Top

Gepubliceerd in:

01-10-2003 | Artikelen

Taal in de praktijk van experiëntiële psychotherapie

Auteur: Frans Depestele

Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie | Uitgave 5/2003

Abstract

Uitgaande van een schema dat in vijf ruimten differentieert wat er in experiëntiële psychotherapie gebeurt, worden de verschillende soorten spreken van de cliënt onderzocht. We kunnen in het schema een plaats geven zowel aan het retorische spreken van de cliënt als aan zijn poëtische spreken. Meer bepaald kunnen we de prototypische plaats begrijpen van de gedachtefiguren enerzijds (retoriek) en van de tropen en woordfiguren anderzijds (poëtiek). We tonen met voorbeelden uit de praktijk hoe met deze bijzondere verwoordingen vruchtbaar kan worden gewerkt.

vorige artikel Inleiding

volgende artikel Serie Een Bijzondere Casus: ‘Haal ik mijn rijbewijs of niet?’

Misschien is de even opkomende onrust, en de vermindering ervan als het vervangende woord komt, zelfs psychofysiologisch te meten.

Het onderscheid dat we hier maken, helpt ook om de onderscheiden plaats te begrijpen van respectievelijk de creatieve metafoor (R4) en de onbewuste metafoor (R2b), zoals Vergote (1982) die onderscheidt in zijn kritiek op Lacans opvatting van de 'retorica van het onbewuste' en van het symptoom als metafoor (Mooij, 1975). Vergote (1982, p. 693) schrijft: ‘Men interpreteert toch een symptoom niet op dezelfde manier als een gedicht!’

Aristoteles (1971). The works of Aristotle. Volume XI. Oxford: Clarendon.

Austin, J.L. (1962). How to do things with words. Cambridge (Mass.): Harvard University Press.

Depestele, F. (1995). Het lichaam vóór de ‘gevoelde zin’. In G. Lietaer & M. van Kalmthout (red.), Praktijkboek gesprekstherapie. Psychopathologie en experiëntiële procesbevordering (pp. 109-129). Utrecht: De Tijdstroom.

Depestele, F. (2000a). Tekst en beleving. Tijdschrift voor Psychotherapie, 26, 213-232.

Depestele, F. (2000b). De therapeutische ruimte(n) vanuit experiëntieel perspectief. Tijdschrift Cliëntgerichte Psychotherapie, 38, 237-262.

Erasmus, D. (1982 [1512¹]). On copia of words and ideas. De utraque verborem ac rerum copia. Milwaukee, WI: Marquette University Press.

Finke, J. (1993). Het concept van het onbewuste en de cliëntgerichte psychotherapie. Psychotherapeutisch Paspoort, 1, 5.5-15.

Fónagy, I. (1965). Form and function of poetic language. Diogenes, 51, 72-110.CrossRef

Fónagy, I. (1999). Why iconicity? In M. Nänny & O. Fischer (Eds.), Form miming meaning. Iconicity in language and literature (pp. 3-36). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.

Freud, S. (1976). Jokes and their relation to the unconscious. Harmondsworth: Penguin.

Gendlin, E.T. (1991). Thinking beyond patterns: body, language and situations. In B. den Ouden & M. Moen (Eds.), The presence of feeling in thought (pp. 25-151). New York: Peter Lang.

Gendlin, E.T. (1997). A process model (Rev. ed.). New York: The Focusing Institute (ook beschikbaar op http://www.focusing.org/process.html).

Gendlin, E.T. (1998). Thinking at the edge. Part I of the summary of a workshop with Gendlin at June 12-15, 1998, Stony Point Conference Center, NY. Unpublished draft.

Gorp, H. van, Ghesquiere, R., Delabastita, D., & Flamend, J. (1991). Lexicon van literaire termen. Stromingen en genres. Theoretische begrippen. Retorische procédés en stijlfiguren (4^de, herziene druk). Groningen: Wolters-Noordhoff.

Gorp, H. van (1999). Algemene literatuurwetenschap. Leuven: Acco.

Haskell, R.E. (1999). Between the lines. Unconscious meaning in everyday conversation. New York/Londen: Plenum Press.

Hörmann, H. (I971). Psycholinguistics. An introduction to research and theory. Berlijn: Springer.

IJsseling, S. (1990). Mimesis. Over schijn en zijn. Baarn: Ambo.

IJsseling, S. (1992/93). Schrift en spoor. Wijsgerig Perspectief, 33, 92-94.

Jakobson, R. (1973). Poésie de la grammaire et grammaire de la poésie. In R. Jakobson, Questions de poétique (pp. 219-233). Paris: Seuil.

Jones, A.A. (1997). Experiencing language: some thoughts on poetry and psychoanalysis. Psychoanalytic Quarterly, 66, 683-700.PubMed

Kibédi Varga, A. (1970). Rhétorique et littérature. Études de structures classiques. Paris: Didier.

Lacan, J. (1966). L'instance de la lettre dans l'inconscient ou la raison depuis Freud. In J. Lacan, Écrits (pp. 493-528). Paris: Seuil.

Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Press.

Lausberg, H. (1960). Handbuch der literarischen Rhetorik. Eine Grundlegung der Literaturwissenschaft. München: Max Hüber.

Leeman, A.D., & Braet, A.C. (1987). Klassieke retorica. Haar inhoud, functie en betekenis. Groningen: Wolters-Noordhoff/Forsten.

Mooij, A.W.M. (1975). Taal en verlangen. Lacans theorie van de psychoanalyse. Meppel: Boom.

Mooij, A.W.M. (1982). Psychoanalyse en regels. Meppel: Boom.

Nänny, M., & Fischer, O. (Eds.) (1999). Form miming meaning. Iconicity in language and literature. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.

Quinn, A. (1993 [1982¹]). Figures of speech. 60 ways to turn a phrase. Davis, CA: Hermagoras.

Quintilianus, M.F. (2001). De opleiding tot redenaar. Groningen: Historische Uitgeverij.

Ricœur, P. (1975). Entre rhétorique et poétique: Aristote. In P. Ricœur, La métaphore vive (pp. 13-61). Paris: Seuil.

Vergote, A. (1982). De ‘l'autre scène’ de Freud à ‘l'Autre’ de Lacan. In ‘Qu'est-ce que l'homme?’. Philosophie/Psychanalyse. Hommage à Alphonse De Waelhens (pp. 683-709). Bruxelles. Facultés Universitaires Saint-Louis.

Werner, H., & Kaplan, B. (1963). Symbol formation: an organismic developmental approach to language and the expression of thought. New York: Wiley.

Zegerius, L., & Waldinger, M.D. (2000). De neurobiologische basis van de psychoanalyse. Tijdschrift voor Psychiatrie, 42, 675-683.

Zwaal, P. van der (1997). De achtste vrije kunst: psychoanalyse als retorica. Meppel: Boom.

Titel: Taal in de praktijk van experiëntiële psychotherapie
Auteur: Frans Depestele
Publicatiedatum: 01-10-2003
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Gepubliceerd in: Tijdschrift voor Psychotherapie / Uitgave 5/2003
Print ISSN: 0165-1188
Elektronisch ISSN: 1876-5637
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03062033

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Abstract

Log in om toegang te krijgen

Andere artikelen Uitgave 5/2003

‘Child, father of man’.

M.L. Free en H. Geluk (vertaling en bewerking) (2002). Cognitieve therapie met groepen. Handleiding voor de beroepspraktijk.

Roelf Jan Takens (2001). Een vreemde nabij. Enkele aspecten van de psychotherapeutische relatie onderzocht.

Inleiding

Ton van Broekhoven. Alcoholverslaving. Praktijkreeks Gedragstherapie - deel 14.

D.A.E. Hoijtink (2001). De kracht van groepen. Normen en rollen.