Hoewel dit boek niet (direct) gaat over het opzetten en uitvoeren van (medisch−) wetenschappelijk onderzoek is het toch van belang om aandacht te besteden aan de verschillende onderzoeksvormen die veel gebruikt worden binnen het (medisch−) wetenschappelijk onderzoek. Dit heeft voornamelijk te maken met het feit dat het gebruik van bepaalde effectmaten (en soms ook statistische analyses) afhankelijk is van de gebruikte onderzoeksvorm. Grofweg kunnen medische (of epidemiologische) onderzoeken worden onderverdeeld in twee groepen: observationele en experimentele onderzoeken. Bij een observationeel onderzoek wordt alleen maar ‘geobserveerd’; men verricht een aantal metingen aan de proefpersoon (of patiënt) zonder dat dit de betreffende persoon beïnvloedt. Vervolgens brengt men de resultaten van verschillende metingen met elkaar in verband. Bij een experimenteel onderzoek wordt de patiënt/proefpersoon wel beïnvloed. In feite is de beïnvloeding (meestal interventie genoemd) het belangrijkste onderdeel van het onderzoek, want het doel van het onderzoek is het effect van de interventie te evalueren.