Top

Gepubliceerd in:

2014 | OriginalPaper | Hoofdstuk

24. Speeksel als diagnostische vloeistof

Auteurs : E.C.I. Veerman, A. Vissink

Gepubliceerd in: Speeksel en speekselklieren

Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum

Samenvatting

Speekselonderzoek wordt gebruikt voor de diagnose van speekselklieraandoeningen zoals het syndroom van Sjögren. De progressie van het syndroom van Sjögren kan met speekseltesten worden vervolgd.
In speeksel kunnen antilichamen tegen hiv, hepatitis en tuberculose worden aangetoond. Deze testen, die berusten op een ja/nee-uitslag, zijn in de praktijk zeer waardevol.
Van een aantal steroïdhormonen, onder andere cortisol en sommige geslachtshormonen correleert de speekselconcenratie met de concentratie van het vrije hormoon in bloed.
Van een groot aantal geneesmiddelen kunnen de kinetiek en het serumniveau doelmatig worden bestudeerd in speeksel.
Drugsgebruik, dopinggebruik en het rookgedrag kunnen betrouwbaar in speekselmonsters worden geanalyseerd.
Voor forensische diagnostiek is speeksel een eenvoudig en gemakkelijk verkrijgbaar diagnosticum.

vorige hoofdstuk Halitose

Amado FML, Ferreira RP, Vitorino R. One decade of salivary proteomics: Current approaches and outstanding challenges. Clin Biochem. 2013;46:506–17.CrossRefPubMed

Andreadis D, Lorenzini G, Drakoulakos D, Belazi M, Mihailidou E, Velkos G, Mourellou-Tsatsou O, Antoniades D. Detection of pemphigus desmoglein 1 and desmoglein 3 autoantibodies and pemphigoid BP180 autoantibodies in saliva and comparison with serum values. Eur J Oral Sci. 2006;114:374–80.CrossRefPubMed

Arnold C. At-home HIV test poses dilemmas and opportunities. Lancet. 2012;380:1045–6.CrossRefPubMed

Arregger AL, Contreras LN, Tumilasci OR, Aquilano DR, Cardoso EML. Salivary testosterone: a reliable approach to the diagnosis of male hypogonadism. Clin Endocrinol. 2007;67:656–62.CrossRef

Baldini C, Giusti L, Ciregia F, Da Valle Y, Giacomelli C, Donadio E, et al. Proteomic analysis of saliva: A unique tool to distinguish primary Sjogren’s syndrome from secondary Sjogren’s syndrome and other sicca syndromes. Arthr Res Ther. 2011;13.

Bishop NC, Gleeson M. Acute and chronic effects of exercise on markers of mucosal immunity. Front Biosci. 2009;14:4444–56.CrossRef

Bosch JA, Veerman ECI, Geus EJ de, Proctor GB. Alpha-amylase as a reliable and convenient measure of sympathetic activity: Don’t start salivating just yet! Psychoneuroendocrinology. 2011;36(4):449-53.CrossRefPubMed

Cuevas-Cordoba B, Santiago-Garcia J. Saliva: A fluid of study for omics. Omics-a J Integr Biol. 2014;18:87–97.

Dams R, Choo RE, Lambert WE, Jones H, Huestis MA. Oral fluid as an alternative matrix to monitor opiate and cocaine use in substance-abuse treatment patients. Drug Alcohol Depend. 2007;87:258–67.CrossRefPubMedCentralPubMed

Fabryova H, Celec P. On the origin and diagnostic use of salivary RNA. Oral Dis. 2014;20:146–52.CrossRefPubMed

Fagiolino P, Vazquez M, Maldonado C, Ruiz ME, Volonte MG, Orozco-Suarez S, et al. Usefulness of salivary drug monitoring for detecting efflux transporter overexpression. Curr Pharm Design. 2013;19:6701–8.CrossRef

Hardy J, Norris R, Anderson H, O’Shea A, Charles B. Is saliva a valid substitute for plasma in pharmacokinetic studies of oxycodone and its metabolites in patients with cancer? Support Care Cancer. 2012;20:767–72.CrossRefPubMed

Matse JH, Yoshizawa J, Wang X, Elashoff D, Bolscher JGM, Veerman ECI, et al. Discovery and prevalidation of salivary extracellular microrna biomarkers panel for the noninvasive detection of benign and malignant parotid gland tumors. Clinical Cancer Research. 2013;19:3032–8.PubMed

Milman G, Barnes AJ, Schwope DM, Schwilke EW, Goodwin RS, Kelly DL, et al. Cannabinoids and metabolites in expectorated oral fluid after 8 days of controlled around-the-clock oral thc administration. Anal Bioanal Chem. 2011;401:599–607.CrossRefPubMed

Patsalos PN, Berry DJ. Therapeutic drug monitoring of antiepileptic drugs by use of saliva. Ther Drug Monit. 2013;35:4–29.CrossRefPubMed

Prakasam S, Srinivasan M. Evaluation of salivary biomarker profiles following non-surgical management of chronic periodontitis. Oral Dis. 2014;20:171–7.CrossRefPubMed

Shpitzer T, Hamzany Y, Bahar G, Feinmesser R, Savulescu D, Borovoi I, et al. Salivary analysis of oral cancer biomarkers. Brit J Canc. 2009;101:1194–8.CrossRef

Strano-Rossi S, Castrignano E, Anzillotti L, Serpelloni G, Mollica R, Tagliaro F, et al. Evaluation of four oral fluid devices (dds (r), drugtest 5000 (r), drugwipe 5+(r) and rapidstat (r)) for on-site monitoring drugged driving in comparison with uhplc-ms/ms analysis. Forensic Sci Int. 2012;221:70–6.CrossRefPubMed

Streckfus CF, Dubinsky WP. Proteomic analysis of saliva for cancer diagnosis. Expert Rev Proteom. 2007;4:329–32.CrossRef

Vindenes V, Yttredal B, Oiestad EL, Waal H, Bernard JP, Morland JG, et al. Oral fluid is a viable alternative for monitoring drug abuse: Detection of drugs in oral fluid by liquid chromatography-tandem mass spectrometry and comparison to the results from urine samples from patients treated with methadone or buprenorphine. J Anal Toxicol. 2011;35:32–9.CrossRefPubMed

Yoshizawa JM, Schafer CA, Schafer JJ, Farrell JJ, Paster BJ, Wong DTW. Salivary biomarkers: Toward future clinical and diagnostic utilities. Clinical Microbiology Reviews. 2013;26:781–91.CrossRefPubMedCentralPubMed

Titel: Speeksel als diagnostische vloeistof
Auteurs: E.C.I. Veerman
A. Vissink
Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum
Boek: Speeksel en speekselklieren
Print ISBN: 978-90-368-0386-1

Elektronisch ISBN: 978-90-368-0387-8

Copyright: 2014
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-0387-8_24

Bohn Stafleu van Loghum

Deel dit onderdeel of sectie (kopieer de link)

Samenvatting

Log in om toegang te krijgen