Skip to main content
Top

2016 | OriginalPaper | Hoofdstuk

11 Marktordening in de gezondheidszorg

Auteurs : Marco Varkevisser, Erik Schut

Gepubliceerd in: Economie van de gezondheidszorg

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

share
DELEN

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

  • Optie A:
    Klik op de rechtermuisknop op de link en selecteer de optie “linkadres kopiëren”
  • Optie B:
    Deel de link per e-mail

Samenvatting

Vanwege de specifieke kenmerken van gezondheidszorg leidt de onzichtbare hand van de markt in deze sector niet tot optimale marktuitkomsten. Zowel uit het oogpunt van doelmatigheid als uit het oogpunt van solidariteit is er volop reden voor overheidsingrijpen (zie hoofdstuk 3). In 1963 schreef de latere Nobelprijswinnaar Kenneth Arrow een fameus artikel in de American Economic Review, dat wel wordt beschouwd als de basis van de gezondheidseconomie. Hierin legt hij uit waarom juist in de gezondheidszorg een vrije markt niet goed kan werken (Arrow 1963). Goede marktwerking vereist dat vragers en aanbieders onafhankelijk van elkaar opereren en goed geïnformeerd zijn over de prijs en de kwaliteit van de aangeboden producten of diensten. Echter, in de gezondheidszorg is de informatie sterk ongelijk verdeeld over vragers en aanbieders. De arts stelt de diagnose, stelt de therapie vast en bepaalt daarmee grotendeels de vraag naar zorg. Bovendien zijn de inherente onzekerheden over het tijdstip, de omvang en het effect van zorg maar zeer ten dele door verzekeringen af te dekken en leiden dergelijke verzekeringen op hun beurt tot een verstoring van het marktmechanisme. Ten slotte vinden de meeste mensen een situatie waarin alleen koopkracht de toegang tot gezondheidszorg bepaalt, zoals het geval zou zijn op een vrije markt, niet acceptabel. Zonder overheidsbemoeienis zouden bijvoorbeeld ongezonde mensen alleen tegen exorbitant hoge premies een ziektekostenverzekering kunnen afsluiten. Arrows centrale stelling is daarom dat de talrijke specifieke overheidsregels in de zorgsector een direct gevolg zijn van het falen van de markt.
Voetnoten
1
De aanzet voor de hervorming van het zorgstelsel waren het verschijnen van de nota Vraag aan bod (2001) en het drastisch versoepelen van de instellingsbudgettering door invoering van het boter-bij-de-visprincipe (waardoor extra productie voortaan extra inkomsten mocht opleveren). De wortels van de hervorming gaan echter terug tot het advies van de commissie-Dekker uit 1987 (Helderman e.a. 2005).
 
2
Op 1 juni 2007 heeft de Hoge Raad in de zaak van ziekenhuis Amphia tegen het bedrijf Sortrans (een leverancier van voedselverdeelwagens) beslist dat een algemeen ziekenhuis niet kan worden aangemerkt als publiekrechtelijke instantie en derhalve niet aanbestedingsplichtig is. Volgens de Hoge Raad moeten algemene ziekenhuizen deels opereren in een concurrerende markt en lopen zij in toenemende mate exploitatierisico’s.
 
Metagegevens
Titel
11 Marktordening in de gezondheidszorg
Auteurs
Marco Varkevisser
Erik Schut
Copyright
2016
Uitgeverij
Bohn Stafleu van Loghum
DOI
https://doi.org/10.1007/978-90-368-1314-3_11