Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
1 Werkwijze binnen de kinderfysiotherapie hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2016 | OriginalPaper | Hoofdstuk

20 Motorische schrijfproblemen

Auteurs : Anneloes Overvelde, Bouwien Smits-Engelsman, Ria Nijhuis-van der Sanden

Gepubliceerd in: Kinderfysiotherapie

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

In dit hoofdstuk wordt achtereenvolgens beschreven hoe vaak schrijfproblemen voorkomen bij kinderen, wat er bekend is over de etiologie, op welke wijze de kinderfysiotherapeut de diagnostiek moet uitvoeren en hoe vervolgens de behandeling van kinderen met motorische schrijfproblemen kan worden uitgevoerd. Uitgangspunt bij de in dit hoofdstuk beschreven diagnostiek en behandeling is dat er bij het kind geen sprake is van een onderliggende diagnose die met zodanige motorische stoornissen gepaard gaat dat het bewegen van de hand dermate gebrekkig verloopt dat aanpassingen voor het vastleggen van schrift noodzakelijk zijn (spraakherkenning of aangepaste tekstverwerking).
vorige hoofdstuk 19 Functionele klachten bij kinderen en jongeren
volgende hoofdstuk 21 Continentietraining
Voetnoten
1
Trefzone variëren in breedte, trefzonebanden laten divergeren en convergeren, trefzones laten verlopen in verschillende richting (horizontaal, verticaal en diagonaal).
 
Literatuur
1.
Schoemaker MM. Physiotherapy for clumsy children: an effect evaluation study [thesis]. University of Groningen. Groningen: Stichting Kinderstudies, 1992.
2.
Longcamp M, Anton JL, Roth M, Velay JL. Visual presentation of single letters activates a premotor area involved in writing. Neuroimage. 2003;19:1492-500.
3.
Longcamp M, Tanskanen T, Hari R. The imprint of action: Motor cortex involvement in visual perception of handwritten letters. Neuroimage. 2006;33:681-8.
4.
Longcamp M, Hlushchuk Y, Hari R. What differs in visual recognition of handwritten vs. printed letters? An fMRI study. Hum Brain Mapp. 2011;32:1250-9.
5.
Rubin N, Henderson SE. Two sides of the same coin: Variation in teaching methods and failure to learn to write. Spec Educ. 1982;9:17-24.
6.
Rosenblum S, Weiss PL, Parush S. Handwriting evaluation for developmental dysgraphia: Process versus product. Read Writ. 2004;17:433-58.
7.
Smits-Engelsman BCM. Theory-based diagnosis of fine motor coordination development and deficiences using handwriting tasks [thesis]. Nijmegen: University of Nijmegen, 1995.
8.
Smits-Engelsman BC, Niemeijer AS, Galen GP van. Fine motor deficiencies in children diagnosed as DCD based on poor grapho-motor ability. Hum Mov Sci. 2001;20:161-82.
9.
Karlsdottir R, Stefansson T. Problems in developing functional handwriting. Percept Mot Skills. 2002;94:623-62.
10.
Overvelde A, Hulstijn W. Handwriting development in grade 2 and 3 primary school children with normal, at risk, or dysgraphic characteristics. Res Dev Disabil. 2011;32:540-8.
11.
Smits-Engelsman BCM, Schoemaker MM, Jansen MPHT, Niemeijer AS. Fysiotherapie bij schrijfproblemen, een effectevaluatie. Ned Tijdschr Fysiother. 1996;6:156-65.
12.
Schoemaker MM, Schellekens JMH, Kalverboer AF, Kooistra L. Pattern drawing by clumsy children: a problem of movement control. In: Simner ML, Hulstijn W, Girouard PL, eds. Contemporary issues in forensic, developmental and neurological aspects of handwriting. Monograph of the Association of Forensic Document Examiners 1. Toronto: AFDE, 1994. p. 43-64.
13.
Smits-Engelsman BCM, Galen GP van, Portier SJ. Psychomotor aspects of poor handwriting in children. In: Simner ML, Hulstijn W, Girouard PL, eds. Contemporary issues in forensic, developmental and neurological aspects of handwriting. Monograph of the Association of Forensic Document Examiners 1. Toronto: AFDE, 1994. p. 17-44.
14.
Bosga-Stork I, Overvelde A, Bommel-Rutgers I van, et al. Inventarisatie van verwijzingspatroon, onderzoek en behandeling van kinderen met schrijfproblemen. Een digitale enquête. Ned Tijdschr Kinderfysiother. 2009;21:14-8.
15.
Overvelde A, Bommel I van, Bosga I, et al. KNGF Evidence Statement Motorische schrijfproblemen bij kinderen. Ned Tijdschr Fysiother. 2011;121:1-65. Online versie en stroomdiagram: www.​fysionet-evidencebased.​nl.
16.
Rothstein JM, Echternach JL, Riddle DL. The Hypothesis-Oriented Algorithm for Clinicians II (HOAC II): A guide for patient management. Phys Ther. 2003;83:455-70.
17.
Abbott RD, Berninger VW. Structural equation modeling of relationships among developmental skills and writing skills in primary-grade and intermediate-grade writers. J Educ Psychol. 1993;85:478-508.
18.
Berninger VW, Yates C, Cartwright A, et al. Lower-level developmental skills in beginning writing. Read Writ. 1992;4:257-80.
19.
Galen GP van. Handwriting: issues for a psychomotor theory. Hum Mov Sci. 1991;10:165-91.
20.
Smits-Engelsman BCM, Galen GP van. Dysgraphia in children: Lasting psychomotor deficiency or transient developmental delay? J Exp Child Psych. 1997;67:164-84.
21.
Smits-Engelsman BCM, Nijhuis-van der Sanden MWG. Motorische schrijfproblemen. In: Empelen R van, Nijhuisvan der Sanden R, Hartman A, red. Kinderfysiotherapie. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg, 2006. p. 709-25.
22.
Berninger VW, Abbott RD, Jones J, et al. Early development of language by hand: composing, reading, listening, and speaking connections; three letter-writing modes; and fast mapping in spelling. Dev Neuropsychol. 2006;29:61-92.
23.
Graham S, Berninger VW, Abbott, RD, et al. Role of mechanics in composing of elementary school students. A new methodological approach. J Educ Psychol. 1997;89:170-82.
24.
Graham S, Harris KR, Fink B. Is handwriting causally related to learning to write? Treatment of handwriting problems in beginning writers. J Educ Psychol. 2000;92:620-33.
25.
Peverly ST, Ramaswamy V, Brown C, et al. What predicts skill in lecture note taking? J Educ Psych. 2007;99:167-80.
26.
Kandel S, Soler O, Valdois S, Gros C. Graphemes as motor units in the acquisition of writing skills. Read Writ. 2006;19:313-37.
27.
Kandel S, Valdois S. Syllables as functional units in a copying task. Lang Cogn Process. 2006;21:432-52.
28.
Kandel S, Hérault L, Grosjacques G, et al. Orthographic vs. phonologic syllables in handwriting production. Cognition. 2009;110:440-4.
29.
Schenkman M, Deutsch JE, Gill-Body KM. An integrated framework for decision making in neurologic physical therapist practice. Phys Ther. 2006;86:1681-702.
30.
World Health Organization. International Classification of Functioning, Disability and Health – Children & Youth version (ICF-CY). Genève: WHO, 2007. (Nederlandse vertaling: ICF-CY. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2008.)
31.
Hamstra-Bletz E, Bie J de, Brinker BPLM den. Beknopte beoordelingsmethode voor kinderhandschriften. Lisse: Swets & Zeitlinger, 1987.
32.
Smits-Engelsman B, Stevens M, Vrenken I, Hagen A van. Systematische Opsporing Schrijfproblemen (SOS): Een hulpmiddel voor leerkrachten bij het signaleren van motorische schrijfproblemen van leerlingen in het basis- en speciaal onderwijs. Ned Tijdschr Kinderfysiother. 2005;17:16-20.
33.
Waelvelde H van, Hellinckx T, Peersman W, Smits-Engelsman B. SOS, a screening instrument to identify children with handwriting impairments. Phys Occup Ther Pediatr. 2012;32:306-19.
34.
Beery KE, Beery NA. The Beery-Buktenica developmental test of visual-motor integration, 6th ed. Minneapolis: NCS Pearson, 2010.
35.
Smits-Engelsman BCM. Nederlandse bewerking van de Movement Assessment Battery for Children-2. Handleiding. Amsterdam: Pearson, 2010.
36.
Berninger VW, Abbott RD, Whitaker D, et al. Integrating low- and high-level skills in instructional protocols for writing disabilities. Learn Disabil Q. 1995;18:293-309.
37.
Cornhill H, Case-Smith J. Factors that relate to good and poor handwriting. Am J Occup Ther. 1996;50:732-9.
38.
Feder KP, Majnemer A, Bourbonnais D, et al. Handwriting performance in preterm children compared with term peers at age 6 to 7 years. Dev Med Child Neurol. 2005;47:163-70.
39.
Smits-Engelsman BCM, Blank R, Kaay AC van der, et al. Efficacy of interventions to improve motor performance in children with developmental coordination disorder: a combined systematic review and meta-analysis. Dev Med Child Neurol. 2013;55:229-37.
40.
Hoy MM, Egan MY, Feder KP. A systematic review of interventions to improve handwriting. Can J Occup Ther. 2011;78:13-25.
41.
Overvelde JAAM. Which practice makes perfect? Experimental studies on the acquisition of movement sequences to identify the best learning in good and poor writers [thesis]. Nijmegen: Radboud University, 2013.
42.
Ste-Marie DM, Clark SE, Findlay LC, Latimer AE. High levels of contextual interference enhance handwriting skill acquisition. J Mot Behav. 2004;36:115-26.
43.
Jongmans M, Linthorst-Bakker E, Westenberg Y, Smits-Engelsman BCM. Use of a task-oriented selfinstruction method to support children in primary school with poor handwriting quality and speed. Hum Mov Sci. 2003;22:549-66.
44.
Berninger VW, Vaughan KB, Abbott RD, et al. Treatment of handwriting problems in beginning writers: Transfer from handwriting to composition. J Educ Psychol. 1997;89:652-66.
45.
Vinter A, Chartrel E. Effects of different types of learning on handwriting movements in young children. Learn Instr. 2010;20:476-86.
46.
Nijhuis-van der Sanden MWG, Oijen L van. Oefentherapie: valt er nog iets te leren. Stimulus. 2005;4:385-408.
47.
Metagegevens
Titel
20 Motorische schrijfproblemen
Auteurs
Anneloes Overvelde
Bouwien Smits-Engelsman
Ria Nijhuis-van der Sanden
Copyright
2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Kinderfysiotherapie

Print ISBN: 978-90-368-1591-8

Elektronisch ISBN: 978-90-368-1592-5

Copyright: 2016

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1592-5_39