;39:161-70.
21.
Kramer WLM, Beerens RG, Broekhuizen AH, et al. Klinische chirurgie. Maarssen: Elsevier/Bunge, 1999.
22.
Kelso LA, Kugelmas M. Nontraumatic abdominal pain. AACN Clin Issues 1997;8:437-48.
23.
Dombal FT de. Acute abdominal pain in the elderly. J Clin Gastroenterol 1994;19:331-5.
24.
Bell R. Diagnosing the causes of abdominal pain in children. Practitioner 1996;240:598-604.
25.
Rodeck B. Acute abdominal pain in childhood. MMW Fortschr Med. 2004 Apr 29;146:36-9.
26.
Eskelinen M, Ikonen J, Liponen P. Clinical diagnosis of acute appendicitis. A prospective study of patients with acute abdominal pain. Theor Surg 1992;7:81-5.
27.
Alvarado A. A practical score for the early diagnosis of acute appendicitis. Ann Emerg Med 1986;15:557-64.
28.
Izbicki JR, Knoefel WT, Wilker DK, et al. Accurate diagnosis of acute appendicitis: a retrospective and prospective analysis of 686 patients. Eur J Surg 1992;158:227-31.
29.
Bemelman WA, Kievit J. Fysische diagnostiek – loslaatpijn. Ned Tijdschr Geneeskd 1999;143:300-3.
30.
De Jongh TOH. Fysische diagnostiek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2010.
31.
Dixon JM, Elton RA, Rainey JB, et al. Rectal examination in patients with pain in the right lower quadrant of the abdomen. BMJ 1991;302:386-8.
32.
Rasmussen OO, Hoffman J. Assessment of the reliability of the symptoms and signs of acute appendicitis. J Royal Coll Surg 1991;36:373.
33.
Wolfe JM, Smithline HA, Phipen S, et al. Does morphine change the physical examination in patients with acute appendicitis? Am J Emerg Med 2004;22:280-5.
34.
Franke C, Ohmann C, Yang Q. Clinical value of diagnostic score for appendicitis: results of prospective intervention study. Langenbecks Arch Chir Suppl Kongressbd 1998;115 (Suppl I):511-5.
35.
Paterson-Brown S, Vipond MN. Modern aids to clinical decision-making in the acute abdomen. Br J Surg 1990;77:13-8.
36.
Manterola C, Astudillo P, Losada H, et al. Analgesia in patients with acute abdominal pain. Ann Emerg Med 2008;52:563-6.
37.
Ranji SR, Goldman LE, Simel DL, et al. Do opiates affect the clinical evaluation of patients with acute abdominal pain? JAMA 2006;296:1764-74.
38.
Randomized clinical trial of morphine in acute abdominal pain. Gallagher EJ, Esses D, Lee C, et al. Ann Emerg Med 2006;48:150-60.
39.
Leusden HAIM van (red). Diagnostisch Kompas 2003. Amstelveen: College voor Zorgverzekeringen, 2003.
40.
Keeman JN. Veelal geen meerwaarde van nieuwe beeldvormende technologie bij diagnostiek van de acute buik. Ned Tijdschr Geneeskd 1999;143:2225-8.
41.
Hayes R. Abdominal pain: general imaging strategies. Eur Radiol 2004;30 Jan (e-pub).
42.
Vegar-Zubovic S, Lincender L, Dizdarevic S, et al. Ultrasound in the diagnosis and differential diagnosis of acute appendicitis in childhood. Med Arch 2003;57:233-6.
43.
Lambert MJ, Villa M. Gynecologic ultrasound in emergency medicine. Emerg Med Clin North Am. 2004;22:683-96.
44.
Mahler CW, Boermeester MA, Stoker J, et al. Diagnostische modaliteiten bij de diagnostiek van volwassen patiënten met acute buikpijn. Ned Tijdschr Geneeskd 2004;148:2474-80.
45.
Paulson EK, Kalady MF, Pappas TN. Clinical practice. Suspected appendicitis. N Engl J Med 2003;348:236-42.
46.
Lámeris W, Randen A van, Es HW van et al. Imaging strategies for detection of urgent conditions in patients with acute abdominal pain: diagnostic accuracy study. BMJ 2009;338:2431.
47.
Stoker J, Randen A van, Laméris W, et al. Imaging patients with acute abdominal pain. Radiology 2009;253:31-46.
48.
Navarro Fernández JA, Tárraga López PJ, Rodriguez Montes JA et al. Validity of tests performed to diagnose acute abdominal pain in patients admitted at an emergency department. Rev Esp Enferm Dig 2009;101:610-18.
Metagegevens
Titel
31 Buikpijn, acute
Auteurs
M.K. van Alphen
H. de Vries
D. de Jong
Copyright
2011
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Diagnostiek van alledaagse klachten

Print ISBN: 978-90-313-8363-4

Elektronisch ISBN: 978-90-313-8364-1

Copyright: 2011

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-8364-1_32