Gepubliceerd in:
2004 | OriginalPaper | Hoofdstuk
1 Gezondheid en gedrag
Auteurs : M. van der Burgt, E. van Mechelen-Gevers
Gepubliceerd in: Doen wat werkt!
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Samenvatting
Verpleegkundigen zien veel gezondheidsproblemen die samenhangen met (ongezond) gedrag. Voorlichting over gezondheid en gezond gedrag aan groepen behoort tot hun preventieve taken.
Niet elk gedrag heeft invloed op gezondheid. ‘Klassiek’ op dit terrein zijn de
bravo-gedragingen: bewegen, roken, alcoholgebruik, voeding en ontspanning. Dit gedrag maakt deel uit van iemands leefstijl. Leefstijl is vaak gekoppeld aan groepen zoals sociaal-economische groepen en leeftijdsgroepen.
Gezondheidsvoorlichting is vaak op gedrag gericht. Men spreekt dan van gedragsgerichte gezondheidsbevordering en ziektepreventie.
Omdat leefstijlen vaak gekoppeld zijn aan groepen, wordt de gezondheidsvoorlichting vaak op groepen gericht. Ook al is gedragsverandering een individuele verandering, de groep vormt de invalshoek voor voorlichting.
Voor gedragsgerichte gezondheidsbevordering en ziektepreventie is echter vaak meer nodig dan voorlichting. Andere middelen zijn voorzieningen en regelgeving.
Voor effectieve beïnvloeding van gezondheidsgedrag is een planmatige aanpak nodig, gebaseerd op theorieën van gedragsverandering, zoals het model van beredeneerd gedrag (ase-model), het health belief-model en het stages of change-model. Een combinatie van interventies moet gericht zijn op de verschillende, opeenvolgende stappen van gedragsverandering in een groep van individuen. Elke interventie bestaat uit een doelgericht ingevulde communicatie.
Een integrale aanpak van ‘gezond leven’ lijkt meer kansen op succes te hebben dan een aanpak die zich beperkt tot een van de gezondheidsgedragingen.