1

Uw vermoedelijke diagnose is pylorusstenose. Dit vermoeden is gebaseerd op de volgende gronden: leeftijd: de eerste drie tot vier maanden, zelden ouder. Het begin is meestal twee tot vier weken na de geboorte, wat ook geldt voor pylorusstenose na een vroeggeboorte; een plotseling begin pleit voor pylorusstenose, al sluit een geleidelijk begin de diagnose niet uit; de intensiteit van het braken (veel en vaak), evenals het met kracht overgeven (‘projectielbraken’); het late braken (nog twee of drie uur na een voeding) is een sterke aanwijzing voor retentie (‘retentiebraken’). Als aanvullende vragen komen nog in aanmerking: maakt het kind een zieke indruk? Heeft het diarree? Is er voedselweigering? is dit kind geel geweest in de eerste dagen of weken? Hoe lang? zijn er familieleden die in de eerste levensmaanden een vernauwing van de maaguitgang hebben gehad of die in de eerste levensmaanden een maagoperatie ondergingen? In de anamnese van een kind met pylorusstenose komt icterus neonatorum prolongatus vaker voor dan bij andere kinderen. In de familie treft men nogal eens pylorusstenose aan. Tekenen van ziek zijn, diarree en anorexie zijn bij pylorusstenose ongewoon. In het onderzoek besteedt u vooral aandacht aan de vochttoestand, aan zichtbare maagperistaltiek (vóór het overgeven) en aan palpatie van de pylorus (na het overgeven). Vochttoestand. De beoordeling hiervan berust op de volgende gegevens. Deze vijf beoordelingspunten zijn alle even belangrijk, vooral in onderlinge samenhang: grote fontanel ingezonken (inspectie, palpatie); diepliggende, ingezonken ogen; lippen en tong droog of zeer droog, in plaats van vochtig; huidturgor: kijken hoe een goed opgenomen en even vastgehouden plooi van de buikhuid verstrijkt; urineproductie: is het aantal natte luiers afgenomen? Zichtbare maagperistaltiek. Dit is een belangrijk kenmerk, dat laat zien hoe de maag zich inspant zijn inhoud voort te stuwen. Voor een goede uitvoering van dit onderzoek is van belang dat de baby na een voeding met ontblote buik wordt neergelegd en rustig gehouden (bijvoorbeeld door hem te laten sabbelen op een vinger van zijn moeder), in een goed verwarmd vertrek, met goede belichting (liefst met enig tegenlicht of strijklicht van opzij) en met een stoel voor de onderzoeker, want het kan wel twintig minuten duren voor er wat te zien is. De maagperistaltiek is pas echt waargenomen wanneer de onderzoeker contractiegolven in serie (‘als een treintje’) over de bovenbuik heeft zien lopen, van linksboven tot liefst iets over de mediaanlijn. Palpatie van de pylorus. Het als een knikker aanvoelen van de verdikte pylorus rechts van de mediaanlijn kan bijdragen aan de diagnose, maar is vaak een minder overtuigend verschijnsel dan de zichtbare peristaltiek van de maag. U adviseert ziekenhuisopname wegens vermoeden van pylorusstenose met dreigende dehydratie. U legt aan de moeder uit wat u vermoedt en wat de consequenties daarvan zijn (in de regel de eenvoudige operatie volgens Ramstedt of een laparoscopische pyloromyotomie). U moedigt haar aan veel aandacht te blijven geven aan het behoud van de borstvoeding. U overlegt telefonisch met een kinderarts. Een brief aan de kinderarts bevat in ieder geval: enige personalia van het kind; exacte gegevens over gewicht en voeding; uw vermoedelijke diagnose; uw hoop dat het lukt om de borstvoeding in stand te houden. Pylorusstenose komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. De diagnose pylorusstenose kan bevestigd worden met behulp van echografisch onderzoek.