16

U zult bij het lichamelijk onderzoek vooral aandacht hebben voor de volgende aspecten: Onderzoek van de buik: inspectie (in rust en bij zuchten); auscultatie; percussie; palpatie, voor défense musculaire (begin uw oppervlakkige palpatie linksboven en eindig rechtsonder); loslaatpijn (eerst linksonder, daarna rechtsonder). Rectaal toucher: scybala, pijnlijkheid, en zo ja: waar? u zorgt ervoor wegwerphandschoenen en vaseline bij u te hebben. De volgende diagnoses zijn zeker te overwegen: appendicitis acuta. Daarbij passen zeer wel: vrij acuut begin, lichte temperatuurverhoging, nog weinig ziek-zijn in het begin, ontbreken van braken (zeker in het begin) en mogelijk enige pijn bij de mictie (afhankelijk van de ligging van de appendix); lymfadenitis mesenterica. Deze kan een appendicitis acuta nabootsen; beginnende enteritis; eenzijdige aandoening van de urinewegen. Deze is mogelijk wanneer een obstructie in de ureter de afvloed van urine belemmert; eventueel aandoeningen die boven het diafragma zijn gelokaliseerd. Pijnlijke mictie hoort daar niet bij. Telefonisch overleg met chirurg of kinderarts over beoordeling in een ziekenhuis is aangewezen. Uw brief kan als volgt luiden: ‘Geachte collega, het meisje ..., negen jaar oud, heeft enige uren buikpijn. Ze heeft niet gebraakt, temperatuur 37,9 °C. Enige pijn bij de mictie, maar urineonderzoek is niet afwijkend (eiwit neg., glucose neg., sediment g.b.) Er is enige drukpijn, met loslaatpijn midden in de onderbuik. Beginnende appendicitis acuta? Met collegiale groet, ...’ In 2010 werd in Nederland het aantal appendectomieën wegens verdenking van acute appendicitis geschat op 16.000 per jaar. Bij circa 16 procent van dergelijke ingrepen blijkt dat de appendix niet ontstoken was en dat daarom de operatie, achteraf beoordeeld, onnodig was. Om het percentage onnodige operaties te verminderen wordt in de recente Nederlandse chirurgische Richtlijn appendicitis acuta gepleit voor uitbreiding van de routinematige diagnostiek (anamnese, fysisch onderzoek en laboratoriumtests) met echografie en eventueel computertomografie (CT-scan). De verwachting is dat dit leidt tot minder onnodige operaties, zonder toename van het aantal patiënten dat, achteraf beoordeeld, ten onrechte niet werd geopereerd. De stralenbelasting van een CT-scan is een ander punt.