Top

Huisarts en wetenschap

Gepubliceerd in:

01-08-2003 | Onderzoek

Welke artsen gaan in op een euthanasievraag?

Een explorerend onderzoek naar de opvattingen en de praktijk van huisartsen

Auteurs: B Witsenburg, H van Weert, G ter Riet

Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap | Uitgave 8/2003

Samenvatting

Witsenburg B, Van Weert H, Ter Riet G. Welke artsen gaan in op een euthanasievraag? Een explorerend onderzoek naar de opvattingen en de praktijk van huisartsen. Huisarts Wet 2003;46(8):427-31.

Inleiding Huisartsen zijn in zeer verschillende mate betrokken bij euthanasieprocedures. De grote verschillen worden niet verklaard door patiëntgebonden karakteristieken. De vraag dient zich aan in hoeverre de huisarts zelf een belangrijke rol speelt bij het al dan niet honoreren van een verzoek om euthanasie.

Methode Bij drie groepen huisartsen met naar verwachting contrasterende opvattingen (antroposofen, deelnemers aan de kadercursus palliatieve zorg en een regionale huisartsengroep) werd met behulp van een vragenlijst geïnventariseerd hoe de huisartsen dachten over leven, sterven en euthanasie en hoe zij feitelijk handelden bij euthanasieverzoeken. Met behulp van lineaire regressieanalyse werd gezocht naar de samenhang tussen opvattingen en het feitelijk handelen, onafhankelijk van de groep waartoe de respondenten behoorden.

Resultaten Tussen de drie groepen huisartsen bestaat een opmerkelijke overeenkomst. Opvattingen van de artsen zelf speelden een rol bij het al dan niet honoreren van een verzoek om euthanasie. Er bestonden echter ook duidelijke verschillen.

De regionale huisartsen ontvingen meer verzoeken en honoreerden deze verzoeken ook vaker. Onafhankelijk van de signatuur van de huisartsen waren met name een principiële stellingname, de ervaring in het verleden en het standpunt dat eigen opvattingen over ondraaglijkheid en uitzichtloosheid geen rol mogen spelen, bepalend voor het al dan niet inwilligen van een verzoek.

Conclusie Hoewel dit onderzoek niet representatief is voor alle artsen in Nederland, blijken persoonlijke opvattingen van artsen van grote invloed bij hun beslissing een euthanasieverzoek al dan niet in te willigen. Deze opvattingen verdienen dan ook een grotere rol in het publieke debat.

vorige artikel Voor wie heeft het lijden zin?

volgende artikel Steeds minder huisartsen verloskundig actief

Van der Maas PJ, Van der Wal G, Haverkate I, De Graaff CLM, Kester JGC, Onwuteaka-Philipsen BD, et al. Euthanasia, physician-assisted suicide, and other medical practices involving the end of life in the Netherlands, 1990-1995. N Engl J Med 1996;335:1699-1705.CrossRefPubMed

Stam JJ, Weisz FH. Wilsverklaringen over euthanasie. Overleg tussen patiënt en huisarts – ook schriftelijk. Huisarts Wet 1999;42:220-1.

Boorsma M. Wilsverklaringen in de huisartspraktijk: een voorschot op de toekomst? Huisarts Wet 2002;45:245-7.

Hoogerwerf A. Denken over sterven en dood in de geneeskunde. Utrecht: Van der Wees, 1999.

Van Kleffens T, Vellinga A. Weigering van verzoeken om euthanasie of hulp bij zelfdoding meestal gebaseerd op ingeschatte niet-ondraaglijkheid van het lijden, de beschikbaarheid van behandelalternatieven en de aanwezigheid van depressieve klachten. [Brief]. Ned Tijdschr Geneeskd 2001;145:757-8.PubMed

Bachman JG, Alcser KH, Doukas DJ, Lichtenstein RL, Corning AD, Brody H. Attitudes of Michigan physicians and the public toward legalizing physician-assisted suicide and voluntary euthanasia. N Engl J Med 1996;334:303-9.CrossRefPubMed

Lee MA, Nelson HD, Tilden VP, Ganzini L, Schmidt TA, Toll SW. Legalizing assisted suicide – views of physicians in Oregon. New Engl J Med 1996;334:310-5.CrossRefPubMed

Emanuel EJ, Fairclough D, Clarridge BC, Blum D, Bruera E, Penley WC, et al. Attitudes and practices of U.S. oncologists regarding euthanasia and physician-assisted suicide. Ann Intern Med 2000;133:527-32.PubMed

Wolfe J, Fairclough DL, Claridge BR, Daniels ER, Emanuel E. Stability of attitudes regarding physician-assisted suicide and euthanasia among oncology patients, physicians and the general public. J Clin Oncol 1999;17:1274-9.PubMed

Verhoef MJ, Van der Wal G. Euthanasia in family practice in the Netherlands. Toward a better understanding. Can Fam Physician 1997;43:231-7.PubMed

Haverkate I, Onwuteaka-Philipsen BD, Van der Heide A, Kostense PJ, Van der Wal G, Van der Maas PJ. Weigering van verzoeken om euthanasie of hulp bij zelfdoding meestal gebaseerd op ingeschatte nietondraaglijkheid van het lijden, de beschikbaarheid van behandelalternatieven en de aanwezigheid van depressieve klachten. Ned Tijdschr Geneeskd 2001;145:80-4.

Oostveen M. Spijt. NRC Handelsblad 10-11-2001:25-6.

Van der Wal G, Van der Maas PJ, Onwuteaka-Phillipsen BD, Van der Heide A. Nieuw onderzoek naar de praktijk, de melding en de toetsing van euthanasie en andere medische beslissingen rond het levenseinde, 2001/’02. Ned Tijdschr Geneeskd 2001;145:1802-5.PubMed

Titel: Welke artsen gaan in op een euthanasievraag?
Een explorerend onderzoek naar de opvattingen en de praktijk van huisartsen
Auteurs: B Witsenburg
H van Weert
G ter Riet
Publicatiedatum: 01-08-2003
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Huisarts en wetenschap / Uitgave 8/2003
Print ISSN: 0018-7070
Elektronisch ISSN: 1876-5912
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03083362

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 8/2003

Oproep doelmatigheidsonderzoek ZonMW

Richtlijn COPD in de huisartsenpraktijk

Aantal honderdplussers neemt toe

Seborroïsch eczeem

Sombere stemming

Kruistocht tegen passief roken overtrokken