Top

Gepubliceerd in:

2011 | OriginalPaper | Hoofdstuk

3 Geschiedenis van de afasiologie

Auteur : Roelien Bastiaanse

Gepubliceerd in: Afasie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt geschetst hoe het denken over taalstoornissen in de loop der tijd is veranderd. Het oudste geschrift over taalverlies dat bekend is, is de ‘Chirurgische papyrus van Edwin Smith’, die omstreeks 1700 voor Christus geschreven is. De ontwikkeling eindigt voorlopig – enigszins arbitrair – in de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen voor het eerst vastgesteld werd dat patiënten met een Broca-afasie grammaticale begripsstoornissen hebben en dat Broca-afasie dus gezien moet worden als een centrale syntactische stoornis.

vorige hoofdstuk 2 Symptomen en syndromen

volgende hoofdstuk 4 Taalverwerking en afasie: woordniveau

Dit hoofdstuk bevat delen van het artikel Afasie: Symptomatologie en wetenschappelijke inzichten (Prins & Bastiaanse, 1997).

Het hart was zelfs zo belangrijk voor de Egyptenaren dat zij dit in het lichaam lieten als zij het gereedmaakten voor mummificering, terwijl de hersenen met een ijzeren haak via de neusgaten uit de schedel werden geschraapt en vervolgens weggegooid.

In zijn latere werk (1822-1825) beschreef Gall als ondersteuning voor zijn Schädellehre (of ‘organologie’, zoals hij zijn theorie later noemde) ook enkele gevallen van afatische patiënten met een (soms veronderstelde) frontale hersenbeschadiging, maar hij beschouwde deze gevallen vooral als aanvullend bewijs voor zijn theorie over de lokalisatie van taal in de frontaalkwabben.

Voor een precieze beschrijving van de lokalisatie van de laesie bij Broca’s eerste patiënt, op basis van een CT-scan van diens bewaard gebleven hersenen, zie Signoret e.a. (1984) en Dronkers e.a. (2007).

In dit verband merkte Jackson ook op dat het gebruik van automatisch en emotioneel taalgebruik (clichés, liedjes, vloeken enz.) bij de meeste afasiepatiënten behouden blijft, waaruit blijkt dat bij afasie de woorden als zodanig niet verloren zijn gegaan, maar dat deze alleen maar niet tot betekenisvolle mededelingen gecombineerd kunnen worden.

De [p] en de [b] verschillen van elkaar doordat de [b] stemhebbend (+stem) is en de [p] stemloos (–stem); de [m] verschilt van de [p] in twee kenmerken, namelijk ‘stem’ en ‘nasaal’.

Prins, R.S. & Bastiaanse, R. (2008). De vroege geschiedenis van de afasiologie: Van de Egyptische heelmeesters (ca. 1700 v. Christus) tot Broca (1861). Stem-, Spraak- en Taalpathologie, 16, 3-34.

Veldkamp, E.A. & Prins, R.S.P. (2008). Geschiedenis van de afasiologie: Franz-Joseph Gall (1758-1828).Stem- Spraak en Taalpathologie, 16, 35-55. Een mooi artikel over het leven en werk van Franz Josph Gall.

Eling, P. (1994). Reader in the History of Aphasia: From Franz Gall to Norman Geschwind. Amsterdam: John Benjamins. Een geredigeerd boek over de genoemde periode.CrossRef

Finger, S. (2000). Minds behind the Brain. A History of the Pioneers and their Discoveries. Oxford/New York: Oxford University Press.

Tesak, J. & Code, Ch. (2008). Milestones in the History of Aphasia. London: Psychology Press.

Benton A.L. & Joynt, R.J. (1960). Early descriptions of aphasia. Archives of Neurology, 3, 205-222.CrossRefPubMed

Buckingham, H. (2006). A pre-history of the problem of Broca’s aphasia. Aphasiology, 20, 792-810.CrossRef

De originele Franse geschriften van onder andere Bouillaud en Broca zijn heruitgegeven in: Hécaen, H. & Dubois, J. (1969). La Naissance de la Neuropsychologie du Langage 1825-1865 (Textes et Documents). Paris: Flammarion.

Geschwind, N. (1974). Selected Papers on Language and the Brain. Dordrecht/Boston: D. Reidel Publishing Compagny.CrossRef

Luria, A.R. (1966). Higher Cortical Functions in Man. London: Tavistock Publications.

In Musée Dupuytren in Parijs worden de hersenen bewaard die door Paul Broca zijn onderzocht, waaronder de hersenen van monsieur Leborgne en monsieur Lelong. In 1984 is er een CT-scan gemaakt van de hersenen van monsieur Leborgne. De resultaten van deze studie zijn gepubliceerd in: Signoret, J.L., Castaigne, P., Lhermitte, F., Abelanet, R. & Lavorel, P. (1984). Rediscovery of Leborgne’s brain: Anatomical description with CT-scan. Brain and Language, 22, 303-319.CrossRefPubMed

In 2000 zijn er MRI-scans gemaakt van de hersenen van monsieur Leborgne en monsieur Lelong. De resultaten hiervan zijn gepubliceerd in: Dronkers, N.F., Plaisant, O., Iba-Zizen, M.T. & Cabanis, E.A. (2007). Paul Broca’s historic cases: high resolution MR imaging of the brains of Leborgne and Lelong. Brain, 130, 1432-1441.CrossRefPubMed

Titel: 3 Geschiedenis van de afasiologie
Auteur: Roelien Bastiaanse
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Afasie
Print ISBN: 978-90-313-9029-8

Elektronisch ISBN: 978-90-313-9030-4

Copyright: 2011
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-313-9030-4_3

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen