Skip to main content
Mijn bibliotheek
Shop
Nieuws Boeken Tijdschriften E-learning Web-tv Video Audio
Tips voor Mijn BSL
UITGEBREID ZOEKEN
Inloggen
Top
Gepubliceerd in:
1 Apotheekbereiding in de geneesmiddelenvoorziening hoofdstuk lezen eerste hoofdstuk lezen

2009 | OriginalPaper | Hoofdstuk

18 Biofarmacie

Auteurs : Erik Frijlink, Farida Kadir, Herman Vromans

Gepubliceerd in: Recepteerkunde

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Log in om toegang te krijgen
share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail
    Link delen
publish
Publiceer nu

Samenvatting

De biofarmacie bestudeert en beschrijft wat er in het lichaam gebeurt tussen toediening van het geneesmiddel en het moment dat het farmacon zijn werking uitoefent en hoe het geneesmiddel het lichaam weer verlaat. De toedieningsroute van een geneesmiddel (bijvoorbeeld per oraal of per intraveneuze injectie), de wijze waarop het farmacon door de gekozen toedieningsvormwordt afgegeven en de manier waarop het lichaam met het geneesmiddel omgaat, zijn samen bepalend voor de uiteindelijke werkingsduur en de effectiviteit van het geneesmiddel en voor het optreden van bijwerkingen. Door de juiste toedieningsroute, toedieningsvorm en formulering te kiezen kunnen we de farmacotherapie optimaliseren. Hiermee is direct het belang van de biofarmacie voor de ontwikkeling van het geneesmiddelproduct en de formulering duidelijk. Immers, de therapie is niet optimaal als voor de gekozen toedieningsroute geen goed product is ontworpen en bereid. In dit hoofdstuk beschrijven we de verschillende toedieningsroutes voor geneesmiddelen en de wijze waarop producten formuleringskeuze de afgifte en absorptie kunnen beïnvloeden.
vorige hoofdstuk 17 Ontwerpen
volgende hoofdstuk 19 Fysische chemie
Literatuur
1.
The rules governing medicinal products in the European Union. Volume 3C, Guidelines Medicinal products for human use. Efficacy, 1998.
2.
Roelofsen EPW, Gudrais JJA. Interactie methyldopa en ijzerzouten. Pharm Weekbl 1997;132:1946–7.
3.
Zuidema J, Kadir F, Titulaer HAC, et al. Release and absorption rates of intramuscularly and subcutaneously injected pharmaceuticals (II). Int J Pharmaceut 1994;105:189–207.
4.
Kadir F, Zuidema J, Crommelin DJA. Liposomes as intramuscular and subcutaneous injection drug delivery systems. In: Rolland A. red. Pharmaceutical particulate carriers, therapeutic applications. New York: Marcel Dekker, 1993:165–98.
5.
Glerum JH, Fraanje WL. Geneesmiddelenassortiment in spoedgevallenkoffer. Pharm Weekbl 1997;132:1012–23.
6.
Kadir F, Oussoren C, Crommelin DJA. Liposomal formulations to reduce irritation of intramuscularly and subcutaneously administered drugs. In: Gupta P, Brazeau G, red. Pain, irritation and muscle damage with injectable products. Denver: Interpharm Press, 1999:337–51.
7.
van Dijk PA, van der Laan JW. Grapefruitsap: voedselinteractie met geneesmiddelen. Pharm Weekbl 1997;132:47–52.
8.
Sissingh-Blok L, Munck de Khoe LK. Geneesmiddelen interacties voeding en micro-nutriënten. Amsterdam: Stichting Science & amp; Nutrition, 1998.
9.
van der Wal J, van Solkema BGH. Eenmaal daags bij de maaltijd. Interacties tussen medicijnen en voedsel. Pharma Selecta 1998;14:97–101.
10.
Merkus FWHM, de Smet PAGM. Geneesmiddelen voor, tijdens of na de maaltijd. In de Smet PAGM, van Loenen AC, Offerhaus L, van der Does E, red. Medicatiebegeleiding. Houten, Antwerpen: Bohn Stafleu van Loghum, 1990:382–97.
11.
ter Laak T, Timmerman H. Welke geneesmiddelen passeren de bloed-hersenbarrière? Effecten op het centrale zenuwstelsel. Pharm Weekbl 1998;133:494–500.
12.
Jonkman JHG. Food interactions with sustained-selease theophylline preparations. A review. Clin Pharmacokinet 1989;16:162–79.CrossRefPubMed
13.
Fleisher D, Li C, Zhou Y, et al. Drug, meal and formulation interactions influencing drug absorption after oral administration, clinical implications. Clin Pharmacokinet 1999;36: 233–254.CrossRefPubMed
14.
Singh BN. Effects of food on clinical pharmacokinetics Clinical Pharmacokinetics. 1999;37:213–55.CrossRefPubMed
15.
Breimer DD. Biofarmaceutische aspecten. In Merkus FWHM, Gribnau FWJ, red. Het voorschrijven van geneesmiddelen. 3de ed. Utrecht, Antwerpen: Bohn Scheltema en Holkema, 1986:85–104.
16.
ter Horst HJ, Kloeg PHAM, van Drunen JR. ‘De capsule coater’. Een apparaat voor de bereiding van maagsapresistente capsules in de apotheek. Pharm Weekbl 1989;124:530–8.
17.
European Pharmacopoeia, 6de ed. Straatsburg: Council of Europe, 2009.
18.
Aulton ME. Pharmaceutics: The science of dosage form design. New York: uitgever 1996.
19.
Sinko PJ. Martin's Physical Pharmacy and Pharmaceutical Sciences. 5de ed. Lippincott Williams & amp; Wilkins 2006.
20.
de Smet PAGM. Wisselende biologische beschikbaarheid. Pharm Weekbl 1983;118:88–8.
21.
Drug substances exhibiting problems of bioavailability: meeting of experts. Pharm Newslett 10, 1989: part IV:17–8.
22.
23.
Zuidema J, van Ginneken CAM. Clearance concept in salivary drug excretion. Part I, Part II. Pharm Acta Helv 1983;58:88-94, 136–43.PubMed
24.
Farmacotherapeutisch Kompas, Amstelveen: CPMC Ziekenfondsraad, 2009.
25.
Rowland M, Tozer TN. Clinical Pharmacokinetics. Baltimore: Williams and Wilkins. 3de ed. 1995.
26.
Notari RE. Biopharmaceutics and clinical pharmacokinetics: an introduction. 4de ed. New York: Marcel Dekker Inc, 1986.
27.
Bolton S. Pharmaceutical statistics. New York: Marcel Dekker Inc, 1995.
28.
Offringa M, Assendelft WJJ, Scholten RJPM. Inleiding in evidence-based medicine. Klinisch handelen gebaseerd op bewijsmateriaal. Houten, Antwerpen: Bohn Stafleu van Loghum, 2003.
29.
Kirkwood BR. Medical Statistics. Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1992.
30.
Crommelin DJA, Sindelar RD, Meibohm B. Pharmaceutical biotechnology, fundamentals and applications, 3de ed. New York: Marcel Dekker Inc, 2007.CrossRef
31.
Polak M, Beregszaszi M, Belarbi N, et al. Subcutaneous or intramuscular injections of insulin in children. Diabetes Care 1996;19:1434–6.CrossRefPubMed
32.
Takx-Köhlen BCMJ, van Hooff JF. De behandeling van extravasatie van geneesmiddelen. Ned Tijdschr Geneesk 1996;140:418–22.
33.
Gabizon AA. Pegylated liposomal doxorubicin: metamorphosis of an old drug into a new form of chemotherapy. 2001;19:424–36.
34.
Dupont B. Overview of the lipid formulations of amphotericin B. 2002;49 Suppl 1:31–6.
35.
Blume HH, Midha KK. Bio-International 2. Bioavailability, bioequivalence and pharmacokinetic studies. Stuttgart: Medpharm, 1994.
36.
Sweetman SC, red. Martindale, The complete drug reference. 36ste ed. London: The Pharmaceutical Press, 2009.
37.
Charman WN, Porter CJH, Mithani S, et al. Physicochemical and physicological mechanisms for the effects of food on drug absorption: the role of lipids and pH. J 1997;86:269–82.
38.
Turpeinen M. Influence of age and severity of dermatitis on the percutaneous absorption of hydrocortison in children. Br J Dermatol 1988;118:517–22.PubMed
39.
Shah VP, Flynn GL, Yacobi A et al. Bioequivalence of topical dermatological dosage forms -methods of evaluation of bioequivalence. Pharm Res 1998;15:167–71.PubMed
40.
Lippold BC. Biopharmazie: Eine Einführung zu den wichtigsten Arzneiformen. 2de ed. Stuttgart: Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, 1984.
41.
Niedner R, Ziegenmeyer J. red. Dermatika. Therapeutischer Einsatz, Pharmakologie und Pharmazie. Stuttgart: Wissenschaftl Verlagsgesellschaft mbH 1992.
42.
Kalbitz J, Neubert R, Wohlrab W. Modulation der Wirkstoffpenetration in die Haut. Pharmazie 1996;51:619–37.PubMed
43.
Barry BW. Dermatological formulations: Percutaneous absorption. Basel, New York: Marcel Dekker Inc, 1983.
44.
Scheuplein RJ, Blank IH. Permeability of the skin. Physiol Rev 1971;51:702–47.PubMed
45.
Ponec M. In vitro cultured human skin cells as alternatives to animals for skin irritancy screening. Intern J Cosmet Sci 1992;14:245–64.CrossRef
46.
Meinardi MMHM. De aangedane huid, therapie, technologie en toekomst. Proceedings Anselmus Colloquium. Houten 1995;7–20.
47.
Kalia YN, Naik A, Garrison J, et al. Iontophoretic drug delivery. Adv Drug Del Rev 2004;56:619–58.CrossRef
48.
Wang Y, Thakur R, Fan Q, et al. Transdermal iontophoresis: combination strategies to improve transdermal iontophoretic drug delivery. Eur J Pharm Biopharm 2005;60:179–91.PubMed
49.
Müller BW. red. Suppositorien: Pharmakologie, Biopharmazie und Galenik rektal und vaginal anzuwendender Arzneiformen. Stuttgart: Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, 1986.
50.
Thoma K. Arzneiformen zur rektalen und vaginalen Applikation. Frankfurt am Main: Werbe- und Vertriebsgesellschaft Deutscher Apotheker, 1980.
51.
Forsberg JG. A morphologist's approach to the vagina. Acta Obstet Gynecol Scand 1996 (Suppl 163);75:3–10.
52.
Henry MM. Anorectal neuromuscular physiology. In: Decosse JJ, Todd IA, red. Anorectal surgery. New York: Churcill Livingstone, 1988:1–7.
53.
Nishihata T, Rytting JH. Absorption-promoting adjuvants: enhancing action on rectal absorption. Adv Drug Del Rev 1997;28:205–28.CrossRef
54.
Moolenaar F, Greving WJ, Huizinga T. Biopharmaceutics of rectal administration of drugs in man, part 8. Absorption rate and bioavailability of valproic acid and its sodium salt from rectal dosage forms. Eur J Clin Pharmacol 1980;17:309–15.CrossRefPubMed
55.
Moolenaar E. Rectale toediening van anti-epileptica. Pharm Weekbl 1987;122:289–90.
56.
Schoonen AJM. Massatransport door vet-water grensvlakken: Afgifte en absorptie van geneesmiddelen uit apolaire toedieningsvormen. Pharm Weekbl 1981;116:1109–21.
57.
Moolenaar F, Cox HLM. Resorptiesnelheid en biologische beschikbaarheid van paracetamolzetpillen bereid met handelskwaliteiten paracetamol van verschillende deeltjesgrootte in een lipofiele basis. Pharm Weekbl 1980;115:585–6.
58.
Gjellan K, Graffner C, Quiding H. Influence of amount of hard fat in suppositories on the in vitro release rate and bioavailability of paracetamol and codein. I. A comparison of three suppository compositions in vivo. Int J Pharm 1994;102:71–80.
59.
Hardy JG, Lee SW, Clark AG, et al. Reynolds JR. Enema volume and spreading. Int J Pharm 1986;31:151–5.CrossRef
60.
Tiel-van Buul MMC, Mulder CJJ, van Royen CA, et al. Retrograde spread of mesalazine-containing enema in patients with ulcerative colitis. Clin Pharmacokinetic 1991;20:247–51.
61.
Moolenaar F, Olthof L, Huizinga T. Biopharmaceutics of rectal administration of drugs in man, part 3, Absorption rate and bioavailability of paracetamol from rectal aqueous suspensions. Pharm Weekbl Sci 1979;1:25–30.CrossRef
62.
Moolenaar F, Oldenhof NJJ, Groenewoud W, et al. Biopharmaceutics of rectal administration of drugs in man, part 6, Absorption rate and bioavailability of acetylsalicylic acid and its calcium salt after oral and rectal administration. Pharm Weekbl Sci 1979;1:243–53.
63.
Moolenaar F, Schoonen AJM, Everts A, et al. Biopharmaceutics of rectal administration of drugs 5n man, part 4, Absorption rate and bioavailability of paracetamol from fatty suppositories. Pharm Weekbl Sci 1979;1:89–94.
64.
Hussain AA, Mechanism of nasal absorption of drugs. Prog Clin Biol Res 1989;292:261–72.PubMed
65.
Schwagmeier R, Oelman T, Dannappel T, et al. Patients assessment and acceptance of patient controlled intranasal analgesia. Anaesthesist 1996;45:231–4.CrossRefPubMed
66.
Kublik H, Vidgren MT. Nasal delivery systems and their effect on deposition and absorption. Adv Drug Del Rev 1998;29:157–77.CrossRef
67.
Sakane T, Akizuki M, Yoshida M, et al. Transport of cephalexin to the cerebrospinal fluid directly from the nasal cavity. J Pharm Pharmacol 1991;436:449–51.
68.
Salonen R, Ashford E, Dahlöf C, et al. Intranasal sumatriptan for the acute treatment of migraine. J Neurol 1994;241:463–9.CrossRefPubMed
69.
Kudrow L, Kudrow DB, Sandweiss JH. Rapid and sustained relief of migrain attacks with intranasal lidocaine. Headache 1995;35:79–82.PubMed
70.
Hoffert MJ, Couch JR, Diamond S, et al. Transnasal butorphanol in the treatment of acute migraine. Headache 1995;35:65–9.CrossRefPubMed
71.
Essink AWG, Rutte WJ. Bereiding van apomorfine neusspray. Pharm Weekbl 1991;126:1113–4.
72.
Arora P, Sharma S, Garg S. Permeability issues in nasal drug delivery. Drug Discov Today 2002;7:967–75.PubMed
73.
Costantino HR, Illum L, Brandt G, et al. Intranasal delivery: physicochemical and therapeutic aspects. Int J Pharm 2007;337:1–24.CrossRefPubMed
74.
Greaves JL, Wilson CV. Treatment of diseases of the eye with mucoadhesive delivery systems. Adv Drug Del Rev 1993;11:349–83.CrossRef
75.
Urrti A, Salminen L. Minimizing systemic absorption of topically administered ophthalmic drugs. Surv Ophthalmol 1993;37:435–56.
76.
van Schaik B. Oog op het oog, therapie, technologie en toekomst. Proceedings Anselmus Colloquium. Houten, 1994.
77.
Zigani M, Tabatabay C, Gurny R. Topical semi-solid drug delivery: kinetics and tolerance of ophthalmic hydrogels. Adv Drug Del Rev 1995;16:51–60.
78.
Dondeti P, Zia H, Needham TE. Bioadhesive and formulation parameters affecting nasal absorption. Int J Pharm 1996;127:115–33.CrossRef
79.
Dolder R, Skinner FS red. Ophthalmika: Pharmakologie, Biopharmazie und Galenik der Augenarzneimittel. 4de ed. Stuttgart: Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft mbH, 1990.
80.
Mitra AK. Ophthalmic drug delivery systems. New York: Marcel Dekker Inc., 1990.
81.
Järvinen K, Järvinen Y, Urtti A. Ocular absorption following topical delivery. Adv Drug Delivery 1995;16:3–19.CrossRef
82.
Frijlink HW, de Boer AH. Systemische toediening van geneesmiddelen via de long. Pharm Weekbl, 2004;139:1176–9.
83.
Barel AO, Clarys P. Study of the stratum corneum barrier function by transepidermal water loss measurements: comparison between two commercial instruments, Evaporimeter® and Tewameter®. Skin Pharmacol 1995;8:186–95.CrossRefPubMed
84.
85.
86.
EMEA. Clinical investigation of corticosteroids intended for use on the skin. 1987.
87.
de Smet PAGM. Twaalf regels voor een verantwoord generiek substitutiebeleid. Pharm Weekbl 1997;132:286–9.
Metagegevens
Titel
18 Biofarmacie
Auteurs
Erik Frijlink
Farida Kadir
Herman Vromans
Copyright
2009
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
Boek
Recepteerkunde

Print ISBN: 978-90-313-5316-3

Elektronisch ISBN: 978-90-313-8032-9

Copyright: 2009

DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-313-8032-9_18