De CQ-index vragenlijst voor ketenzorg bij astma en COPD is aangepast en ingekort, en is daardoor makkelijker en vaker in te zetten om de kwaliteit van deze zorg te meten. Dit vergroot de mogelijkheden om de kwaliteit van zorg voor astma- en COPD-patiënten te verbeteren.

×

Hoewel astma en COPD in de klinische praktijk als afzonderlijke aandoeningen worden onderscheiden, vertonen deze longziekten qua symptomen en behandeling sterke overlap. Ook komen deze aandoeningen vaak tegelijk voor (comorbiditeit). Beide aandoeningen vereisen complexe zorg en een multidisciplinaire inzet van zorgverleners zoals huisartsen, longartsen, praktijkondersteuners, verpleegkundigen en fysiotherapeuten. Voorwaarden voor optimale zorg zijn een goede afstemming en samenwerking tussen deze verschillende zorgverleners, oftewel ketenzorg (Heijmans et al., 2009).

Verschil tussen zorggroepen

Patiënten zijn over het algemeen positief over de ketenzorg bij astma en COPD: gemiddeld krijgt de zorg een 7,4. Dit is laag in vergelijking met ander CQI-onderzoek. Zo was het gemiddelde waarderingscijfer in eerder onderzoek een 8,2 voor de huisartsenzorg (Meuwissen en Bakker, 2008), een 8,3 voor de diabeteszorg (Stubbe, Spreeuwenberg en Ten Asbroek, 2007), en een 8,4 voor fysiotherapie (De Boer et al., 2009). COPD-patiënten waren positiever over de zorg dan mensen met astma. Dit wordt mogelijk verklaard doordat de groep met COPD gemiddeld genomen ouder was dan de groep met astma; ouderen waren over het algemeen namelijk positiever over de zorg dan jongeren.
De waardering is de laatste jaren weinig veranderd. Ook de verbeterpunten zijn hetzelfde. De informatievoorziening en de adviezen zouden beter kunnen, bijvoorbeeld de voorlichting over medicijngebruik, de afstemming en evaluatie van de behandeling met patiënten, en adviezen over stoppen met roken. De ervaringen van patiënten verschillen ook tussen zorggroepen. Vooral in het geven van informatie en adviezen, maar ook of er een behandelplan is en de mate waarin met de patiënt de zorg wordt geëvalueerd, zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) met de CQ-index.

Landelijk

NIVEL-onderzoeker Michelle Hendriks legt uit dat als we iets aan de zorg bij astma en COPD willen veranderen, we ervoor moeten zorgen dat de zorggroepen weten wat hun patiënten ervan vinden. Alleen dan kunnen de zorggroepen hun zorgverlening verbeteren. Daarvoor is het belangrijk dat de vragenlijst door het hele land wordt gebruikt om de ervaringen van patiënten met de astma en COPD-zorg te meten en dat de resultaten worden teruggekoppeld naar de zorggroepen. Want de CQI vragenlijst is al eerder uitgezet, maar als dat onder relatief weinig zorggroepen en eenmalig is, stimuleert dat ze te weinig om hun zorg te verbeteren.

Ingekorte lijst

Om het gebruik van de lijst te vergroten is de CQ-index sterk ingekort. Er bestond een lange vragenlijst over de ketenzorg bij astma en COPD. Die vroeg patiënten naar hun ervaringen met ieder van de verschillende zorgverleners. Nu is de vragenlijst teruggebracht naar de ervaringen met de zorgverleners in het algemeen. De lijst blijkt even valide en betrouwbaar. Maar deze kortere lijst is wel makkelijker te implementeren, aldus Michelle Hendriks.

PROM’s

In het onderzoek zijn ook vragen over gezondheidsuitkomsten (zogenoemde PatientReportedOutcomeMeasures; PROMs) en de PAM (PatientActivationMeasure) meegenomen. PROM-vragenlijsten meten hoeveel last patiënten van hun ziekte hebben, met de PAM kun je de mate waarin de patiënt een actieve rol kan en wil spelen bepalen. Michelle Hendriks verklaart dat een hogere mate van activatie en positievere ervaringen met de zorg samen gaan met betere gezondheidsuitkomsten. De vragen uit de PAM hangen sterker samen met de gezondheidsuitkomsten dan de vragen uit de CQ-index.

Ga voor meer informatie naar het rapport Doorontwikkeling CQ-index Astma en COPD.

Bron: Long Alliantie Nederland
Beeld: Fotolia

Tip

Artikelen

• COPD en chronisch hartfalen | Promotieonderzoek
• Bestaande stoornissen tijdens het lopen bij een 75-jarige patiënt met COPD
• Bewegingsmeter effectief bij diabetes- en longpatiënten
• Longfunctietest onvoldoende voor diagnose COPD

Boek

Onderzoek en behandeling van de thorax
Dit boek beschrijft de orthopedische casuïstiek van de thorax. Besproken worden onder andere: kyfose, ziekte van Scheuermann, scoliose, impressiefracturen, wervelluxatie, ziekte van Bechterew, zwevende rib syndroom, DISH, intercostaalneuralgie, klaplong, longtoptumor en COPD. Zoals gebruikelijk in de boekenreeks Orthopedische Casuïstiek wordt ieder onderwerp besproken aan de hand van patiëntencasuïstiek uit de dagelijkse praktijk.